|
|
Dairesi
Kaportacılık bir hizmet ifası niteliğinde bulunduğundan, elde olunan iş hasılatı tutarına göre, bilanço esasına göre defter tutup tutmayacağının tesbiti gerekir.
|
|
|
Karar No
1985(539
|
|
|
Esas No
1984/1147
|
|
|
Karar Tarihi
22-02-1985
|
|
|
Danıştay Dördüncü Daire
Kaportacılık bir hizmet ifası niteliğinde bulunduğundan, elde olunan iş hasılatı tutarına göre, bilanço esasına göre defter tutup tutmayacağının tesbiti gerekir. Uyuşmazlık, mükellefin bilanço esasına göre defter tutmadığı nedeniyle vergi dairesince re’sen yapılan tarhiyatın yemde olup olmadığı hususlarına ilişkindir. 213 sayılı V.U. Yasa’sının 176. maddesi, defter tutma bakımından tüccarları iki sınıfa ayırarak 1. sınıf tüccarların bilanço esasına göre, 2. sınıf tüccarların işletme hesabı esasına göre defter tutacaklarım, 177. maddenin birinci bendinde «salın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satan ve yıllık alımlarının tutarı 400.000 lirayı veya satışlarının tutarı 440.000 lirayı aşanlar» ikinci bendinde ise «birinci bentte yazılı olanların dışındaki işlerle uğraşıp da bir yıl içinde elde ettikleri gayrisafi iş hasılatı 80.000 lirayı aşanlar» birinci sınıf Tüccar sayılacaklarım hükme bağlamıştır. Yükümlünün iştigal ettiği kaynak kaporta işinde, salın alınan bir malın olduğu gibi veya işlendikten sonra satılması söz konusu olmayıp, bir hizmetin ifası sözkonusu olduğundan işin niteliği itibariyle bahis olunan maddenin birinci bendi çerçevesinde değil ikinci bendi çerçevesinde düşünülmesi ’gerekmektedir. Bu itibarla, yükümlünün yıllık iş hasılatı 80.000 TL. yi aşmaktadır. Mükellef birinci sınıf tüccardır ve bilanço esasına göre defter tutmak mecburiyeti doğmuş bulunmaktadır. Diğer taraftan anılan yasanın 180. maddesinin 1. fıkrası bir hesap döneminin iş hacmi 177. maddede yazılı hadlerden % 20’yi aşan bir nisbetle fazla olursa ikinci sınıfa dahil tüccarların bu şartların tahakkukunu takip eden hesap döneminden başlayarak birinci sınıfa geçecekleri hükme bağlanmıştır. 1982/1902 esas nolu dava dosyasındaki mevcut gelir vergisi beyannamesinden olayda, yükümlünün iş hasılatı 1975 yılında 92.100 TL., 1976 T. yılında 160.500 TL, 1977 T. yılında 161.406 TL. olduğu yükümlü beyanıyla sabittir. 1975 T. yılında gösterilen 92.100 TL. iş hasılatı % 20’si 1976 T. yılında aşıldığından 2. sınıf tüccarlık niteliğini kaybeden yükümlünün bilanço esasına göre defter tutmaya mecbur olduğu görülmektedir. Bu sebeple, bilanço esası yerine işletme hesabı esasında defter tutması halinde 213 sayılı V.U.K. nün 30/3. maddesi gereğince takdir komisyonları tarafından takdir edilecek matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh olunacağından idarece re’sen yapılan tarhiyat yerindedir. , Sonuç olarak, davanın vergi tarhiyatına ilişkin kısminin reddine, cezaya ilişkin işlemin iptaline ilişkin Vergi Mahkemesi kararının onanmasına oybirliğiyle karar verildi.
|
|