|
|
Dairesi
Hizmet akdi sözleşmesi ile işverene bağlı olarak çalışan gazetecilerin verdikleri hizmet karşılığında ödenen paraların ücret olarak kabulü gerektiği, serbest meslek erbabı olarak kabul edilemeyeceği.
|
|
|
Karar No
0
|
|
|
Esas No
0
|
|
|
Karar Tarihi
01-01-2000
|
|
|
Danıştay Dördüncü Daire
Tarih : 28.03.2000
Esas No : 1999/3399
Karar No : 2000/1198
Hizmet akdi sözleşmesi ile işverene bağlı olarak çalışan gazetecilerin verdikleri hizmet karşılığında ödenen paraların ücret olarak kabulü gerektiği, serbest meslek erbabı olarak kabul edilemeyeceği.
İstemin Özeti: Davacı şirketin 1996 yılına ait işlemleri ücret ödemeleri yönünden incelenmesi sonucu eksik vergi kesintisi yapıldığından bahisle düzenlenen inceleme raporuna göre, 1996/1, 2, 8, 9, 10, 11 ve 12. ayları için re’sen gelir (stopaj) vergisi salınıp, ağır kusur ve usulsüzlük cezaları kesilmiştir. (…) Vergi Mahkemesi; 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 65. maddesinde ’serbest meslek faaliyeti; sermayeden ziyade şahsi mesaiye, ilmi veya mesleki bilgiye veya ihtisasa dayanan ve ticari mahiyette olmayan işlerin işverene tabi olmaksızın şahsi sorumluluk altında kendi nam ve hesabına yapılmasıdır.’ şeklinde tanımlandığı, meslek kazançlarında istisnayı düzenleyen aynı Kanun’un 18. maddesinde; müellif, mütercim, heykeltıraş, hattat, ressam, bestekâr ve mucitlerin ve bunların kanuni mirasçılarının şiir, hikaye, roman, makale, bilimsel araştırma ve incelemeleri, röportaj, karikatür, fotoğraf, film, video band, radyo ve televizyon senaryo ve oyuncu gibi eserlerini gazete, dergi, radyo, televizyon ve videoda yayınlamak veya kitap, resim, heykel ve nota halindeki eserleri ile ihtira beratlarını satmak veya bunlar üzerindeki mevcut haklarını devir ve temlik etmek veya kiralamak suretiyle elde ettikleri hasılat gelir vergisinden müstesna olduğu’ ifade edildiği, aynı Kanun’un 94. maddesinin 2/a maddesinde ’18. madde kapsamına giren serbest meslek işleri dolayısıyla yapılan ödemelerden % 10 tevkifat yapılacağı öngörüldüğü, olayda, 1996 yılına ilişkin hesapları hizmet erbabına yapılan ücret ödemeleri yönünden incelenmesi sonucu düzenlenen inceleme raporuyla, haber ajansı işiyle uğraşan davacı şirketin ihtilaflı dönemde hizmet erbabına yaptığı ücret ödemelerinin dışında telif adı altında ödeme yaptığı ve yapılan bu ödemeleri de yukarıda anılan 94. maddenin 2/a bendine göre, % 10 tevkifata tabi tutulduğunun saptanması üzerine bu ödemelerin ücret olarak vergilendirilmesi gerekmesi nedeniyle ücret ödemelerine ilişkin tevkifat oranları uygulanmak suretiyle bulunan matrah farkı üzerinden re’sen tarhiyat yapıldığının anlaşıldığı, mahkemelerince verilen ara kararı ile istenilen ilgili dönem ücret ödemesi yapılan çalışanlara ait sözleşmeler ve diğer belgelerin incelemesinden, çalışanlara ait hizmet sözleşmelerinde; fikir işçisinin yapacağı işin gazetecilik olduğu ve gazetecilik işinin özelliği itibarıyla işverenin işçiyi gece veya gündüz yahut kısmen gece ve kısmen gündüz saatlerinde çalıştırabileceği çalışma saatlerinin tayin ve tanziminin işverene ait olduğu, yapılacak düzenlemeye işçinin uymak zorunda olduğu, gazetecinin, basınla ilgili olsun veya olmasın başka bir işte çalışmayacağı, böyle bir durumun vukuu halinde işveren tarafından tazminatsız sözleşmenin fesh edileceğine ilişkin ifadeler yer aldığının görüldüğü, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 18. maddesinde belirtilen işlemlerin gelir vergisinden istisna tutulabilmesi için bu işlemlerin serbest meslek faaliyeti kapsamında yapılacağı davacı şirkete hizmet akdi sözleşmesi ile hizmet veren gazeteci Gelir Vergisi Kanunu’nun yukarıda anılan maddeleri uyarınca serbest meslek erbabı olarak kabul edilemeyeceği zira sözü edilen Kanun’un 61. maddesinde yer alan ’ücret, işverene tabi ve belirli bir işyerine bağlı olarak çalışanlara hizmet karşılığı verilen para ve ayınlar ile sağlanan ve para ile temsil edilebilen menfaatlerdir. Ücretin, ödenek, tazminat, kasa tazminatı (mali sorumluluk tazminatı), tahsilat, zam, avans, aidat, huzur hakkı, prim, ikramiye, gider karşılığı veya başka adlar altında ödenmiş olması veya bir ortaklık münasebeti niteliğinde olmamak şartı ile kazancın belli bir yüzdesi şeklinde tayin edilmiş bulunması onun mahiyetini değiştirmez.’ hükmü karşısında, işverene bağlı olarak çalışan gazetecilerin verdikleri hizmetler karşılığında ödenen paraların ücret olarak kabulü gerektiği işin özelliği ve matrahın bulunuş biçimi dikkate alındığında olaya kusur cezası uygulanacağı gerekçesiyle davanın kısmen reddine karar vermiştir. Davacı şirket, hizmet akdi ile çalışan gazetecinin yine hizmet akdinin gereği olarak normal hizmetleri dışında özellikli hizmetleri karşılığı alacağı ücretin telif hakkı olarak değerlendirilmesi gerektiği, inceleme elemanınca tüm ödemelerin ücret ödemesi olarak kabul edilmesinin doğru olmadığını ileri sürerek yapılan tarhiyatın kanun ve usule aykırı olduğunu, vergi dairesi müdürlüğü, kesilen cezanın yerinde olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını istemektedirler.
Karar: Taraflarca temyiz dilekçelerinde ileri sürülen iddialar, bozulması istenilen kararın dayandığı gerekçeler karşısında, yerinde ve kararın bozulmasını sağlayacak durumda görülmemiştir.
Bu nedenle taraflar, temyiz isteminin reddine oybirliğiyle karar verildi.
|
|