Danıştay Dördüncü Daire

Şirket ortaklarının kendilerine ait ve işle ilgili olmayan yeme içme ve içki eğlence ile turistik yerde konaklama bedelinin gider yazılması şirketin yüksek cirosu içinde giderin çok cüz'i kalması nedeniyle, kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan zaruri gider olarak kabulü gerekir. İşletmenin aktifine kayıtlı otoların aynı zamanda ortakların ailevi ve zati ihtiyaçlarında da kullanılması halinde giderlerinin yansı yazılmalıdır. İstemin Özeti: Davacı şirketin 1991 takvim yılı hesap ve işlemlerinin incelenmesi sonucunda düzenlenen vergi inceleme raporuna dayanılarak adına re'sen salınan kurumlar vergisi geçici vergi ile kesilen kaçakçılık cezasına karşı açılan davayı; davacının defter ve belgeleri üzerinde fire oranları da gözönünde tutularak yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporu ile bu raporu davacı itirazı üzerine tekrar düzenlenmek bilirkişi raporunda, matrah farkının inceleme elemanınca bulunan 1.309.545.556 lira değil, linyit kömürü, muhtelif inşaat demiri, çimento, çelik hasır, tavlı tel, odun ve çivide toplam 448.241.474. lira olduğunun belirlendiği, bu miktarın mahkemelerince de uygun bulunduğu, dönem başı envanter mevcutları değerlerinin hatalı toplanıp kayıtlara bu haliyle alınmasından dolayı 147.522.000. lira kazanç farkı olarak nitelendirilmiş ise de; yukarıda sözü edilen bilirkişi raporunda 1991 yılı dönem başı emtia mevcudunun 966.215349 lira değil, 147.572000. lira fazlası ile 1.113.747.345.lira olduğu, bu nedenle değerlemeden dolayı gizlenmiş bir kazanç farkı olmadığı bildirilmiş bulunduğundan bu miktarın kazanç olarak matrah farkına ilavesinin yerinde görülmediği, işletme ile ilgili olmayan ve usulsüz gider kaydı olarak nitelenen ve şirket ortaklarının kendilerine ait ve işle ilgili olmayan 19.870. 709. lira yemek, içki ve eğlence ile turistik yerde konaklama bedelinin, 27 milyar lira civarında emtia cirosu olan bir işletmede ticari kazancın elde edilmesi ve idame ettirilmesi için yapılan zaruri gider olarak kabulü ile 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 40. maddesine göre gider kaydında yasaya aykırılık bulunmadığı, işletmenin aktifine kayıtlı olup. aynı zamanda ortakların zati ve ailevi ihtiyaçlarında da kullanılan otolara ait 57.806.440. liralık yakıt, bakım ve onarım harcamalarının Gelir Vergisi Kanununun 40/5. maddesine göre tamamının değil yansının gider olarak kabulü gerektiği, geçici vergi ve buna bağlı olarak kesilen kaçakçılık cezasına gelince, geçici verginin verilen beyannameler üzerinden hesaplanan ve yıl içinde ödenip müteakip yılın vergisinden mahsup edilmek üzere ödenen peşin vergi niteliğinde olduğu, bir vergi incelemesi sonucunda yükümlülerin kazançları yeniden tespit edilerek vergi tarh edildiğine göre bu tür vergi tarhlarında geçici vergiden söz edilemeyeceği, kaldı ki, ikmalen ve re'sen yapılan tarhiyatlarda ayrıca geçici vergi tarh edileceğine ilişkin yasada bir hükmün yer almaması karşısında, salınan geçici vergi ile kesilen kaçakçılık cezasında yasaya uyarlık görülmediği, matrah farkı defter ve belgelerin incelenmesi ve fire uygulanması suretiyle bulunduğundan vergi aslı için kaçakçılık cezası yerine kusur cezası kesilmesi gerektiği gerekçesiyle kısmen kabul ederek tarhiyatı 448.144.676. lira matrah farkı üzerinden kusur cezalı olarak değişiklikle onayan, geçici vergi ve buna bağlı olarak kesilen kaçakçılık cezasını kaldıran Samsun Vergi Mahkemesinin 6.12.1994 gün ve E:1992/562, K:1994/1122 sayılı kararının; Vergi Dairesi Müdürlüğü tarafından tarhiyatın aynen tasdiki gerektiği, davacı tarafından ise, 1990 yılı için 3787 sayılı Yasadan yararlandığından, inceleme yapılamayacağı, ayrıca hesaplamalarda fire ile ilgili hatalar yapıldığı ileri sürülerek bozulması istemleridir. Karar: Dayandığı hukuki ve kanuni nedenlerle gerekçesi yukarıda açıklanan Vergi Mahkemesi kararı, aynı gerekçe ve nedenlerle Dairemizce de uygun görülmüş olup temyiz istemine ilişkin dilekçede ileri sürülen iddialar sözü geçen kararın bozulmasın) sağlayacak durumda bulunmadığından temyiz isteminin reddine ve kararın onanmasına oybirliğiyle karar verildi.