|
KURUMLAR VERGİSİ KANUNUN 8/16.MADDESİNDEKİ İSTİSNA, UYGULAMASINDA TOP-
LU KONUT VE KAMU ORTAKLIĞI İDARESİ BAŞKANLIĞININ SERMAYEYE DEĞİL KARA
İŞTİRAK NİSPETİNİN ESAS ALINMASI GEREKTİĞİ HK.
Davacı kurumun 1989 yılı işlemlerinin incelenmesi sonucu teşvik primi
adı altında alınan Çıraklık, Mesleki ve Teknik Eğitimi Geliştirme ve
Yaygınlaştırma Fonu iadesinin matraha dahil edilmesi ve Kurumlar Ver-
gisi Kanunu'nun 8/16 ncı maddesindeki istisna uygulamasında TKKOİ Baş-
kanlığı'nın kara değil, sermayeye iştirak nispetine göre istisna he-
saplanması gerektiği ileri sürülerek ikmalen kurumlar vergisi salınıp,
kusur cezası kesilmiştir. İstanbul 7. Vergi Mahkemesi 26.1.1995 günlü
ve 1995/244 sayılı kararıyla; 3308 sayılı Çıraklık ve Meslek Eğitimi
Kanunu'nun 33 üncü maddesine göre verilen teşvik priminin hasılat ol-
duğu, vergiden müstesna tutulduğu hususunda bir hüküm bulunmadığı, bu
nedenle matraha dahil edilmesi gerektiği, Kurumlar Vergisi Kanunu'nun
8/16 ncı maddesine göre istisna miktarının hesabında sermayeye iştirak
nispeti esas alınarak yapılan tarhiyatın da yerinde olduğu gerekçesiy-
le davanın reddine karar vermiştir. Davacı kurum, fona ödenen meblağın
matrahı etkilemediği, iade alınması durumunda da gelir yazılamayacağı-
nı, istisna hesabında da sermaye payı ile kar payının aynı şeyleri i-
fade ettiğini ileri sürerek kararın bozulmasını istemektedir.
Temyiz dilekçesinde teşvik primi adı altında alınan Çıraklık,
Mesleki ve Teknik Eğitimi Geliştirme ve Yaygınlaştırma Fonu iadesi ile
ilgili olarak ileri sürülen iddialar mahkeme kararını kusurlandıracak
nitelikte görülmemiştir.
Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 8 inci maddesinin ihtilaflı dönemde
yürürlükte bulunan 16 numaralı bendinde, kurumların safi kurum kazanç-
larından, T.C. Emekli Sandığı, Sosyal Sigortalar Kurumu, Bağ-Kur gibi
kanunla kurulan emekli ve yardım sandıkları ile Ordu Yardımlaşma Kuru-
mu ve 2983 sayılı Kanunla kurulan Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı İdare-
si Başkanlığı'na sermayeye iştirak nispetinde isabet eden kısmın yarı-
sının kurumlar vergisinden müstesna olduğu hükme bağlanmıştır.
İhtilaflı 1989 yılında, Toplu Konut ve Kamu Ortaklığı İdaresi
Başkanlığı (T.K.K.O.İ.B.) davacı kurumun sermayesine % 39 nispetinde
iştirak etmektedir. Ancak, imtiyazlı hisse senetleri nedeniyle kara
iştirak nispeti % 42,999 olmaktadır. Uyuşmazlık, söz konusu istisnanın
hesabında sermayeye iştirak nispetinin mi, yoksa kara iştirak nispeti-
nin mi uygulanacağına ilişkindir.
3239 sayılı Kanunla Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 8 inci maddesi-
ne eklenen 16 numaralı bent hükmü ile, söz konusu kuruluşların kaldı-
rılan vergi alacağı müessesesi nedeniyle artacak olan vergi yüklerinin
azaltılması amaçlanmıştır. Nitekim, kanunun gerekçesinde de söz konusu
kuruluşların ek vergi yükü ile karşılaşmamaları için bu değişikliğin
yapılması gerektiği ifade edilmiştir. Söz konusu istisnanın getirili-
şindeki amaç, ilgili kuruluşların elde ettikleri kar payının üzerinde-
ki vergi yükünün azaltılması olduğundan, istisnanın kara iştirak nis-
petinde uygulanması gerekir. Aksi düşünce ile sermayeye iştirak nispe-
tinin esas alınması halinde, dava konusu olayın tersi bir durumla kar-
şılaşıldığında, çok düşük bir kar payı alan kuruluş için yüksek olan
sermayeye iştirak payı nedeniyle, alınacak kar payının çok üzerinde
bir istisnadan yararlanılması sonucunu doğuracaktır ki, bu da istisna-
nın getiriliş amacına aykırı olmaktadır.
Bu durumda, istisna hesabında sermayeye iştirak nispeti esas a-
lınarak bulunan matrah farkında ve bu tarhiyata karşı açılan davanın
reddinde isabet görülmemiştir.
Bu nedenle, İstanbul 7. Vergi Mahkemesinin 26.1.1995 günlü ve
1995/244 sayılı kararının istisnaya ilişkin hüküm fıkrasının bozulma-
sına, karar verildi.
(MT/ES)
(DAN-DER; SAYI:95)
|