Danıştay Dördüncü Daire

işyerinin, bir yangın sonucu içindeki mallarla birlikte yandığının itfaiye raporu ve mahkeme kararıyla belgelendirilmesi durumunda, beyan edilen gayrisafi kazançtaki düşüklüğün kabul edilmesi gerekir. 1976 takvim yılında Beyan ettiği gayrisafi kazancı ortalama kar hadlerine göre düşük bulunduğu saptanan mükellef adına özel komisyonca saptanan matrah üzerinden salınan vergiyi; ortalama kar haddi esasinin gerçek gelirin belgelere dayanarak incelenmesine olanak bulunmayan fakat gösterdikleri kazançlar normal kazanca göre düşük bulunanların denetimin! sağlayan ve makul bir orana göre vergi ödenmesin! amaçlayan bir oto kontrol sistemi olduğu, mükellefin işyerinin anılan yılda bir yangın sonucu içindeki mallarla beraber yandığının itfaiye yangın raporu ve Asliye 1. Hukuk Mahkemesi kararıyla belgelendirildiği, esasen bu hususun ihtilaflı olmadığı, yangın nedeni ile malları ziyana uğrayan ödevlinin beyan ettiği gayrisafi kazancın ortalama kar oranına göre düşüklüğün haklı nedenlerle açıklandığının kabulü gerektiğine oybirliğiyle karar verildi. Kontrol altında olduğu, götürü işletme vergisi mükellefi olarak her satıştan 1318 sayılı Finansman Kanunu gereğince %10 vergi tahsil ettikleri, bu kayıtların da kardaki düşüklüğü izaha yeterli olduğu, kaldı ki 1974 yılında 417.910 lira genel gider nedeniyle 277.140 lira zarar beyan ettikleri, bu nedenle hiç olmazsa ortalama kar hadlerine göre hesaplanan 503.526 lira gayrisafi kazançtan 417.910 lira genel gider düşülerek kalan 85.616 lira üzerinden tarhiyatın değişiklikle onanması gerektiği iddialarıyla bozulması isteğine ilişkindir. 16.8.1974 gününde faaliyete geçen işletmenin niteliği ve bu yıl için yeni olmasının ve kist dönemde çalışmanın masraflarının hasılatından fazla olabileceğinin ortaya koyması, işletme vergisine tabi bir mükellef elması nedeniyle 1318 sayılı Finansman Kanunu uyarma satışlardan %10 oranında tahsil edilen ve aksi sabit olmayan işletme vergisi makbuzlarının kist dönemde sağlanan hasılatı teyit etmesi ve 1475 sayılı Yasaya tabi bir kurum olarak hasılata ilaveten servis ücreti adı altıda %15 oranında ayrıca tahsil edilen ve hizmet yapanlara dağıtılmadığı yolunda bir iddia da bulunmayan meblağın defterlere kaydedildiği hususunun aksinin iddia ve ispat edilmemiş elması karşısında, yükümlünün beyan ettiği gayrisafi kazancım işletme giderlerine ortalama kar hadlerinin uygulanması sonucunda bulunan gayrisafi kazanca göre düşüklüğünü izah için ileri sürülen nedenlerin yeterli olduğunun kabulü gerekirken, düşüklüğün izah edilemediğinden bahiste yapılan tarhiyatın tasdikinde isabet görülmemiştir. Davanın bu nedenlerle kabulü ile dava konuşu temyiz komisyonu kararının bozulmasına, tarhiyatın re'sen terkine oybirliğiyle karar verildi.