|
GELİR VERGİSİ KANUNUNUN 94.MADDESİNİN 6-B BENDİ UYARINCA YAPILACAK
TEVKİFATIN HESAPLANMASINDA, MATRAHA DAHİL OLMAYAN GELİR UNSURLARINA İ-
SABET EDEN KURUMLAR VERGİSİNİN İNDİRİM KONUSU YAPILAMAYACAĞI YOLUNDAKİ
50 SERİ NO'LU KURUMLAR VERGİSİ GENEL TEBLİĞİNİN V/4-C BÖLÜMÜNÜN İPTALİ
GEREKTİĞİ HK.
11.3.1995 günlü ve 22224 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 50 seri No-
lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin "Gelir Vergisi Tevkifatı Matrahı-
na Dahil Olmayan Veya Matraha Dahil Olmakla Birlikte 93/5148 ve 94/
5307 Sayılı Kararnamelerle (0) Sıfır Oranında Tevkifata Tabi Tutulan
Gelir Unsurlarına İsabet Eden Kurumlar Vergisinin Tevkifat Matrahından
İndirilip İndirilemeyeceği" başlıklı V/4-C bölümünde yer alan düzenle-
menin iptali istemiyle dava açılmıştır. Davacı, menkul sermaye iradına
ilişkin tevkifat matrahının hesaplanmasında yatırım indirimi istisna-
sına isabet eden kurumlar vergisinin düşülemeyeceğine ilişkin bir dü-
zenleme bulunmadığını, tebliğin dava konusu hükmünün, vergi yükümlülü-
ğünü ağırlaştırıcı bir nitelik taşıdığını ve bunun kanuna aykırı oldu-
ğunu ileri sürmektedir.
50 Seri No'lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin dava konusu e-
dilen bölümü, davacı şirketin hukukunu etkileyen yeni hükümler getir-
mesi nedeniyle idari dava konusu teşkil edebileceğinden aksi yöndeki
savunma yerinde görülmemiştir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 75 inci maddesinin ikinci
fıkrasının 3946 sayılı Kanun'la değişen 4 üncü bendinde, "Kurumlar
Vergisi Kanunu uyarınca yıllık veya özel beyanname veren kurumların
indirim ve istisnalar (Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 8 inci maddesinin 1
ve 6 numaralı bentlerine göre kurumlar vergisinden müstesna tutulan
kazançlar ile yatırım indirimi tutarı hariç) düşülmeden önceki kurum
kazancından, hesaplanan kurumlar vergisi düşüldükten sonra kalan kısım
" menkul sermaye iradı olarak tanımlanmış, aynı Kanun'un 94 üncü mad-
desinin 6-b bendinde, "dağıtılsın veya dağıtılmasın 75 inci maddenin
ikinci fıkrasının 4 numaralı bendinde yazılı menkul sermaye iratların-
dan" vergi tevkifatı yapılacağı öngörülmüştür.
Anılan Kanun hükümlerinin incelenmesinden; indirim ve istisna-
lar düşülmeden önceki kurum kazancından, hesaplanan kurumlar vergisi
düşüldükten sonra kalan kısmın menkul sermaye iradı olduğu, ancak mad-
denin parantez içindeki hükmü uyarınca, Kurumlar Vergisi Kanununun
3946 sayılı Kanun'la değişik 8 inci maddesinin 1 numaralı bendine göre
kurumlar vergisinden müstesna tutulan iştirak kazançları ile 6 numara-
lı bende göre müstesna tutulan yatırım fonları katılma belgeleriyle
yatırım ortaklıklarının hisse senetlerinin kar payları ve yatırım in-
dirimi tutarının menkul sermaye iradı kapsamına dahil edilmediği, men-
kul sermaye iradının tespitinde, kurum kazancından yukarıda belirtilen
esaslar çerçevesinde belirlenen istisnalar ve yatırım indirimi tutar-
larıyla, hesaplanan kurumlar vergisi düşüldükten sonra kalan kısmın
dikkate alınacağı ve bu hesaba göre bulunan matrahtan vergi tevkifatı
yapılacağı anlaşılmaktadır.
50 Seri no'lu Kurumlar Vergisi Genel Teblğinin iptali istenen
bölümüyle, Gelir Vergisi Kanunu'nun 94 üncü maddesinin 6-b bendi uya-
rınca yapılacak tevkifatın hesaplanmasında, matraha dahil olmayan ge-
lir unsurlarına isabet eden kurumlar vergisinin indirim konusu yapıla-
mayacağı; indirim ve istisnalardan önceki kurum kazancından indirile-
cek kurumlar vergisinin, gelir vergisi tevkifatı matrahı içinde yer a-
lan kazanç unsurlarına isabet eden kurumlar vergisi ile sınırlı olaca-
ğı belirtilmiştir.
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 75 inci maddesinin ikinci
fıkrasının 4 üncü bendinde, açıkca belirtildiği üzere menkul sermaye
iradı olarak tevkifata tabi tutulan kurum kazancı içinde, Kurumlar
Vergisi Kanunu'nun 8 inci maddesinin 1 inci ve 6 ıncı bentlerinde be-
lirtilen vergiden müstesna kazançlar ile yatırım indirimi yoktur. Oysa
50 sayılı Tebliğin ilgili bölümü ile, tevkifat matrahına dahil bulun-
mayan gelir unsurlarına isabet eden kurumlar vergisinin indirim konusu
yapılamayacağı belirtilmekle,kanun hükmüne aykırı olarak kurumlar ver-
gisinden müstesna kazançlar ile yatırım indiriminin tevkifat matrahını
artırıcı yönde etkilemesi sağlanmış olmaktadır. Diğer taraftan bu şe-
kilde yapılan uygulama ile ödenen kurumlar vergisi miktarı yükseldikçe
tevkifat matrahının düşmesi gerektiği halde tam tersine yükselmekte o-
lup, stopaj matrahına dahil edilen gelir unsurlarına ilişkin olarak ö-
denen kurumlar vergisi tutarı üzerinden, gelir (stopaj) vergisi alın-
ması mümkün kılınmaktadır.
Bu durumda, 50 sayılı Kurumlar Vergisi Genel Tebliğindeki; men-
kul sermaye iradı üzerinden yapılacak tevkifatın hesaplanmasında, tev-
kifat matrahına dahil olmayan gelir unsurlarına isabet eden kurumlar
vergisinin indirim konusu yapılamayacağı şeklindeki düzenleme, idare-
nin uygulamaya ilişkin genel ve objektif kuralları kanuna aykırı olma-
mak şartıyla kendisine tanınan yetki sınırları içinde kullanması ge-
rektiği biçiminde açıklanan ilkenin ihlali sonucunu doğurmaktadır.
Gelir Vergisi Kanunu'nun 75 inci maddesinin ikinci fıkrasının 4 üncü
bendine aykırı olarak ve tanınan yetkinin aşılması suretiyle düzenle-
nen 50 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin V/4-C bölümünün
kurum kazancından indirilecek kurumlar vergisinin, gelir vergisi tev-
kifatı matrahı içinde yer alan kazanç unsurlarına isabet eden kurumlar
vergisi ile sınırlı olacağını öngören hükümlerinde kanuna uygunluk bu-
lunmamaktadır.
Bu nedenle 50 Seri No'lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliğinin V/4
C bölümünün iptaline karar verildi.
(MT/ES)
(DAN-DER; SAYI:92)
|