|
|
|
|
|
Dairesi
Satış yoluyla elden çıkarılan gayrimenkul için değer artış kazancının hesaplanması hk.
|
|
|
Karar No
0
|
|
|
Esas No
0
|
|
|
Karar Tarihi
01-01-2000
|
|
|
Maliye Bakanlığı Özelgesi
Tarih : 15.02.2001
Sayı : B.07.0.GEL.0.43/4305307/3666
Satış yoluyla elden çıkarılan gayrimenkul için değer artış kazancının hesaplanması hk.
Dilekçenizin incelenmesinden, 16.8.1995 tarihinde 13.000.000 TL'ye iktisap ettiğiniz gayrimenkulün değerini, 1998 yılı Emlak Vergisi genel beyan döneminde 5.000.000.000 TL olarak beyan ettiğiniz ve söz konusu gayrimenkulünüzü 8.9.1998 tarihinde 5.000.000.000 TL.'ye satmanızdan dolayı elde ettiğiniz değer artışı kazancınızın hesaplanmasında, 4369 sayılı Kanunun 54. maddesiyle getirilen geçici 46. maddesinin uygulanıp, uygulanmayacağı konusunda tereddüte düştüğünüz anlaşılmıştır.
4369 sayılı Kanun'la yapılan değişiklik ile, diğer kazanç ve iratlar 01.01.1999 tarihinden geçerli olmak üzere, Gelir Vergisi Kanunu'nun 2. maddesinde yer alan vergiye tabi gelir unsurları arasına dahil edilmiştir.
Aynı Kanun'un 54. maddesiyle Gelir Vergisi Kanununa eklenen geçici 46. maddenin 2. fıkrasında, 'Diğer kazanç ve irat tutarlarının hesaplanmasında; 1998 yılı emlak vergisi beyanname verme süresinin bitmesinden önce iktisap edilen gayrimenkullerin elden çıkarılması halinde, bunların maliyet bedeli olarak 1998 yılı genel beyan döneminde beyan edilecek emlak vergisi değeri esas alınır.' şeklinde düzenleme yapılmıştır.
Ancak, yukarıda belirtilen yasal düzenlemeler 1.1.1999 tarihinden itibaren elde edilecek 'diğer kazanç ve irat tutarları' ile ilgili olup, 1.1.1999 tarihinden önce elde edilen 'sair kazanç ve irat tutarları' ile ilgisi bulunmamaktadır.
Gayrimenkullerin 1.1.1999 tarihinden önce elden çıkarılmasından sağlanan kazançlar, 4369 sayılı Yasa ile düzenlenen 'diğer kazanç ve irat' değil; 3239 sayılı Kanun'la Gelir Vergisi Kanunu'nun mükerrer 81. maddesinde 'Sair kazanç ve iratlar' kapsamında hükme bağlanan 'değer artışı kazancı' dır. Bu nedenle, belirtilen kazançların Gelir Vergisi Kanunu'nun mükerrer 80 ve 81. maddelerinde (4369 sayılı Kanunla kaldırılmadan önceki maddeler) yer alan düzenlemeler esas alınarak vergilendirilmesi gerekmektedir.
Diğer taraftan, 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun, 1.1.1999 tarihinden geçerli olmak üzere 4369 sayılı Kanun'la yürürlükten kaldırılan mükerrer 80. maddesinin 7 numaralı bendinde, iktisap şekli ne olursa olsun (ivazsız olarak iktisap edilenler hariç) 70. maddenin 1. fıkrasının 1, 2, 4 ve 7 numaralı bentlerinde yazılı mal (gerçek usulde vergiye tabi çiftçilerin zirai istihsalde kullandıkları gayrimenkuller dahil) ve hakların, iktisap tarihinden başlayarak dört yıl içinde elden çıkarılmasından doğan kazançların (kooperatiflerin ortaklarına bu sıfatları dolayısıyla tahsis ettikleri gayrimenkuller, tahsis tarihinde ortak tarafından satın alınmış sayılır.) değer artışı kazancı olarak vergiye tabi tutulacağı hükme bağlanmıştır.
4369 sayılı Kanun'la yürürlükten kaldırılan mükerrer 81. maddenin 1. fıkrasında da 'Değer artışında safi kazanç, elden çıkarma karşılığında alınan para ve ayınlarla sağlanan ve para ile temsil edilebilen her türlü menfaatlerin tutarından, elden çıkarılan mal ve hakların maliyet bedelleri ile elden çıkarma dolayısıyla yapılan ve satıcının uhdesinde kalan giderlerin ve ödenen vergi ve harçların indirilmesi suretiyle bulunur.' hükmü yer almaktadır.
Aynı maddenin son fıkrası gereğince, söz konusu değer artışının hesabında iktisap bedeli, gayrimenkul ve bu nitelikteki hakların iktisap edildiği ve elden çıkarıldığı yıllar hariç olmak üzere, her takvim yılı için Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre belirlenen yeniden değerleme oranında artırılarak tespit edilecektir.
Bu hükümler birlikte değerlendirildiğinde, her ne kadar 4369 sayılı Kanun'un 86. maddesinde, geçici 46. maddenin Kanunun yayımı tarihinde (29.7.1998) yürürlüğe gireceği belirtilmiş ise de, Gelir Vergisi Kanunu'nun 2. ve 80. maddelerinde 4369 sayılı Kanunla yapılan değişiklikler, yani 'diğer kazanç ve iratları' vergiye tabi gelir unsuru haline getiren değişiklikler 1.1.1999 tarihinden itibaren yürürlüğe girdiği için, geçici 46. maddenin, 1.1.1999 tarihinden önceki dönemlerde elden çıkarılan gayrimenkuller dolayısıyla sağlanan kazançlar hakkında uygulanmasının olanaklı bulunmadığı ortaya çıkmaktadır. Bir başka ifade ile, gayrimenkullerin 1.1.1999 tarihinden önce elden çıkarılması halinde 'sair kazanç ve iratlar'dan söz edilir; 'diğer kazanç ve iratlar' şeklinde bir gelir unsurundan söz etmek mümkün değildir.
Bu açıklamalara göre, 16.8.1995 tarihinde iktisap edilen ve 8.9.1998 tarihinde elden çıkarılan gayrimenkul için, değer artışı kazancının hesaplanmasında; iktisap bedelinin 1.1.1999 tarihinden geçerli olmak üzere 4369 sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılan mükerrer 81. maddenin son fıkrası hükmüne göre artırılması sonucu ulaşılan tutar ile satış bedeli arasındaki olumlu farkın değer artışı kazancı olarak vergilendirilmesi gerekmekte olup, 1.1.1999 tarihinden sonra elden çıkarılacak gayrimenkuller için maliyet bedeli olarak 1998 yılı emlak vergisi genel beyan döneminde beyan edilen emlak vergisi değerleri esas alınacaktır.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Üfe & Tüfe Oranlarını görmek için aşağıdaki excel ikonuna tıklayınız.
*Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileridir.
|
|
|
ÜFE & TÜFE
Endeks Arşivi
|
|
|
|
Excel Dokümanı
|
|
|
|
|
|
|
|