Danıştay Onüçüncü Daire

Un ve kepek imalinde imalata sevkedilen buğday miktarına %3 fire uygulandıktan sonra kalan kısma randıman oranının uygulanması yoluyla matrah farkı hesaplanması yerindedir. imalata sevkedilen ayçiçeği randımanı tüm faktörler nazara alınarak saptanmışken, bilirkişinin sanki bazı hususlar nazara alınmamış gibi saptadığı randıman oranına itibar edilemez. Yükümlü şirket adına takdir olunan 122.244,09 lira matrahın 55.314,51 liralık kısmı; kepek farkına ilişkin olup, bu fark, Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü İstanbul Ticaret Borsacı ve Ziraat Fakültesi Ziraat Sanatları Kürsüsü gibi resmi kuruluşlar nezdinde (un ve kepek imalatındaki) fire konusunda yapılan araştırma sonucunda alınan bilgiler ile şirketçe mubayaa edilen buğdayların anbarlarda bekletilmediği hususu Kırklareli yöresindeki buğdayların kalitesi, yükümlü şirket temsilcisinin bu konuda, imzasını muhtevi tutanakla saptanan beyanı ve defterlerde gösterilen fire oranı gibi hususlar gözönüne alınmak ve birlikte değerlendirilmek suretiyle buğdaydan un ve kepek imalinde firenin, yükümlü şirketin defterlerinde gösterdiği ve şirket temsilcisinin inceleme sırasında tutanakla saptanan beyanı ile de teyit edildiği üzere %3 olduğu sonucuna varılmış ve bu oran, yükümlünün bu davada verdiği savunma dilekçesindeki iddiasının aksine, imalata sevkedilen buğday miktarına uygulandıktan sonra kalan miktara, Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü, İstanbul Ticaret Borsası, Türkiye Ticaret Odaları, Sanayi Odaları ve Ticaret Borsaları nezdinde randımana ilişkin olarak yapılan araştırmalar sonucunda saptanan (kuru ve yaş randıman usullerinin de değişik sonuçlar doğurmadığı anlaşılmaktadır.) Randıman oranlarının uygulanması sonucunda ortaya çıkmış olup, yükümlü şirket temsilcisinin beyanı ve yapılan araştırmalar doğrultusunda saptanan fire nisbetinin de çok üzerinde bir nisbet önermek suretiyle, randımanı düşürücü, dolayısıyla bu matrah farkım ortadan kaldırıcı sonuçlara ulaşan bilirkişi raporunu esas almak suretiyle bu matrah farkına ilişkin tarhiyatı terkin eden Komisyon kararında isabet görülmemiştir. inceleme sırasında, yükümlü şirket temsilcisinin, müşteri adına yapılan imalatta köylünün yağın tamamım aldığım, küspenin tamamım öğütme ücreti olarak şirkete bıraktığım, elde edilen tekerlek küspenin ikinci kez presyondan geçirilerek yağ elde edildiğin! ve bu yağın kendi imalatlarındaki yağ içinde bulunduğunu beyan etmesine karşın, inceleme elemanınca, yükümlü şirket hesaplarında tekerlek küspe satışına ilişkin bir kayda rastlanmadığı gibi, ikinci presyondan geçirilmesi sonucunda elde edilen yağın kendi imalatlarındaki yağ içinde de düşünülemeyeceği, aksi takdirde, umumi yağ randımanının daha da düşük olacağı ve matrah farkı yönünden sonucun değişmeyeceği belirtildiğinden, bu saptamalar karşısında, olasılıklara dayanan bir görüşle bu matrah farkım da ortadan kaldıran bilirkişi raporunu esas alarak tarhiyatın bu matrah farkına ilişkin kısmım da terkin eden Komisyon kararında kanuna uyarlık görülmediğinden davanın kabulü île dava konuşu Komisyon kararının bozulmasına oybirliğiyle karar verildi.