SADECE satacak olanların değil, alacak olanların da hatta arsasını “kat karşılığı” veya “hasılat paylaşımı” yolu ile müteahhide verecek olanların da acele etmelerinde yarar var.
Nedenine gelince, gayrimenkullerle ilgili vergi mevzuatında değişiklikler yapılması, banka kredisi maliyetlerinde ve mevduat faizlerinde artışlar söz konusu.
Satıcı “biraz daha yüksek fiyata satabilirim”, alıcı da “biraz daha düşük fiyata alabilirim” diye düşünürken, şemsiye tersine dönebilir.
Aynı şekilde, arsasını “kat karşılığı” veya “hasılat paylaşımı” yolu ile müteahhide verecek olanların da acele etmelerinde yarar var.
NE ZAMAN SATILIRSA VERGİ
Mevcut yasaya göre, gayrimenkullerin iktisap (edinme) tarihinden itibaren, 5 yıl geçmişse, kaç liraya satılır ve kaç lira kazanç elde edilirse edilsin, gelir vergisine tabi değil.
Yeni Gelir Vergisi Tasarısı'na göre; "gayrimenkuller, kaç yıl sonra satılırsa satılsın", bundan doğan kazancın belli bir kısmı gelir vergisine tabi tutulacak.
Örneğin Neriman Teyze evini, aldığı tarihten 15 yıl geçtikten sonra bile satsa, kazancın yüzde 25'inin gelir vergisine tabi tutulacak. (Bu konuda Bkz. Şükrü Kızılot, “Gayrimenkul Satışı, Kirası ve Arsa Karşılığı İnşaatta Vergi Sürprizleri Var” Hürriyet, 19 Haziran 2013).
Yeni Gelir Vergisi Tasarısı'nda, eskilerin “müktesep hak” dedikleri “kazanılmış hakları koruyan” bir düzenleme yer almıyor. Örneğin “yasa yürürlüğe girdiğinde 5 yıllık süreyi dolduran gayrimenkuller hariç” diye bir geçici madde konulmamış.
TBMM'de Plan ve Bütçe Komisyonu'nda konabilir ama neyin ne olacağı da belli olmaz.
İhtiyatlı olmakta ve Ekim ayına kalan tasarı görüşülüp yasalaşmadan, gayrimenkulü satmakta yarar var.
KAT KARŞILIĞI VE HASILAT PAYLAŞIMI
Yeni Gelir Vergisi Tasarısı ile arsasını müteahhide kat karşılığı verenler, “ticari kazanç” elde etmiş sayılacaklar (Bu konuda Bkz. Şükrü Kızılot, “Kat Karşılığı Arsa Veren Tüccar Sayılacak” Hürriyet, 22 Haziran 2013).
Ticari kazanç elde etmiş sayılmada; defter tutma, fatura bastırma, fatura düzenleme, vergi dairesine her ay KDV beyannamesi, üç ayda bir geçici vergi beyannamesi, ayrıca yıllık gelir vergisi beyannamesi verme, vergileri ödeme vb. çok sayıda yükümlülükler ve en küçük hatada arka arkaya gelecek vergi ve cezalar var.
Hasılat paylaşımında da şu aşamada, arsayı “hiç gelir vergisi ödemeden” hasılat paylaşımı yoluyla müteahhide vermek mümkün.
O nedenle, arsayı kat karşılığı veya hasılat paylaşımı yolu ile Yeni Gelir Vergisi Tasarısı yasalaşmadan elden çıkarmakta yarar var.
KREDİ VE MEVDUAT FAİZLERİ
Hazine bonosu faizlerinin bir katına yakın arttığı ve mevduat faizlerinin de bono faizlerine yaklaştığı şu dönemde, bankaların da kar marjı azalmaya başladı. Bu yapı sürdürülemeyeceği için konut kredi faizlerinde, önümüzdeki dönemde sürekli bir artış söz konusu.
Gayrimenkulünü satacak olanların; bir yandan kredi faizi artışının, “gayrimenkule olan talebi azaltacağını”, diğer yandan da gayrimenkulünü şimdi satması halinde; mevduat faizi, bono ve tahvilde değerlendirerek “daha yüksek getiri” sağlayacağını göz ardı etmemesi gerekiyor.
Gayrimenkul alacak olanlar ise; banka kredi faizi oranları gelecekte daha fazla artacağı için “alım maliyetinin” yükseleceğini düşünmeli. Banka konut ya da işyeri kredisi faizlerinin nispeten düşük olduğu şu dönemde, gayrimenkul almakta acele etmelerinde yarar var.
Bu makalenin içeriği www.hurriyet.com.tr adresinden alınmaktadır.