İNTİBAK NEDİR?
Sözcük anlamı itibariyle intibak, “uyumlaştırma” anlamına geliyor.
Sosyal güvenlik sistemindeki intibak ise, emeklilik için gerekli olan koşullardan; yaş, prim ödeme gün sayısı ve ödenen primlerin miktarı eşit olduğu halde, sadece değişik tarihlerde emekli olunduğu için, farklı aylık hesaplama sistemlerinden dolayı oluşan aylık farklılıklarının giderilmesi oluyor.
Aylıkları arasında, bu anlamda bir farklılık olmayan emekliler için intibak söz konusu olmuyor.
BAĞ-KUR EMEKLİLERİ VE İNTİBAK
Bağ-Kur’da 2008 yılına kadar basamak sistemi uygulanıyordu. Gerek 2008’e kadar basamak sisteminin devam etmesi, gerekse 1 Temmuz 2003 tarihinden sonra bağlanan bütün aylıkların 01.07.2003 tarihinde yürürlükte bulunan gelir tablosuna göre hesaplanması nedeniyle, (aylıklar arasında arada kalan kısa bir dönem hariç) Bağ-Kur’un ödediği emekli aylıklarında önemli bir farklılaşma oluşmadı. Bu nedenle Bağ-Kur’lular intibaka dahil edilmediler.
Ancak; Bağ-Kur’luların ödeyeceği primlerin de fazla artmamasını sağlamak için gelir tablosu artışlarının yıllık olarak değil de 2’ye bölünerek yapıldığı 2002 yılında 01.04.2002 tarihli gelir tablosundan 01.03.2002-31.05.2002 tarihleri arasında emeklilik talebinde bulunarak aylık bağlanan yaklaşık 12 bin kişi yönünden bir eşitsizlik olduğu fark edildi.
Bu nedenle, yapılan intibak çalışmasının kapsamında, bunların aylık seviyelerinde de 2000 yılı öncesine göre aradaki farklılığı gidermeyi amaçlayan bir iyileştirme sağlandı.
MEMUR EMEKLİLERİ VE İNTİBAK
Şu anda Bağ-Kur ve SSK emeklilerine kıyasla, emekli aylığı tutarının en iyi olduğu grup memur emeklileri.
Memur emeklilerinin aylıkları ünvanlarına, kıdemlerine ve ek göstergelerine göre hesaplanıyor. Bu nedenle koşulları aynı olan memurların emekli aylıkları arasında bir farklılık bulunmuyor. Aynı düzeydeki bir memura yapılan iyileştirme, kişi emekli olsa bile mutlaka ona yansıtılıyor. Örneğin aynı kurumdan 2001 yılında emekli olan bir şube müdürü ile 2011 yılında emekli olan bir şube müdürü arasında, kıdemleri eşit ise aylık farkı bulunmuyor. O nedenle, bu grup için de intibak ihtiyacı doğmadı.
SÜPER EMEKLİLER VE İNTİBAK
Süper emekliler, sosyal güvenlik sisteminin kanayan yarası…
1987 yılında 1400 göstergeden emekli aylığı alanlara 5000’e kadar gösterge satın alma hakkı verildi ve bu haktan 4.200 TL ve 5.040 TL yani mütevazı bir apartman dairesi parası ödemek suretiyle, yaklaşık 63 bin kişi yararlandı. Emsallerine göre de 3 kat fazla aylık aldılar.
Ancak 1987 yılında süper emeklilik ile ilgili yapılan düzenlemenin Anayasa Mahkemesi tarafından eşitliğe aykırı bulunarak iptal edilmesi nedeniyle, bu gruptakilerin aylıkları donduruldu. Böyle olunca, “süper emekliler” adeta “sefil emekliler” oldu.
Son düzenleme ile birlikte bu grupta yer alan kişiler üst göstergelerden aylık aldıkları için bunlar da söz konusu intibak artışlarından yüksek oranlarda yararlanabilecekler.
Bu makalenin içeriği www.hurriyet.com.tr adresinden alınmaktadır.