|
|
Dairesi
Aracı kurumların, faaliyetleriyle ilgili olarak müşterileri ne ödediği iadeler, kurum kazancının tespitinde gider olarak indirilir.
|
|
|
Karar No
0
|
|
|
Esas No
0
|
|
|
Karar Tarihi
01-01-2000
|
|
|
Maliye Bakanlığı Özelgesi
Tarih : 14.01.1997
Sayı : B.07.0.GEL0.49/491343/1507
Aracı kurumların, faaliyetleriyle ilgili olarak müşterileri ne ödediği iadeler, kurum kazancının tespitinde gider olarak indirilir.
Olayda (S) Menkul Kıymetler A.Ş.'nin borsa üyesi bir aracı kurum olarak
sermaye piyasası araçlarının alım ve satımına aracılık ettiği, aracılık edilen işlemin parasal bedeli üzerinden belirli bir yüzde oranında komisyon alındığı ve komisyonların şirketin gelirini oluşturduğu, şirket müşterilerinden bir kısmı ile yapılan özel anlaşmalar ile belli bir sürede belirlenen limitleri aşan işlem hacmi sağlamaları halinde kararlaştırılan komisyon oranında indirim yapılarak, müşterilere iade edilmesinin taahhüt edildiği belirtilerek, böyle bir komisyon iadesi işleminin banka ve sigorta muameleleri vergisi ve kurumlar vergisi karşısındaki durumu ile standart hesap planına göre hangi hesap üzerinde muhasebeleştirileceği konusunda tereddüt edildiği bildirilmektedir.
5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 13. maddesinde, kurumlar vergisinin, birinci maddesinde yazılı mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazancının tespitinde, Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakkındaki hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 38. maddesinde, 'Bilanço esasına göre ticari kazanç, teşebbüsteki öz sermayenin hesap dönemi sonunda ve başındaki değerler arasındaki müspet farktır. ' denilmiş ve 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 192. maddesinin üçüncü bendinde, aktif toplamı ile borçlar arasındaki farkın, müteşebbisin işletmeye mevzu varlığım (öz sermayeyi) teşkil edeceği belirtilmiştir. Diğer taraftan, sözkonusu 38. maddede, ticari kazancın bu suretle tespit edilmesi
sırasında, Vergi Usul Kanununun değerlemeye ait hükümleri ile bu Kanununun 40 ve 41. maddeleri hükümlerinin uygulanacağı hükme bağlanmıştır.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 40. maddesinin birinci fıkrasında da ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan genel giderlerin safi ticari kazancın tespitinde indirilecek gider olarak kabul edileceği belirtilmiş bulunmaktadır.
Bu durumda, adı geçen şirketin faaliyeti ile ilgili olarak ödediği komisyon iadelerinin kurum kazancının tespitinde gider olarak yazılması mümkün bulunmaktadır.
Diğer taraftan, 16/12/1992 tarih ve 21447 Mükerrer sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1 Sıra Numaralı Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği'nin 'Düzenlemenin Kapsamı' başlıklı IV. maddesinin ikinci fıkrasında, bilanço esasına göre defter tutmakla beraber faaliyet konuları itibariyle farklı muhasebe tekniğini kullanmak durumunda bulunan; banka ve sigorta şirketlerinin belirlenen 'Muhasebenin Temel Kavramları'na, 'Muhasebe Politikalarının Açıklanması'na ve 'Mali Tablolar İlkeleri'ne uymak kaydıyla sözkonusu Tebliğin diğer mecburiyetlerini yerine getirmekle yükümlü olmadığı belirtilmiştir.
Yukarıdaki hükümden de anlaşılacağı üzere, banka ve sigorta şirketleri, özel finans kurumları, finansal kiralama şirketleri ile menkul kıymet yatırın fonları işletmeleri faaliyet konuları itibariyle farklı muhasebe tekniği kullanmaları nedeniyle, sözkonusu Tebliğ ekinde belirlenen 'Muhasebe Usul ve Esasları'nın 'IVMali Tabloların Düzenlenmesi ve Sunulması ile 'VTekdüzen Hesap Çerçevesi, Hesap Planı ve Hesap Planı Açıklamaları' bölümlerinde belirtiler fiillere uymakla yükümlü değildirler.
|
|