T.C.

DANIŞTAY

VERGİ DAVA DAİRELERİ GENEL KURULU

o EMLAK VERGİSİ (İadesi İstenen Emlak Vergisi - Araştırma Yapılması)

o İADE (Emlak Vergisinin İadesi)

1319

Özet : Hem arsa hem arazi olarak ödenen emlak vergisinden arsa için ödemenin iadesi istemi, iadesi gereken verginin hangisi olduğunun araştırılmasına engel olmadığı hakkında.

İstemin Özeti: Mülkiyeti ... Genel Müdürlüğüne ait olan ve fırın malzemeleri üretim tesisi yapılması planlanan, üzerinde tamamlanmamış yapılar bulunduğu belirtilen ... ilçe sınırları içindeki 692 parsel sayılı taşınmaz için 1990 Genel Beyan Döneminde Sulh Hukuk Mahkemesince yapılan saptamalara göre "arazi" olarak Emlak Vergisi beyannamesi verilmiştir.

Bir önceki dönemde "arsa" olarak beyanda bulunulduğunu saptayan Belediye Hesap İşleri Müdürlüğü'nün, 2.6.1990 ve 27.8.1990 günlü yazılarıyla 1319 sayılı Yasanın 37, 213 sayılı Yasanın 139, 148, 355 ve 361 inci maddeleri hatırlatılarak, söz konusu taşınmazın edinilme günü ve niteliklerine ilişkin belgelerle, işletmenin kayıtlarında ne şekilde gösterildiğini belirten defterlerin sunulması istenmiştir. Verilen onbeş gün süre içinde söz konusu bilgi ve belgeleri vermeyen Kurum adına usulsüzlük cezası kesilmiş, kesilen bu ceza, Eskişehir 1. Vergi Mahkemesinin K:1990/690 sayılı Kararıyla kaldırılmıştır.

... Genel Müdürlüğü, usulsüzlük cezası ile ilgili dava karara bağlanmadan kısa bir süre önce ve 30.10.1990 gününde ... Belediye Başkanlığına başvurarak, belediye sınırları dışında ve belediye hizmetlerinden yararlanmayan, üzerinde tamamlanmamış yapılar bulunan 692 parsel sayılı taşınmaz için 1986 Genel Beyan döneminde yanlışlıkla hem arsa ve hem de arazi olarak ayrı ayrı beyanname verildiği ve tahakkuk eden vergilerin ödendiğini, 1990 yılında bu yanlışlığın giderildiği ve taşınmazın arazi olarak beyan edildiğini, 1986 beyanında vergi konusu yönünden yapılan hatanın düzeltilmesini istemiştir.

Bu başvuruyu 5.11.1990 günlü yazısıyla yanıtlayan Hesap İşleri Müdürlüğü, 27.8.1990 günlü yazılarıyla istenen bilgi ve belgeler gönderildiğinde gereğince tarhiyat veya düzeltme yapılacağını duyurmuştur. Bu yazıya karşı Eskişehir 1. Vergi Mahkemesinde 14.12.1990 gününde dava açılmakla birlikte üç gün sonra ve 17.12.1990 gününde Belediye Başkanlığına da şikayet başvurusunda bulunulmuştur. Başvurusuna karşılık Belediye Başkanlığı'nın 7.1.1991 günlü yazısı ile Kuruma 28.12.1990 gününde duyurulan 3.12.1990 günlü yazılarında belirtilen belgelerin sunulması halinde gereğince işlem yapılacağı duyurulmuştur.

Bu yazıyı olumsuz yanıt olarak niteleyen Kurum, işlemin iptali dileğiyle Danıştay Dokuzuncu Dairesinde dava açmıştır.

Davanın açılmasından sonra ve 1.3.1991 gününde yapılan yoklama ile taşınmaz üzerinde bazı hizmet binaları ve idare konutları bulunduğu, taşınmazın ... Belediyesi mücavir alanında ve iskan alanı içinde yer aldığı, tarımsal etkinlikte kullanılmadığı saptanmıştır. Bu tutanağa dayanılarak 1986- 1989 Emlak Vergisinde "bina" olarak düzeltme yapılmış, ödenen arsa vergisinin indirilmesinden sonra kalan vergi için 1.3.1991 günlü ihbarnamelerle Kurum adına ağır kusur cezalı Emlak Vergisi salınmıştır.

Danıştay Dokuzuncu Dairesi şikayet başvurusunun reddi yolundaki işleme karşı açılan davayı incelediği ve sonuçlandırdığı K:1992/2717 sayılı Kararında; Kurum tarafından taşınmaza belediye hizmetleri götürülmediği ve 1983/6122 sayılı Bakanlar Kurulu kararına dayanılarak taşınmazın arazi sayılması ileri sürülmekteyse de üzerinde dört bloktan oluşan bina bulunduğu tartışmasız olan taşınmazın arazi sayılamayacağı, her ne kadar arazi vergisinin mükerrer olduğu anlaşılmakta ise de bu konuda bir şikayet başvurusunun bulunmadığı, gerekçesiyle davayı reddetmiştir.

Karar Kurum tarafından temyiz edilmektedır.

Savunmanın Özeti: Savunma verilmemiştir.

Tetkik Hakimi: A.Ö.

Danıştay Y.Ö.'nün Düşüncesi: Temyiz dilekçesinde öne sürülen hususlar 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinin 1. fıkrasında belirtilen nedenlerden hiçbirisine uymayıp Danıştay Dokuzuncu Dairesince verilen kararın dayandığı hukuki ve yasal nedenler karşısında anılan kararın bozulmasını gerektirir nitelikte görülmemektedir.

Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin reddiyle daire kararının onanmasının uygun olacağı düşünülmektedir.

Türk Milleti Adına hüküm veren Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulunca Tetkik Hakimi A.Ö.'nün yazılı ve sözlü açıklamalarından sonra dosyadaki belgeler incelenerek gereği görüşüldü: Aynı taşınmaz için 1986-1989 döneminde hem arsa ve hem de arazi vergisi ödeyen Kurumun gereksiz ödediğini ileri sürdüğü arsa vergisinin geri verilmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddi yolundaki işlemin iptali dileğiyle açtığı davayı reddeden Danıştay Dokuzuncu Daire Kararı temyiz edilmiştir.

Emlak Vergisi uygulamasında yasa vergilendirmenin, vergi yükümlüsünün bildirimine göre yapılmasını öngörmüştür.

... Genel Müdürlüğü'nün maliki bulunduğu ve vergisi uyuşmazlığa yol açan taşınmaz için 1986 Genel Beyan Dönemi başında iki ayrı beyanname verildiği bu bildirimlerden birinde taşınmazın arsa, diğerinde ise arazi niteliğinde olduğunun bildirildiği, her iki niteliğe göre yapılan bu bildirimler üzerinden Emlak Vergisi tahakkuk ettirildiği ve ayrı ayrı tahakkuk eden söz konusu vergilerin Belediyece tahsil edildiği konusunda bir uyuşmazlık yoktur.

Emlak Vergisi Kanununda yapılan düzenleme karşısında aynı taşınmaz nedeniyle ayrı ayrı arsa ve arazi niteliğine göre vergi tahakkuku ve tahsili yasaya uygun değildir. Vergi Usul Kanunu'nun "Re'sen düzeltme" başlıklı 121 inci maddesinde idarece duraksamaya yol açmadan anlaşılan vergi hatalarının kendiliğinden düzeltilmesini öngören kuralına dayanılarak, aynı taşınmaz nedeniyle yapılan iki tahakkuktan birinin düzeltilmesi gerekirdi. Emlak Vergisi tahakkukunun yapılabilmesi için gerekli tüm bilgileri içeren ve gerek arsa gerekse arazi nitelemesine göre düzenlenmiş beyannameler Vergi Dairesi Müdürlüğü'nde olduğundan tarhiyat veya düzeltme yapılabilmesi için istendiği ileri sürülen bilgilerin verilmesi de bu durumu değiştirmeyecektir.

Kurumdan uyuşmazlık konusu taşınmaz için 1986 Emlak Vergisi genel beyan dönemi başında verilen iki ayrı beyanname üzerinden de tahakkuk yapılarak mükerrer vergi alındığı çekişmesizdir. Her ne kadar Kurum tarafından taşınmazın arazi niteliği taşıdığı görüşüyle düzeltme ve şikayet başvurusunda bulunulmuş, dolayısıyla arsa vergisinin geri verilmesi istenmiş ise de, bu istem, gerçekte ödenmesi gereken verginin hangi vergi olduğunun araştırılmasına ve gereksiz tahsil edildiği saptanan verginin geri verilmesine engel oluşturmadığı gibi Danıştay Dokuzuncu Dairesince davanın; arazi vergisinin geri verilmesi yolunda başvuruda bulunulmadığı görüşüyle reddi de yasaya uygun görülmemiştir.

Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ve Danıştay Dokuzuncu Dairesinin 18.11.1992 günlü, E:1991/138, K:1992/2717 sayılı kararının bozulmasına yargılama giderleri yeniden verilecek kararda karşılanacağından bu konuda hüküm kurulmasına gerek bulunmadığına, 28.1.1994 gününde oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY

Dosyanın incelenmesinden, davacının 17.12.1990 günlü ve HUK:10-5054 sayılı yazı ile ... Belediye Başkanlığına yaptığı şikayet başvurusunda ... Sulh Hukuk Mahkemesince yaptırılan tesbitte uyuşmazlık konusu gayrimenkulün arazi vasfında olduğunun açıça belirlendiği Eskişehir 1. Vergi Mahkemesinin 1990/690 sayılı kararı ile Belediyenin "vergi inceleme yetkisinin" bulunmadığının hükme bağlandığı, bu nedenle Belediyenin Vergi Usul Kanunu'nun 124/2. maddesi gereğince istekleri doğrultusunda herhangi bir inceleme yapmadan kendilerince verilen iki beyannameden arsaya ilişkin olanın iptali ile fuzuli yatırdıkları arsa vergisinin gerekli düzeltme yapılarak taraflarına iadesi istenmektedir. Bu başvuruya cevaben idare gerekli düzeltmenin yapılabilmesi için gayrimenkul üzerinde tesbit edilen binaların ve bu gayrimenkulün envanter defterinde nasıl kayıtlı olduğunun bildirilmesini ve binaların yapımına ait kendi dosyalarında mevcut olmayan diğer bazı bilgilerin verilmesi gerektiğini, bu bilgiler geldiğinde kamu hukuku gereği yersiz ve fuzulen alınan verginin hangisi olduğu saptanarak gereğinin yapılacağını ... Genel Müdürlüğüne bildirmiştir.

Ret işlemi olarak kabul edilen bu işlem üzerine açılan davada davacı Holding açıkca bu belgeleri vermesine gerek olmadığı, zira gayrimenkulün arazi olduğunun Sulh Hukuk Mahkemesince saptandığı, buna göre "arsa vergi beyannamesi"nin iptali ile 4 yıllık arsa vergisi tutarı 1.033.440.- liranın tarafına iadesini istemektedir. Davacının mükerrer vergi alındığı bunlarda hatalı olanın iadesi yolunda bir istemi olmadığı gibi idarenin de hatalı vergiyi iade etmeyeceği yolunda bir ret işlemi yoktur.

Davacının bu dava ile sağlamak istediği 1986-1990 dönemi için bu gayrimenkulden arazi vergisi alınması verdiği iki beyannameden arsa beyannamesinin iptalidir. Her ne kadar çoğunluk kararının gerekçesinde araştırma yapılarak hatalı verginin iadesi gerektiği gerekçesiyle temyiz istemi kabul edilerek Daire kararı bozulmuş ise de, zaten idarenin de yaptığı bundan ibarettir ve işleminde bir usulsüzlük yoktur.

Bu nedenlerle, aynı iddialarla vaki temyiz isteminin reddi gerektiği görüşü ile çoğunluk kararına karşıyız.