Danıştay Dördüncü Daire
Değeri mahkemece tesbit edilmiş gayri menkullerin vergi değeri değerleme ölçüşü olarak alınamaz. Darüşşafaka, Darülaceze ve Verem Savaş Derneği yararına müteveffa M.M’nin ölümüne bağlı tasarrufu ile kurulup Asliye Mahkemesi’nce kuruluşu onanan vakfa ait otel binası için mahkemece takdir olunan değer üzerinden mi, yoksa vergi değeri Üzerinden mi amortisman ayrılacağı, uyuşmazlığa konu olmaktadır.
743 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 903 sayılı Yasa ile değişik 73. maddesinde vakıf ’başlıbaşına mevcudiyeti haiz olmak üzere, bir malın belli bir gayeye tahsisi’ olarak tanımlanmış, 74. maddesinde de, vakfın resmi senetle veya vasiyet yoluyla kurulacağı, vakfedenin ikametgahının Asliye Mahkemesi nezdinde tutulan sicile tescili ile tüzel kişilik kazanacağı, vakfın tescili ile birlikte vakfedilen malların mülkiyeti ve haklarının vakfa intikal edeceği, mahkemenin vakfedilen gayri menkulün vakıf tüzel kişiliği adına tescilini re’sen ve derhal tapu idaresine bildireceğini bildirmiştir.
Bu hükme göre, bir malın (taşınır veya taşınmaz) belli bir gayeye tahsis edilerek vakıf haline getirilebilmesi için vakfedenin ikametgahı için Asliye Mahkemesi’nin tescil karan gerekmektedir. Bu kararla vakfedilen mal sahip değiştirmekte, ayrı bir kişilik kazanmakta ve yeni bir iktisadi değere sahip olmaktadır. Vergi Usul Kanunu’nun 289. maddesinin başlığında ise ’özel haller’ denmek suretiyle yasa koyucu tarafından taşınmazın değerinin hiç belli olmaması halinde vergi değerinin esas alınacağı belirtilmiştir. Oysa davada vakıf haline getirilen otel binasının mahkemece takdir edilen bir iktisadi kıymeti mevcut olduğu’ndan, anılan yasanın 289. maddesindeki vergi değerinin esas alınmasına olanak bulunmamaktadır.
Bu bakımdan otel binasının, mahkemece belli edilen değeri üzerinden değil de, vergi değeri ile aktife alınarak amortisman ayrılması gerekeceği yolundaki Temyiz Komisyonu kararında yasalara uyarlık görülmemiştir. Bu nedenlerle, davanın kabulüyle, dava konusu vergiler Temyiz Komisyonu kararının bozulmasına oybirliğiyle karar verildi.