|
|
Dairesi
Bir kısım malzeme tedariki işinin üstlenildiği montaj işinin ise Türkiye?de mukim X tarafından gerçekleştirileceği söz konusu malzeme tedariki işi nedeniyle işveren kuruluşça tarafınıza yapılacak ödemelerden stopaj yapılıp yapılmayacağı
|
|
|
Karar No
0
|
|
|
Esas No
0
|
|
|
Karar Tarihi
01-01-2000
|
|
|
T.C.
MALİYE BAKANLIĞI
Gelirler Genel Müdürlüğü
SAYI : B.07.0.GEL.0.50/5022-62- 24.12.2004/062329
İLGİ : ...12.2004 tarihli yazınız.
İlgide kayıtlı yazınızda, A.Ş.,ye yapılacak olan .Merkezi Anahtar Teslimi Yapım İşinin (Almanya) ve (Türkiye)?den müteşekkil ikili konsorsiyum tarafından üstlenildiği, işin 17 ayda tamamlanmasının öngörüldüğü; ancak tarafınızca sadece bir kısım malzeme tedariki işinin üstlenildiği montaj işinin ise Türkiye?de mukim X tarafından gerçekleştirileceği söz konusu malzeme tedariki işi nedeniyle işveren kuruluşça tarafınıza yapılacak ödemelerden stopaj yapılıp yapılmayacağı hususunda Bakanlığımız görüşü sorulmaktadır.
5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 11 inci maddesinde Kanunun 1 inci maddesinde yazılı kurulardan kanuni ve iş merkezlerinden her ikisi de Türkiye içinde bulunmayanların yalnız Türkiye?de elde ettikleri kurum kazançları üzerinden vergilendirilebilecekleri belirtilmiş, dar mükellefiyet mevzuuna giren kurum kazancının hangi kazanç ve iratlardan terekküp ettiği aynı Kanunun 12 inci maddesinde ele alınmıştır.
Gelir Vergisi Kanunu?nun 42 inci maddesinde ise, ?Birden fazla takvim yılına sirayet eden inşaat (dekapaj işleri de inşaat işi sayılır) ve onarma işlerinde kar veya zarar işin bittiği yıl kati olarak tespit edilir ve tamamı o yılın geliri sayılarak mezkur yıl beyannamesinde gösterilir.
Mükellefler bu madde kapsamına giren hallerde her inşaat ve onarım işinin hasılat ve giderlerini ayrı bir defterde veya tutmakta oldukları defterlerin ayrı sayfalarında göstermeye ve düzenleyecekleri beyannameleri işlerin ikmal edildiği takvim yılını takip eden yılın Mart ayının on beşinci günü akşamına kadar vermeye mecburdurlar? denilmektedir.
Buna göre, bir işin Gelir Vergisi Kanunu?nun 42 inci maddesi kapsamına girmesi için;
a) Faaliyet konusunun inşaat ve onarım işi olması,
b) İnşaat ve onarım işinin birden fazla yıla sirayet etmesi,
c) İnşaat işinin taahhütte bağlı olarak yapılması
gerekmektedir.
Diğer taraftan, Gelir Vergisi Kanunu?nun 84 üncü maddesinin birinci fıkrasının 3 numaralı bendinde, 42 inci madde kapsamına giren işler dolayısıyla bu işleri yapanlara (Kurumlar dahil) ödenen istihkak bedellerinden tevkifat yapılması öngörülmüştür. Tevkifat nispeti bu maddede yer alan yetkiye dayanılarak Bakanlar Kurulu?nca çıkarılan 10.12.2003 tarihli ve 2003/6577 sayılı Kararnamenin eki kararla %5 olarak tespit edilmiştir.
İlgide kayıtlı yazınızda, Konsorsiyumun ortağı sıfatıyla olarak yapılacak iş kapsamında ortaklığınız adına ana merkezi Almanya?da bulunan şirketiniz vasıtasıyla malzemenin tamamını yurt dışından ithal etmek suretiyle tedarik edeceğiniz belirtilmektedir. Öte yandan taahhüt edilen işin yıllara sari inşaat işi olduğu anlaşılmaktadır.
Bu durumda, yıllara sirayet eden taahhüde bağlı yapım işi dolayısıyla ödenen toplam bedel üzerinden ödemeyi yapacak olan Kurumca iç vergi mevzuatı hükümleri uyarınca %5 gelir vergisi tevkifatı yapılması gerekir.
Ancak, konu Türkiye Cumhuriyeti ile Federal Almanya Cumhuriyeti arasında yürürlükte bulunan ?Gelir ve Servet Üzerinden Alınan Vergilerde ?ifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması? çerçevesinde değerlendirildiğinde vergilemenin aşağıdaki şekilde yapılması gerekmektedir.
Söz konusu Anlaşmanın ?İşyeri?ne ilişkin 5 inci maddesinin 2 inci fıkrasının (g) bendinde altı ayı aşan bir süre devem eden inşaat şantiyesi, yapım, montaj ve kurma projesi veya bunlarla ilgili kontrol faaliyetlerinin işyeri oluşturacağı hüküm altına alınmıştır.
Buna göre, Konsorsiyumun ortağı olarak üstlenmiş olduğunuz işin 6 ayı aşacağı göz önüne alındığında Türkiye?de bir işyerine sahip olduğunuzun kabul edilmesi gerekecektir.
Diğer taraftan, Anlaşmanın ?Ticari Kazançlar?a ilişkin 7 inci maddesinin 1 ve 2 inci fıkraları;
?1. Bir Akit Devlet teşebbüsüne ait kazanç, söz konusu teşebbüs diğer Akit Devlette yer alan bir işyeri vasıtasıyla ticari faaliyette bulunmadıkça, yalnız ilk bahsedilen Devlette vergilendirilecektir. Eğer teşebbüs yukarıda bahsedilen şekilde ticari faaliyette bulunursa, kazanç bu diğer Devlette işyerine atfedilebilen miktarla sınırlı olmak üzere vergilendirilebilir.
2. Bir Akit Devlet teşebbüsü diğer Akit Devlette yer alan bir işyeri vasıtasıyla ticari faaliyette bulunduğunda bu işyerine her iki Akit Devlette de eğer bu işyeri aynı veya benzer koşullar altında aynı veya benzer faaliyetlerde bulunan tamamen ayrı ve bağımsız bir teşebbüs olsaydı ve işyerinin oluşturduğu teşebbüsten tamamen bağımsız nitelik kazansaydı ne kazanç edecek idiyse böyle bir kazanç atfedilebilecektir?
hükmünü amirdir.
Bu durumda, Firmanızın Türkiye?de 6 ayı aşan bir süre devam edecek ve Türkiye?de işyeri oluşturacak söz konusu faaliyetleri dolayısıyla elde edilecek kazançların Türkiye?de vergilendirilmesi gerekmektedir.
Ayrıca, 2 nci fıkra uyarına, Türkiye?deki işyerinin ana merkezden tamamen ayrı ve bağımsız olarak düşünülmesi ve ana merkez ile olan faturalama işlemlerinde emsaline uygun ödemelerde bulunması veya hasılat elde etmesi gerekmektedir.
Bir başka ifadeyle, Türkiye?deki işyerinin aslında bağlı olduğu Almanya?daki merkez işletmenin dışında bağımsız bir işletme gibi dikkate alınması gerekmektedir.
Bu durumda, Türkiye?deki işyerinin anılan taahhüt sözleşmesi çerçevesinde yürüteceği faaliyetler sonucu elde edeceği kazançların tamamının Türkiye?de vergilendirilmesi gerekmektedir.
Ancak, Anlaşmanın 7 nci maddesinin 1 ve 2 nci fıkraları ile ilgili olarak aşağıdaki gibi 3 nolu protokol hükmü de düzenlenmiş olduğundan konunun bu yönünün de dikkate alınması gerekmektedir.
Bu hükme göre:
?7 nci maddenin 1 ve 2 nci fıkralarıyla ilgili olarak;
a) Bu Protokolün 2 nci fıkra hükümleri saklı kalma üzere, bir Devletin teşebbüsü diğer Akit Devlette yer alan bir işyeri vasıtasıyla mal veya ticari eşya sattığında veya ticari faaliyette bulunduğunda bu işyerinin kazancı bu teşebbüsün elde ettiği toplam hasılat üzerinden belirlenmeyecek fakat yalnız bu işyerinin, bu türden satış veya ticari faaliyete dayalı gerçek faaliyetlerinden kaynaklanan hasılata göre belirlenecektir.
b) Sınai, ticari veya bilimsel teçhizat veya tesisler ile bayındırlık işlerine ilişkin araştırma tedarik, montaj veya inşa mukavelelerinde teşebbüs bir işyerine sahip olursa söz konusu işyerinin kazancı mukavelenin toplam tutarı üzerinden hesaplanmayacak, fakat işyerinin bulunduğu Devlette bu işyerinin fiilen yürüttüğü mukavele kısmı üzerinden hesaplanacaktır. Teşebbüsün genel merkezinin fiilen yürüttüğü mukavele kısmına ilişkin olan kazanç yalnızca bu teşebbüsün mukim olduğu Devlette vergilendirilebilecektir.?
Buna göre Almanya?da mukim teşebbüsün Türkiye?de sınai, ticari, bilimsel teçhizat ve tesislere veya bayındırlık işlerine ilişkin üstlenmiş olduğu araştırma tedarik montaj ve inşa mukavelelerinde anılan teşebbüsün Türkiye?de bir işyerine sahip olması durumunda dahi bu işyerinin kazancı mukavelenin toplam tutarı üzerinden hesaplanmayacak Türkiye?deki işyerinin fiilen yürüttüğü mukavele kısmı üzerinden hesaplanacaktır. Teşebbüsün genel merkezinin fiilen yürüttüğü mukavele kısmına ilişkin kazancı ise yalnızca Almanya?da vergilendirilecektir.
Bu durumda yapılan mukavelenin öncelikle yapılan iş ve ödeme bakımlarından kısımlara ayrılıp ayrılmadığının ve fiilen bu ayrıma göre işlerin bir kısmının fiilen Türkiye?deki işyerinden bir kısmının ise yurt dışındaki ana merkez tarafından yapılıp yapılmadığının tespiti gerekmektedir.
Böyle bir tespitin yapılabilmesi koşuluyla Firmanızın üstlendiği yurtdışından malzeme temininin tamamının fiilen yurtdışındaki ana merkez tarafından Türkiye?deki işyerinin hiçbir katkısı olmaksızın gerçekleştirilmesi durumunda bu malzemelerin sözleşmede belirtilen bedellerinin ana merkez tarafından elde edilen hasılat kısmı olarak kabulü, dolayısıyla Türkiye?de oluşan işyerinin kazancı olarak dikkate alınmaması ve üzerinden herhangi bir gelir veya kurumlar vergisi kesintisi yapılmaması gerekmektedir. Ana merkezin elde ettiği bu kazancın niteliğinin önemi bulunmamakta olup sadece Almanya?da vergilendirilecektir.
Öte yandan, yurt dışından malzemenin temini konusunda Türkiye?deki işyerinin herhangi bir katkısı bulunması durumunda bu katkı için sözleşmede bir bedel öngörülmüş ise bu bedel Türkiye?deki işyerinin hasılatı olarak kabul edilerek Türkiye?deki işyeri kazancının tespitinde dikkate alınacak ve vergi stopajına tabi tutulacaktır. Eğer bu katkılar için sözleşmede herhangi bir bedel öngörülmemiş ise bu katkının karşılığını oluşturacak emsal bir bedel malzemenin sözleşmede belirtilen fiyatından ayrıştırarak Türkiye?deki işyerinden elde edilen hasılat olarak kabul edilecek, bu tutar stopaja tabi tutulacaktır.
Bilgi edinilmesini rica ederim.
|
|