SON dönemde tartışılan ‘kıdem tazminatı’ konusunda devletin yeni yasal düzenlemeyi bir an önce devreye sokmak istemesinin arkasından taşeron işçilerin açtığı binlerce dava çıktı.
Bugüne kadar açılan ve 1.2 milyar liralık ceza ödenmesini kapsayan 6 bin 332’ü davayı işçilerin kazanması, devleti bundan sonrakiler için korkuttu.
KIDEM tazminatı ile ilgili düzenlemelerin hızlanmasının ana nedeni taşeron işçileri ve bunların açtığı davalarla ilgili..
ŞİMDİLİK CEZA 1.2 MİLYAR TL
-Özel sektörde, 572 bin taşeron (alt işveren) işçisi çalışıyor.
-Kamu kesiminde; 661 bin taşeron işçisi çalışıyor.
-Bu işçiler taşeronun (alt işverenin) işçisi olarak gözüküyorlar. Ancak büyük bir kısmı taşeronun işini değil asıl işverenin işini (örneğin Karayolları Genel Müdürlüğü’nün) işini yapıyorlar.
-İşçiler, ortada bir muvazaa (taşeron ile Karayolları ve diğer kurumlar arasında danışıklı dövüş) olduğunu iddia ederek dava açtılar.
-Karayolları başta olmak üzere, Sağlık Bakanlığı ve Enerji sektöründe faaliyet gösteren kamu kurumları aleyhine 6 bin 332 dava sonuçlandı. Yani muvazaa kararı kesinleşti.
-Karayolları ve diğer kurumların, taşeron işçilerine 1 milyar 236 mil-yon lira tazminat ödemeleri kesinleşti.
-Yüzbinlerce taşeron işçisinin muvazaa iddiasıyla dava açmaları halinde, devletin on milyarlarca lira tazminat ödemesi söz konusu.
OLAY CİDDİ
-Taşeron (alt işveren ) tanımı ve kapsamındaki belirsizlik,
-Taşeronların, ücretleri tam ve zamanında ödememesi,
-Yıllık ücretli izne hak kazanılmaması,
-Kıdem tazminatına hak kazanılmaması,
-İhalelerin kısa süreli yapılması ve sendikal örgütlenme olanağı bulunmaması,olayı son derece ciddi duruma getirdi.
ÇÖZÜM KIDEM TAZMİNATI FONU
Bu aşamada, devletin on milyarlarca lirayı tazminat olarak ödememek için “kıdem tazminatı fonu” oluşturması ve bu konuda bir yasal düzenleme yapması kaçınılmaz oldu. Yapılacak yasal düzenleme ile taşeron işçileri ile ilgili sorunların çözümlenmesi amaçlanıyor.
15 yıl unutun
SORU: Mevcut uygulamada, bir yıldan fazla çalışana, koşullar oluştuğunda kıdem tazminatı ödeniyordu. Yeni düzenleme-de var mı?
Füsun ÖZER
YANIT: Yeni düzenlemede, her işçinin “bireysel hesabı” olacak. Her ay, kıdem tazminatı tutarı olarak işverence yatırılacak para, bu hesapta toplanacakb Ancak işçi paraya 15 yıl dokunamayacak. Yani 15 yıl süre ile fondan tazminat ödemesi yapılmayacak.
Bardağın dolu tarafı
SORU: Yeni kıdem tazminatı düzenlemesinin çalışanlar açısından bardağın dolu tarafı ne?
Temel ÖNEN
YANIT: İlk akla gelen, işçinin üzerindeki “İşten ayrılırsam kıdem tazminatlarım yanar” baskısı kalkacak. Ayrıca; Kısmi süreli çalışanlar, işvereni iflas ettiği için tazminat alamayanlar için avantajlı bir durum ortaya çıkıyor.
Fonda biriken paralar
SORU: Kıdem tazminatı fonunda biriken paralar ne olacak? Bütçe açığında kullanılabilir mi? Eyüp TEKİN
YANIT: Fonda biriken paraların bütçe açığının ve diğer açıkların kapatılmasında kullanılması, yasa ile önlenecek. Fonda biriken paralar, tıpkı İşsizlik Sigortası Fonu’nda olduğu gibi, risksiz ve getirisi iyi olan alanlarda değerlendirilecek.
Bir güne bile kıdem tazminatı var
SORU: Bir günlük çalışmaya bile kıdem tazminatı var mı? Azmi ÇELİK
YANIT: Kıdem tazminatı alabilmek için bir yılı doldurma koşulu kaldırılacak. İşçi bir gün dahi çalışsa kıdem hakkı doğacak.
Yeni sisteme girmek isteyen eski işçiler
SORU: Yeni sisteme girmek isteyenlerin durumu ne olacak?
Yavuz AYTEK
YANIT: Bu konunun ayrıntıları şu aşamada net olarak belli değil. Özellikle birikmiş tazminatların yeni oluşturulacak fona aktarılması işveren açısından çok zor gözüküyor. Bakan Çelik bu konuda yaptığı açıklamada; yeni sisteme girmek isteyen eski işçilerin bu güne kadar birikmiş kıdem tazminatı alacaklarının, işveren tarafından önceden fona yatırılacağını açıkladı. Ancak yine de bu konudaki gelişmeleri izlemek gerekiyor.
Bu makalenin içeriği www.hurriyet.com.tr adresinden alınmaktadır.