Danıştay Dördüncü Daire

Mükellefin çalıştığı Amerikan Konsolosluğu'nun Türkiye'de kazanç ve irad sağlamaya yönelik faaliyetleri bulunan dar mükellef statüsünde işveren olarak kabulüne olanak bulunmadığından ödenen ücretlerin gelir vergisi istisnasından yararlandırılması mümkün değildir. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 23. maddesine 1.1.1986 tarihinde yürürlüğe giren 3239 sayılı Kanunla eklenen 14. bendinde, kanuni ve iş merkezi Türkiye'de bulunmayan dar mükellefiyete tabi işverenlerin yanında çalışan hizmet erbabına, işverenin Türkiye dışında elde ettiği kazançları üzerinden döviz olarak ödediği ücretlerin gelir vergisinden istisna edileceği hükme bağlanmıştır. Bu madde hükmü uyarınca ücretlere istisna uygulanabilmesi için işverenin dar mükellef, ödemenin de ücret ödemesi olması ve bu ücretin Türkiye dışında elde edilen kazançlar üzerinden döviz olarak ödenmesi zorunlu bulunmaktadır. Olayda ise, Yükümlünün çalıştığı Amerikan Konsolosluğu'nun Türkiye'de kazanç ve irat sağlamaya yönelik faaliyetleri bulunan dar mükellef statüsünde işveren olarak kabulüne olanak bulunmadığından, Yükümlüye ödenen ücretleri anılan madde hükmü kapsamında görmek mümkün değildir. Ayrıca, dava dilekçesinde ileri sürüldüğü ve temyize konu mahkeme kararında yer verildiği üzere Yükümlünün durumunun Gelir Vergisi Kanunu'nun 16. maddesi kapsamında müptelasına da olanak bulunmamaktadır. Çünkü, bu hükme göre yabancı elçilik ve konsoloslukta çalışan ve diplomat muaflığı kapsamında bulunmayan memur ve hizmetlinin ücreti ancak, karşılıklı olmak kaydıyla vergiden istisna edilmekte, bu şartı herhangi bir suretle taşımayanların bu kuruluşlardan sağladıkları ücretlerinin aynı Kanun'un 95. maddesi hükmü uyarınca tevkifata tabi tutulmaksızın yıllık beyanname ile bildirilmesi zorunlu bulunmaktadır. 95. madde ile yapılan bu düzenleme, Yükümlünün durumunda bulunanların ücretlerinin vergilendirilme yöntemini belirlemeye yönelik olarak getirilmiş özellik arz eden bir düzenleme mahiyetinde olduğundan 16. madde uygulamasına da açıklık getirmektedir. Bu haliyle Yükümlünün, Amerikan Konsolosluğu'ndan elde ettiği ücretin gelir vergisinden müstesna tutulmasına imkan olmadığı dikkate alındığında, aksi yöndeki gerekçeyle bu konuya ilişkin davayı kabul eden Vergi Mahkemesi kararında isabet bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle, ihtirazi kayıtla verilen beyanname üzerine tahakkuk ettirilen vergilerin onanması gerekirken terkininde isabet bulunmadığından, Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına oybirliğiyle karar verildi.