ZEMİN katta mütevazı bir dairem var. Evimin emlak vergisi değeri
hesaplanırken, binanın toplam değerine yüzde 6 oranında “asansör farkı” ilave
ediliyor. Bunun da eklendiği değer üzerinden “emlak vergisi” hesaplanıyor.
Benim asansörle hiç bir ilgim yok. Evim zemin yani giriş katında, “Asansör
vergisi” ödememek için ne yapmalıyım?
Yanıt: Maalesef yapacağınız bir şey
yok. Nedenine gelince yasa böyle! Emlak vergisine esas değer hesaplanırken,
binadaki dairenin asansörden yararlanıp yararlanmadığı değil, “binanın asansörlü
olup olmadığı” esas alınmış. Böyle olunca, “kurunun yanında yaş da yanar”
sözünde olduğu gibi, zemin kattaki daireden de sizin deyiminizle “asansör
vergisi” alınmış!
Evin iskanı var ama belediye ‘arsa vergisi öde’ diyor
- EVİMİN iskanını 2011’de aldım. Belediye’ye bildirdim. O da ne?
Belediye
“Eviniz için ‘arsa vergisi’ ödeyeceksiniz” dedi. “Nasıl olur, işte iskanı” diye
gösterdim ama Nuh deyip Peygamber demiyorlar! Siz ne diyorsunuz?
Yanıt:
“Belediye haklı” diyorum.
Evin emlak vergisi, eve isabet eden arsa payının
emlak vergisinden düşük olamaz. Belli ki sizin arsa payınız büyük.
Bu
uygulama inşaatın sona erdiği tarihi izleyen dört yıl için uygulanır.
Ölene kadar mağaza benim sonra çocukların olabilir mi?
- AYDA 25 bin lira kira geliri olan bir mağazayı almak üzereyim. Yaşım 73
olduğu için bir ayağım çukurda. Dünyanın bin bir türlü hali var. Tapuyu
çocukların adına aldığımda; yarın kız ölürse damada, oğlan ölürse geline
kalacak. Peki ben ne olacağım? Bana öyle bir çözüm önerin ki; sağ olduğum sürece
kiraları ben alayım. Öldükten sonra da çocuklar alsın. Bu nasıl olur?
Yanıt:
Gayrimenkulü alırken; intifa (yani yararlanma) hakkını siz alın, mülkiyeti de
çocukların olsun. “Kira gelirleri” sağ olduğunuz sürece size, öldükten sonra da
çocuklarınıza ait olacak.
Tapu işlemleri sırasında, gayrimenkulün değerinin
2/3’ü intifanın, 1/3’ü de mülkiyetin değeri olarak kabul edilecek.
Kira artışı ölene kadar devam eder mi?
- EMEKLİ bir denizciyim. Yıllardır da kirada oturuyorum. Kira artışlarını
kontratta belirttiği gibi her yıl artırarak ödüyorum. Bu artışın bir sonu var
mı? Bu kira artışı ölene kadar devam eder mi? Bu kira artışı uzun süre oturan
bir kiracı için belli bir süre sonra dondurulup sonra kaldığı yerden devam eder
mi?
Yanıt : Sevgili Kaptan, maalesef böyle bir yasa maddesi yok. Olay ev
sahibi ile aranızdaki kiralayan ve kiracı ilişkisi. Ev sahibi kirayı artırmazsa
kimse karışamaz. Yoksa yasal olarak, uzun süre kiracı olanlara tanınan özel bir
hak yok.
Evini kiraya verip kirada oturan emekli
- EVİNİ kiraya verip, kirada oturan bir emekliyim. Emlak vergisi ödeyecek
miyim?
Yanıt: En çok aldığımız sorulardan biri de sizin durumunuzla ilgili.
38 Seri No.lu Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliği’nin I/3-(a) bölümünde ve
Gelir İdaresi Başkanlığı, Ankara Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 14 Mart 2012 tarih
ve 8-2011/78-358 sayılı özelgesine göre; emekli maaşı dışında başkaca geliri
olmayan ve sahip olduğu tek konutu kiraya verip, kendisi de kirada oturanlar,
emlak vergisi ödemezler.
Boşuna vergi ödemişim şimdi ne olacak
- YURTdışında oturuyorum. Türkiye’de 2011’de 400 bin TL’ye aldığım evin
yıllık 18 bin TL
kira gelirini “götürü gider” esasına göre beyan edip, gelir
vergisi ödedim. Sizin yazılarınızdan öğrendim ki boşuna vergi ödemişim. Şimdi ne
olacak?
Yanıt: Gerçek gider yöntemini seçmiş olsaydınız; evin satın alma
bedelinin yüzde 5’ini gider olarak, yüzde 2’sini de amortisman olarak, toplam 28
bin TL düşecek ve hiç vergi ödemeyecektiniz. Götürü gider yöntemini seçenler,
iki yıl bu yöntemden dönemezler. 2012 kira gelirini de bu yönteme göre beyan
edip, gelir vergisi ödeyecek, 2013 yılı kira gelirinizden itibaren vergi
ödemeyeceksiniz.
- Emekliyim ve bir evim var. Asgari ücretle bir işyerinde
çalışıyorum. Emlak vergisi ödemem gerekiyor mu?
Yanıt: Evet, çalıştığınız
için emlak vergisi ödeyeceksiniz.
Bir buçuk eve muafiyet var mı?
- Menemen’de 100 m2 konutum ve annemle ortak İzmir’de 55 m2 konutum var. Bu
1,5 konuttan birisi için vergi sıfır oranlı vergi var mı?
Yanıt: Maalesef
yok. Kendi eviniz ve sizin deyiminizle, buçuk ev için de emlak vergisi
ödeyeceksiniz.
- İnşaat halinde olan, henüz kullanılamayacak durumda (kaba
inşaat) ev için emlak vergisi ödenir mi?
Yanıt: Evet, arsa vergisi ödenir.
Kira geliri ve hastane harcamaları
- KİRA geliri nedeniyle vergi mükellefiyim. Götürü gider yöntemindeyim. Özel
hastane harcamalarımı safi iradın % 10’unu geçmemek şartıyla ödeyeceğim gelir
vergisinden indirmem mümkün müdür? Muhasebecim indirmek için “gerçek gidere
geçmeniz lazım” diyor. Ne dersiniz?
YANIT: Gerçek gider olarak nelerin
indirilebileceği Gelir Vergisi Kanunu’nun 74. maddesinde sıralanıyor. Özel
hastane harcamaları, bu maddede yer almıyor. Aynı Kanun’un 89/2. maddesi
uyarınca, beyannamede bildirilecek gelirden (bunun yüzde 10’unu aşmayacak
şekilde) indirilecek. Özetle, ikinizin de bildiği doğru değil.
Amortisman yüzde kaç
- Kira gelirini beyan edenler, gerçek usulde gider yönteminde, yüzde kaç
amortisman düşüyorlar?
Yanıt: Gayrimenkulün satın alma bedelinin “yüzde 2’si
oranında amortisman” düşebiliyorsunuz.
Bu makalenin içeriği www.hurriyet.com.tr adresinden alınmkatadır.