Kira geliri elde edenlerin;
“Evi düşük bir kiraya, çok yakın bir
arkadaşıma kiraladım” diyebilme şansları yok.
Aynı şekilde;
“Evi halama,
teyzeme, dayıma ya da amcama bedelsiz kiraladım” diyebilmeleri de mümkün değil.
“Bu da nereden çıktı?” diyenler, Gelir Vergisi Kanunu’nun 73. maddesini açıp
okusunlar.
EMLAK VERGİSİ DEĞERİ ÖNEMLİ
Gelir Vergisi Kanunu’nun “Emsal Kira Bedeli” başlıklı 73. maddesine göre,
kiraya verilen
gayrimenkuller için beyanı zorunlu en az kira “emsal kira
bedeli”dir.
Kiraya verilen gayrimenkullerin örneğin ev veya dükkanların,
kira bedelleri emsal kira bedelinden düşük olamıyor.
Emsal kira bedeli ise,
kiraya verilen gayrimenkulün emlak vergisi değerinin yüzde 5’idir.
ÖRNEK-1:
Hasan Bey’in İstanbul Maltepe’de, emlak vergisi değeri
300 bin lira olan bir
evi vardır.
Bu evinde, yıllar önce kocası vefat eden “Halası” bedelsiz yani
kira ödemeden oturmaktadır.
Bu durumda Hasan Bey kira almadığı bu evi için
“emsal kira bedeli esası”na göre, en az 15 bin lira kira geliri beyan etmek
zorunda.
ÖRNEK-2: Fatma Teyze, emlak vergisi değeri 280 bin lira olan
evinden, yılda 9 bin 600 lira kira almaktadır.
Fatma Teyze’nin, aldığı kira
emsal bedelinin altında. Bu durumda emsal kira bedeli esasına göre;
(280 bin
TL ) x (% 5) = 14 bin lira kira beyan etmesi
gerekiyor.
MALİYE NE DİYOR?
Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın
hazırladığı “Kira Geliri Elde Edenler İçin Beyanname Düzenleme Rehberi”nin
beşinci sayfasında da;
“- Gayrimenkulün bedelsiz olarak başkalarının
kullanımına bırakılması,
- Kiraya verilen gayrimenkulün, kira bedelinin
emsal kira bedelinden düşük olması hallerinde, “emsal kira bedeli”
uygulanacaktır.”
şeklinde açıklaması yer alıyor.
ÇOCUK, ANNE-BABA VE KARDEŞE BEDELSİZ KİRALAMA
MÜMKÜN
Konutların;
- Anne ve babaya (kayınvalide
ve kayınpeder hariç),
- Çocuklara ve torunlara,
- Kardeşlere bedelsiz
olarak ya da düşük bir kira ile kiralanması mümkün.
Ancak, bunların her
birinin ikametine birden fazla konut tahsis edilemiyor. Edilmesi halinde, bu
konutlardan yalnızca biri hakkında emsal kira bedeli uygulanmıyor.
Teyze, hala, kayınvalide, dayı ve amcaya
dikkat
GELİR Vergisi Kanunu sadece anne, baba, çocuk,
torun ve kardeşe bedelsiz veya düşük bedelle kiralamayı kabul ediyor.
“Efendim, amca baba yarısıdır, teyze anne yarısıdır. Kayınvalide ikinci
annemdir. Onlardan nasıl kira alırım?” demeyin.
Gelir Vergisi Kanunu Madde
73, bunlara ve diğer akrabalarınıza, evi bedelsiz kiralamanızı veya düşük
bedelle kiralamanızı kabul etmiyor.
“Kiralarsan, Emlak Vergisi değerinin,
yüzde 5’i kadar kira beyanı isterim” diyor.
Aman dikkat!..
Aynı evde kayınvalideye evet aynı evde kız
arkadaşa hayır
KAYINVALİDENİZ sizinle aynı evde birlikte
yaşıyorsa sorun yok.
Kayınvalidenize, bedelsiz veya düşük kira ile ayrı bir
ev tahsis ederseniz gelir vergisi ödeyeceksiniz. Aynı evde beraber yaşarsanız
sorun yok.
Benzer durum, evinizde yaşayan diğer akrabalarınız için de söz
konusu.
KIZ ARKADAŞA HAYIR
Evinde kız arkadaşı ya
da erkek arkadaşı ile birlikte yaşayanlara, sevimsiz bir haber.
Kız
arkadaşınızın veya erkek arkadaşınızın, evinizde kira ödemeden oturmasını kanun
kabul etmiyor. Emsal kira bedelini hesaplayıp, kira geliri beyan etmeleri
isteniyor.
Kocanın ödediği kira karısının kira gelirinden
iner mi
YAKIN bir tanıdığımın, merakla beklediği yanıt
bu...
Ankara’daki evini kiraya vermiş, İstanbul’da kiraladıkları bir eve
taşınmışlar.
“Ankara’daki evin tapusu bana ait olduğu için kira geliri de
benim hesabıma yatırılıyor.
İstanbul’daki evin kira sözleşmesi kocamın adına
olduğu için, kirayı da o ödüyor.
Bu durumda, aldığım kiradan, kocamın
ödediği kirayı indirebilir miyim? Vergi dairesine gittim. Müdür çok iyi bir
insan ama kesin bir yanıt veremedi. Sizi tanıdığımı söyleyince ‘O zaman Hocamız
yazsın, biz de kesin durumu öğreniriz’ dedi. Yazar mısınız doğrusu ne?”
Doğru yanıtı, Maliye Bakanlığı’nın bir özelgesini de kaynak göstererek
açıklayalım.
“Eşle birlikte oturulan konut için ödenen kira bedelinin”,
evlilik birliğinde müşterek bir gider
olması nedeniyle, eşlerden birinin
konut geliri nedeniyle gerçek gider usulünde vereceği beyannamede, söz konusu
giderlerin istisnaya isabet eden kısmı hariç olmak üzere, gelir vergisi
matrahının tespitinde indirim konusu yapılması mümkündür (Maliye Bakanlığı,
Gelir İdaresi Bşk. İstanbul V.D.Bşk.’nın 13 Temmuz 2011 Tarih ve GVK-74-962
sayılı özelgesi).
Yukarıdaki özelgeden de fark edileceği gibi; kira geliri
tahsil eden kadın, aile birliğinde müşterek bir gider olması nedeniyle,
oturdukları ev için kocasının ödediği kirayı, kendi tahsil ettiği konut
kirasından indirebilir.
Çocuk, eş ve anne- babaya bedelsiz işyeri
olmuyor
ANNE, baba, çocuk, torun veya kardeşe, bedelsiz
olarak konut kiralanması mümkün.
Ancak büro, dükkan, mağaza ve benzeri
işyerinin, bedelsiz olarak kiralanması mümkün değil.
ÖRNEK: Neriman
Teyze’nin iki dairesi var. Birini kızına konut olarak tahsis etmiş. Diğer
dairesini de oğlu “büro” olarak kullanıyor. Her ikisinden de kira almamaktadır.
Bu durumda Neriman Teyze, kızı için kira geliri beyan etmeyecek. Oğlunun
büro olarak kullandığı gayrimenkul için “emsal kira bedeli” üzerinden yani emlak
vergisi değerinin yüzde 5’i kadar kira geliri beyan edecek.
Bu makalenin içeriği www.hurriyet.com.tr adresinden alınmaktadır.