BAŞLIĞI okuyunca “Hadi canım sende, rüşvetin de vergisi mi olurmuş” demeyin. Oluyor...
Ancak, bu vergi tüm rüşvetler için değil bazı rüşvetler için söz konusu. Üstelik, Gelir Vergisi Yasası’nda bununla ilgili madde bile var!
İsterseniz, sözü uzatmadan, hangi rüşvetin gelir vergisine tabi olduğunu açıklayalım.
HANGİ RÜŞVET
Gelir Vergisi Yasası’nda “Arızi kazançlar” başlıklı 82. madde var. Bu maddenin, birinci fıkrasının (2) no.lu bendinde; “.....İhale, artırma ve eksiltmelere iştirak edilmemesi karşılığında elde edilen hasılat” gelir vergisine tabi “arizi kazanç” olarak belirtilmiş.
Yasa hükmüne göre, arızi kazanç olarak belirtilen “ihaleden çekilme karşılığı” alınan paranın, müteahhitler arasındaki deyimle “çıkmaların”, elde edildiği tarihi izleyen yılın 1-15 Mart tarihinde yıllık gelir vergisi beyannamesi vermek suretiyle, beyan edilmesi gerekiyor. Beyan edilen bu gelirin de biri Mart diğeri de Temmuz ayında iki eşit taksitte ödenmesi gerekiyor.
Merak edip araştırdık, şimdiye kadar hiç kimse “İhaleden çekilmek için şu kadar para aldım” diye beyanda bulunmamış dolayısıyla vergi de ödememiş.
Yukarıda belirtilen yasa maddesi de bir süs olarak kalmış!..Beyan edilmeyişinin çok sayıda nedeni var. Önemli nedenlerden birini belirtelim. Gelir Vergisi Yasası’nda “İhaleden çekilme karşılığı elde edilen hasılat beyan edilsin ve gelir vergisi ödensin” deniliyor ama olay Türk Ceza Yasası açısından da suç!.. Bunun yaptırımı da beş yıldan on iki yıla kadar hapis cezası (TCK Md.235).
Hem alan hem de veren yönünden suç oluşturuyor ve hapis cezasını gerektiriyor. Ayrıca, İhale Yasası açısından da ihaleye fesat karıştırıldığı için, ihalenin iptalini veya sözleşme yapıldıysa sözleşmenin feshini gerektiriyor. İhaleden çekilme karşılığı alınan para, 5 yıldan 12 yıla kadar hapsi gerektirdiği sürece, Maliye bu paraların beyan edilmesini ve vergisinin ödenmesini daha çok bekler!..
Kanunlarla yasaklanmış olan faaliyetler nedeniyle elde edilen kazançlar, vergi ödenmesini gerektiriyor (Vergi Usul Kanunu Md. 9/2).
Buna göre örneğin; uyuşturucu madde ticareti yapmak ya da kumarhane işletmek, kanunlarla yasaklanmıştır.
Ancak kişinin yapmış olduğu bu faaliyetin kanunen yasaklanmış olması, vergi mükellefi veya vergi sorumlusu olmaya engel değil.
Aynı şekilde, gümrüksüz mal veya eşya ithali yani kaçak mal ya da eşya getirilmesinden sağlanan kazanç da vergiye tabi tutuluyor.
Aynı şekilde, “naylon fatura” ticareti ya da başka bir yasa dışı faaliyet nedeniyle alınan “komisyonlar da” vergilendirilmektedir.
Servetin kaynağı yönüyle politikacılar ve çocukları
1- Servetin Kaynağı: Politikacıların, başlangıçta verdiği; kendisi, eşi ve çocuklarını kapsayan “mal bildirimi” var. Aradan geçen süre zarfında örneğin 5-10 yıl içinde edinilen servet, bu bildirimle kıyaslanır. Ciddi bir artış varsa ve açıklanamıyorsa, o zaman sorun vardır. Bunun hesabı her an sorulabilir.
2- Çocukların Serveti Politikacıların çocuklarına gelince; 18 yaşına, tahsilde ise 25 yaşına kadar olan çocuklarının ve eşinin servetini, kendi mal bildirimlerinde gösteriyorlar. Çocuklar büyükse yasa gereği gösteremiyorlar. Burada ilginç bir durum var; çocuk 28 yaşında, 5-10 milyon dolarlık ya da 40-50 milyon dolarlık serveti var. Normalde, 15-20 milyon dolar ya da daha fazla kazanç sağlamalı ya da miras kalmalı ki bu serveti edinsin. Ancak, politikacıların büyük kısmının çocukları, şahıs olarak ya vergi mükellefi değiller ya da sembolik bir kazanç bildirmişler. Böyle olmasına rağmen, kendilerine “Arkadaş, sen 30 yaşında genç bir adamsın. Milyonlarca dolar servetin var. Bu değirmenin suyu nereden geldi? Açıkla bakalım” diye sorulamıyor.
NİYE SORULAMIYOR?
Nedeni belli, bu sorgulamayı engelleyen bir yasa var da onun için.
1) Kişinin her türlü harcama ve tasarruflarını, vergisi ödenmiş veya vergiye tabi olmayan kazançlardan sağlayıp sağlamadığının sorgulanması ile ilgili Vergi Usul Kanunu’nun 30/7. maddesi 1 Ocak 2003 tarihinden geçerli olmak üzere, yürürlükten kaldırıldı (Bkz. 9 Ocak 2003 tarihli R. Gazete’de yayınlanan 4783 sayılı Kanun’un 9. maddesi).
2) Vergiye tabi gelirlerle ilişkilendirilemeyen ve harcandığı veya tasarruf edildiği tespit edilen mal ve hakların, safi irat olarak kabul edileceğine dair, Gelir Vergisi Kanunu’nun 82/2. maddesi de aynı Kanunun 7. maddesi ile yürürlükten kaldırıldı.
Özetle, bu yasaya istinaden bir siyasetçinin ya da işadamının oğluna, kızına ya da karısına “Bu değirmenin suyu nereden geldi? Bu evi, arsayı, villayı, fabrikayı, parayı vs. nereden aldın, bankadaki milyon dolarların kaynağı ne?” diye sorulamıyor, vergisi de alınamıyor...
Diğer rüşvet olayında cezalar
YASALARIMIZDA, “rüşvet” olayı daha çok kamu görevlisinin aldığı rüşvet açısından düzenlenmiş. Ancak kamu görevlileri dışındaki kişiler için de ceza uygulaması bazı durumlarda geçerli.
Tanımına gelince; yolsuzluğun özel bir şekli olan rüşvet “kamu görevlisinin performansını etkilemek için, görev gereği yapmaması gereken uygunsuz bir şeyi yapması veya yapması gereken bir şeyi yapmaması için gönüllü olarak kendisine değerli bir şeyin verilmesi” olarak tanımlanabilir. Türk Ceza Kanunu’nun, Rüşvet başlığı taşıyan 252. maddesine göre;
Rüşvet alan kamu görevlisi, 4 yıldan 12 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Rüşvet veren kişi de kamu görevlisi gibi cezalandırılır. Rüşvet konusunda anlaşmaya varılması halinde, suç tamamlanmış gibi cezaya hükmolunur.
Rüşvet alan veya bu konuda anlaşmaya varan kişinin, yargı görevi yapan, hakem, bilirkişi, noter veya yeminli mali müşavir olması halinde, birinci fıkraya göre verilecek ceza üçte birden yarısına kadar artırılır.
KARA PARA
Uyuşturucu, psikotrop maddeler, silah kaçakçılığı, patlayıcı, kadın ve çocuk ticareti, sahte fatura düzenleme, belgeleri tahrif etme gibi yollarla edinilen paralardır.
Komisyon ya da aracılık faaliyeti nedeniyle elde edilen gelir, kara para kapsamında olmadığından, olayın olsa olsa vergi boyutu göz önüne alınır.
Hediye alma yasağı
Devlet Memurları Kanunu’nun 29. maddesinde, devlet memurlarının doğrudan doğruya veya aracı eliyle hediye istemeleri ve görevleri sırasında olmasa dahi menfaat sağlama amacı ile hediye kabul etmeleri veya iş sahiplerinden borç para istemeleri ve almaları yasaklanmıştır.
Bu makalenin içeriği www.hurriyet.com.tr adresinden alınmaktadır.