Danıştay Üçüncü Daire
Defter ve belgelerin ihticaca salih olmaması re'sen tarh nedenidir. Bu durumda, mükellefin kayıtlarına göre belirlenen günlük ortalama hasılatları ile, çeşitli tarihlerde saptanan günlük hasılatlardan hareketle, beyan dışı kaldığı saptanan matrah farkı üzerinden re'sen yapılan cezalı tarhiyatta yasaya aykırılık bulunmamaktadır. İstemin Özeti: Lokanta işletmeciliği ile uğraşan yükümlünün 1991 yılına ilişkin işlemlerinin incelenmesi sonucu düzenlenen rapora istinaden adına salınan gelir vergisi, geçici vergi ile kesilen kaçakçılık ve özel usulsüzlük cezalarına karşı açılan davayı; 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 30/1. maddesinde re'sen vergi tarhı, vergi matrahının kısmen veya tamamen defter kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkan olmayan hallerde uygulanacak tarh işlemi olarak tarif edildiğine göre, kendisi gelir vergisine özgü bir oto kontrol müessesi ve kanuni ölçü olan asgari gayri safi hasılat esasinin takdir nedeni olarak kabul edilmeyeceği, takdir edilen matrahın tamamının hasılat tespitinden elde edilen verilere göre hesaplandığı, 193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 111/2. maddesine göre, işyerinde yıl içinde yapılan hasılat tespitleri asgari gayri safi hasılat esasına göre ikmalen tarh edilecek gelir vergisine esas alınabileceğinden ve dava konusu olayda dönem matrahının re'sen takdirim gerektiren başka bir yasal neden gösterilmediğinden yapılan tarhiyatta yasal isabet bulunmadığı gerekçesiyle kabul ederek tarhiyatı terkin eden ...... Vergi Mahkemesinin 3.11.1993 Gün ve E:1993/323, K:1993/557 Sayılı Kararının: yükümlünün 1991 yılı işlemlerinin incelenmesi sonucu bir kısım hasılatım beyan dışı bıraktığının saptandığı, olayda re'sen takdir nedeni bulunduğu ileri sürülerek bozulması istemidir. Karar: 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 2791 Sayılı Kanun'la değişik 30. maddesinin birinci bendinde; re'sen vergi tarhı, matrahın tamamen veya kısmen defter kayıt ve belgelere veya kanuni ölçülere dayanılarak tespitine imkan bulunmayan hallerde takdir komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi inceleme raporlarında belirtilen matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh edilmesi şeklinde tanımlanmış ve inceleme raporunda bu maddeye göre belirlenen matrah veya matrah farkının re'sen takdir olunmuş sayılacağı belirtildikten sonra aynı maddenin 4. fıkrasında da, defter kayıtları ve bunlarla ilgili belgelerin vergi matrahının doğru ve kesin olarak tespitine imkan vermeyecek derecede noksan, usulsüz ve karışık olması dolayısıyla ihticaca salih bulunmaması durumunda, dönem matrahının re'sen takdir olunacağı hükme bağlanmıştır. Dosyanın incelenmesinden; inceleme elemanınca yıl içinde 10.5.1991, 3.7.1991, 11.7.1991, 8.8.1991, 27.8.1991, 6.11.1991 tarihlerinde günlük hasılat tespitleri yapıldığı, ve bu tespitler de yeterli görülmeyerek yükümlü ile birlikte defter kayıtlarına intikal ettirilen OcakMartHaziranEylül ve Ekim aylarına ait hasılatların günlük ortalamasından saptanan günlük hasılat ortalaması ile yıl içinde yapılan tespitler sonucu belirlenen günlük hasılatların toplanması suretiyle günlük ortalama hasılatın belirlendiği, bu şekilde belirlenen günlük ortalama hasılatın yıl içinde çalışılan gün sayışı ile çarpımı sonucu belirlenen yıllık hasılat toplamına nazaran, yükümlü kayıtlarında gösterilen hasılat daha düşük olduğundan, bu durum re'sen tarh sebebi kabul edilerek, inceleme elemanınca takdir edilen matrah farkı üzerinden re'sen tarhiyat yapıldığı anlaşılmaktadır. Davacının imzaladığı tutanakla saptanan Ocak, Mart, Haziran, Eylül ve Ekim aylarına ait günlük ortalama hasılat miktarı ile, inceleme elemanınca muhtelif tarihlerde davacı nezdinde saptanan günlük hasılat tutarları toplanmak suretiyle belirlenen ortalama günlük hasılat miktarının, ilgili yılda çalışılan 327 günle çarpımı sonucu belirlenen yıllık hasılat tutarına nazaran, davacının kayıtlarında gösterilen toplam hasılat tutarı daha az olduğundan, bu durum davacının bir kısım hasılatım kayıt dışı bıraktığım ve defter ve belgelerinin ihticaca salih olmadığım göstermektedir. Defter ve belgelerin ihticaca salih olmaması yukarıda açıklanan yasa maddesi uyarınca re'sen tarh sebebi olduğundan; davacının kayıtlarına göre belirlenen günlük ortalama hasılatlar ile, çeşitli tarihlerde saptanan günlük hasılatlardan hareketle, beyan dışı kaldığı saptanan matrah farkı üzerinden re'sen yapılan cezalı tarhiyatta yasaya aykırılık bulunmadığından, cezalı tarhiyatı kaldıran Vergi Mahkemesi kararında hukuka uyarlık görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile ........ Vergi Mahkemesi ka rarının bozulmasına, oyçokluğuyla karar verildi.