Danıştay Dördüncü Daire

Mücbir sebeplerden birinin varlığının, hiçbir koşul aranmaksızın sürelerin işlememesi sonucuna bağlanması, çok özel durumlarda geçerli istisnai kuralların, amaç dışında uygulanması sonucu doğurur. Uluslararası kara taşımacılığı yapan kollektif şirketin, 2801 sayılı Yasa uyarınca taksitlendirilen vergi borçlarının şirketi temsile yetkili paydaşının, Maliye Bakanlığı tarafından zorlayıcı neden sayılan ağır hastalığı nedeniyle süresinde ödenemeyen kısmı nedeniyle, aynı dönemde şirketin başka ödemelerim de durdurduğu saptandığı takdirde 2801 sayılı Yasa hükümlerini ihlal etmiş sayılmaması yolundaki işlemde öngörülen koşulun, işlem metninden çıkarılmasına ilişkin istemin reddi yolunda kurulan olumsuz işleme karşı açılan davanın reddine ilişkin Vergi Mahkemesi kararı temyiz edilmiştir. Vergi Usul Kanunu'nun 13. maddesinde, vergi ödevlerinden birinin yerine getirilmesine engel olacak derecede ağır hastalık, zorlayıcı neden sayılmış ve aynı Yasanın 15. maddesinde de anılan neden ortadan kalkıncaya kadar sürelerin işlememesi kabul edilerek, zorlayıcı nedenin ilgililerce belgelenmesi öngörülmüştür. Her ne kadar maddede ağır hastalığın, hangi vergi ödevinin yerine getirilmesine engel olacağı konusunda açıklık bulunmamaktaysa da yasa yapıcının, süre ile sınırlı ödevler bakımından zorlayıcı nedeni engel saydığı anlaşılmaktadır. Vergi borcu belli bir sürede ödenmesi gerektiğinden, zorlayıcı nedenlerin varlığında bu neden sürdükçe ödeme süresinin işlememesi, Vergi Usul Kanunu'nun 15. maddesi hükmünün gereğidir. Ancak, zorlayıcı nedenlerden birinin varlığının, hiçbir koşul aranmaksızın sürelerin işlememesi gibi bir sonuca bağlanması, çok özel durumlarda geçerli istisnai kuralların, öngörüldüğü amaç dışında uygulanması sonucunu doğuracaktır ki, böyle bir uygulama, Vergi Usul Kanunu'nun, vergi yasalarının uygulanmasını düzenleyen 3. maddesinde yazılı amaca göre uygulama ilkesine aykırı düşer. Kollektif şirketin temsil yetkisine sahip paydaşının ağır hastalığının zorlayıcı neden sayılması gereken nitelik taşımasının, kişisel vergi ödevlerinde geçerli olduğunda kuşku yoktur. Ancak, şirketin iş ve işlemlerinin müdür düzeyinde yöneticiler tarafından yürütüldüğü, kimi kamu kuruluşlarına gerekli ödemelerin yapıldığı, şirketin nakit akışının sürdüğü vergi inceleme raporuyla saptanan süre içinde, temsil yetkisini haiz paydaşın zorlayıcı neden sayılan ağır hastalığın, taksitlendirilen şirkete ait vergi borçlarının ödenmesi bakımından zorlayıcı neden kabulü, Vergi Usul Kanunu'nun 15. maddesinin, yasa yapıcının amacı aşılarak uygulanması anlamım taşıdığından Maliye ve Gümrük Bakanlığınca kurulan işlemde yasaya aykırılık görülmemiştir. Bu nedenlerle temyiz isteminin reddine oybirliğiyle karar verildi.