YENİ Türk Ticaret Kanunu’ndan dört gözle beklediğimiz müjde “faal olmayan
limited ve anonim şirketlerin tasfiye” kolaylığıydı. Maalesef buna yer
verilmedi.
Gündemde, Yeni TTK’yı değiştiren bir yasa tasarısı var. Tekrar heyecanlandık
ve nefeslerimizi tutarak soruyoruz; faal olmayan şirketlere bu kez tasfiye
kolaylığı var mı?
YANIT: Nefesinizi bırakıp, derin bir “Ohh..”
çekebilirsiniz.
Yeni TTK’da değişiklik yapan tasarının geçici maddesi ile
bu konuda kapsamlı bir düzenleme yapılıyor.
Yapılan düzenlemede; Yeni
TTK’da değişiklik yapan Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren, maddede
sıralanan durumları tespit edilen ya da bildirilen anonim ve limited şirketler
ile kooperatiflerin tasfiyesi şimdi artık çok kolay. Bu şirketler ile
kooperatiflerin “tasfiyeleri ve ticaret sicilinden kayıtlarının silinmeleri”,
ilgili kanunlardaki tasfiye usulüne uyulmaksızın, yapılacak.
Bununla ilgili
Geçici 7’inci maddeye göre;
- Sermaye taahhüt koşulunu yerine getirmemiş
anonim ve limited şirketler,
- Münfesih olmuş (sona ermiş) veya kamunun
yayımından itibaren “iki yıl içinde” münfesih olan şirketler,
- Herhangi bir
nedenle dağılmış olan kooperatifler,
- Son beş yılda olağan genel kurul
yapmamış anonim şirketler ile kooperatifler,
- Tasfiye işlemi başlamış ama
çeşitli nedenlerle tamamlanmamış şirket ve kooperatifler,
tasfiye
edilecekler (Bu konuyla ilgili Geçici 7’inci madde de dahil Bakanlar Kurulu’nca
imzalanan TBMM’deki Yeni TTK değişiklik tasarısının tam metni için Bkz. www.yaklasim.com).
Bu madde kapsamındaki
şirket ve kooperatifler, ilgili ticaret sicil müdürlüğünce re’sen veya herhangi
bir kişi, kurum veya kuruluşça, kanıtlarıyla birlikte yapılacak bildirim
üzerine, ticaret sicili kayıtları üzerinden yapılacak incelemeyle tespit
edilecek.
Bu uygulama ile 200 bini aşkın şirket tasfiye edilmiş olacak.
KAFAM İYİCE KARIŞTI YÖNETİMİ NASIL DEVREDEBİLİRİM?
- Yeni
Türk Ticaret Kanunu’nu açıklıyorsunuz. İyi ki varsınız, tam anlayacağımız dilden
yazdığınız için kolayca anlayabiliyoruz. Ancak 1535 maddelik bu yasa o kadar
kapsamlı ki bize “ne getiriyor ne götürüyor?” bütünüyle anlayabilmiş değilim.
Yasa daha yürürlüğe girmeden 54 madde ile yasanın 100’ün üzerinde maddesi
değiştiriliyor. Neredeyse 1 Temmuz’a geldik ama uygulama esaslarını açıklayacak
olan tüzük, yönetmelik ve tebliğler hala ortada yok. Yasanın son şekli
netleşmedi!
Kafam iyice karışık. Şirket yönetimindeki görevler ve
sorumluluklarımı birilerine devretmek istiyorum. Bu mümkün mü?
YANIT: Evet,
mümkün.
Bunu yapabilmeniz, hazırlayacağınız yeni ana sözleşmeye bağlı.
Yeni TTK’ya göre, şirket ana sözleşmesi hazırlanırken dikkat edilecek
hususlardan biri de “yönetimin devri” ile ilgili..
Yönetim kurulu, ana
sözleşmeye konulacak bir hükme istinaden, düzenleyeceği bir “iç yönetmeliğe
göre” yönetimi kısmen veya tamamen, bir veya bir kaç yönetim kurulu üyesine veya
üçüncü kişiye devretmeye yetkili kılınabilir.
Buna dayalı olarak yapılan
devirlerde, çok sayıda sorumluluktan kurtulmak mümkün olabiliyor.
Nama
yazılı payların devrine sınırlama
- YENİ TTK’ da pay devri yönünden,
bağlayıcı bir hüküm veya sırlama var mı?
YANIT: Anonim şirketlerde normal
koşullar altında, “pay devri yönünden” herhangi bir sınırlama söz konusu değil.
Ancak, şirket ana sözleşmesi ile pay devrine bir sınırlama getirilebilir.
Altın hisseye sınırlama mı geldi?
- HALK arasında “altın
hisse” diye adlandırılan hisse olayında, “oyda imtiyazlı paylara” bir sınırlama
geldiği söyleniyor. Böyle bir durum var mı?
YANIT: Evet var. Şirket ana
sözleşmesinde “oyda imtiyazlı paylar” varsa, Yeni TTK’ya uyumlu hale getirilmesi
gerekir.
Yeni TTK ile azami sayı (15) oy ile sınırlandı. Bu nedenle Yeni
düzenlenecek ana sözleşmede, oyda imtiyazların 15 oya çekilmesi gerekiyor.
Şirkette TTK dışında farklı bir yetkilendirme olur mu?
- YENİ Türk
Ticaret Kanunu’na göre, “anonim şirketi temsil yetkisi” kime ait. Daha önemlisi,
yasada yazılı olandan farklı bir yetkilendirme yapmamız mümkün mü?
YANIT:
Ana sözleşmede aksi öngörülmememişse veya yönetim kurulu tek kişiden
oluşmuyorsa, anonim şirketi temsil yetkisi “çift imza” kullanılmak suretiyle,
yönetim kuruluna aittir. Şirketi temsil yetkisi bakımından farklı bir
yetkilendirme düşünülüyorsa, bu durumun şirket ana sözleşmesinde belirtilmesi
gerekir.
MEMUR MU MÜDÜR MÜ?
- Yeni TTK Madde 422/2’de; “Yönetim kurulu,
tutanağın noterce onaylanmış bir suretini derhal ticaret sicili memurluğuna
vermek…” diye bir cümle var. Buradaki “memurluk” yerine “müdürlük” olması
gerekmez mi?
YANIT: Haklısınız. Doğrusu “Ticaret Sicili Müdürlüğü”
olmalıydı. Maalesef, Yeni TTK’da kavram ve müessese bazında çok hata var.
Ortakların anonim şirket hissesini devri ve eski borçlar
- YENİ
TTK’ya göre, ortaklar hisse devir olayını gerçekleştirdikten sonra, mevcut eski
borçlardan sorumlu olacaklar mı?
YANIT: Anonim şirketlerde ortakların,
şirketin borçlarından dolayı kişisel sorumluluğu yok
Doktorlar ve
avukatların yeni TTK karşısındaki durumu
YENİ TTK ile ilgili
yazılarınızı izliyorum. Doktor ve avukat gibi serbest meslek erbabının,
Yeni Türk Ticaret Kanunu karşısında, yükümlülükleri ne oluyor. Bu kanun
doktor ve avukatlara
ne getiriyor ne götürüyor?
YANIT: İşin doğrusu
getirdiği de yok götürdüğü de..
Nedenine gelince, doktorluk ve avukatlık
mesleği ve faaliyeti ile ilgili olarak, Yeni TTK’da
herhangi bir düzenleme
yer almıyor. Daha önceki TTK’da da yoktu. Fark edileceğiniz gibi “TİCARET
kanunu” adını taşıyor, serbest meslek kazancını ilgilendirmiyor.
Doktorlar,
şirket kurarlarsa o zaman Yeni TTK kendilerini ilgilendirir. Avukatları
ilgilendiren yönü ise, olsa olsa bu konuda yapacakları danışmanlıklar ve
alacakları davalar olabilir.
Azınlıkta kalan ortağın hakları ne?
- BİR anonim şirketin, azınlık ortağıyım. Bu güne kadar hep çoğunluk hisseye
sahip ortağın dediği oldu. Yeni TTK ile “azınlık ortaklar” konusunda ne gibi
değişiklikler oldu? Yoksa hiç bir şey değişmedi mi?
YANIT: Bazı
değişiklikler var. Örneğin “azınlık hakkı”, adı değiştirildi ve yeni adı “azlık
hakkı” oldu.
Ancak olaya bütünüyle baktığımızda, Yeni TTK’da, azlık hakkı
olanlara çok özel avantajlar getirildiğinden söz etmek mümkün değil. Çoğunluk
hisseye sahip olan; yönetim kurulu üyelerinin belirlenmesinde, kar dağıtımı
yapılıp yapılmayacağında, ana sözleşme değişikliğinde ve birçok konuda yine söz
sahibi olacak.
Ancak ana sözleşmeye hüküm konulması halinde, azlık
arasından “yönetim kurulu üyesi” seçimine olanak sağlanabilecek. Bunun dışında,
haklı nedenlerle şirketin feshini talep edebilirler. Pay senetlerinin
basılmasını isteme hakları var. Bir de, en az yüzde 10 paya sahip olanlar,
yönetim kurulundan genel kurulu toplantıya çağırmalarını isteyebilecekler.