TEŞVİK İKRAMİYE VE MUAFLIKLARINDA İSTİSNA

Danıştay Dördüncü Daire

Sözleşmeli sanatçı olarak çalışanlara ilgili Bakan'ın teklifi ve Başbakan'ın onayı ile teşvik ikramiyesi adı altında yapılan ödemeler GVK'nun 29. maddesi kapsamına girmediğinden ücret olarak vergilendirilmesi gerekir. İstemin Özeti: Sözleşmeli sanatçı olarak çalışan davacıya, ilgili Bakanın teklifi ve Başbakanın onayı ile teşvik ikramiyesi adı altında yapılan ödeme ücret olarak gelir vergisi tevkifatına tabi tutulmuştur. Davacı, ödemenin Gelir Vergisi Kanununun 29. maddesi hükmüne göre güzel sanatları teşvik amacıyla verildiğini ve vergiden müstesna olduğunu belirterek red ve iadesini istemiştir. Vergi Mahkemesi kararıyla, davacının güzel sanatların teşviki ve geliştirilmesi nedeniyle yaptığı hizmetler karşılığında teşvik ikramiyesi verildiği, bu ikramiyenin kişileri işlerinde başarılı olmak için daha özverili çalışmaya özendirici ve meslektaşları arasında öne geçmeyi sağlamaya yönelik, olduğu, teşvik ikramiyesinin Bakanlar Kurulu Kararma uygun olarak ve bazı ölçüler getirilerek görevlerinde olağanüstü gayret ve çalışmaları sonucu emsallerine göre başarılı görev yaptıkları saptanan kişilere verildiği anlaşıldığından, vergilendirilmesinde isabet görülmediği gerekçesiyle red ve iadesine karar vermiştir. Davalı idare, hizmet sözleşmesiyle idareye bağlı olarak sanatsal çalışmalar yapmak zorunda olanların hizmet taahhütlerini yerine getirmeleri nedeniyle işverence ikramiye ile teşvik edilmelerinin düşünülemeyeceğim,adı teşvik ikramiyesi olmakla beraber hizmet karşılığı ücret niteliğinde olan ödemenin vergilendirilmesinde kanuna aykırılık bulunmadığım ileri sürerek kararın bozulmasını istemektedir. Karar: 193 sayılı Gelir Vergisi Kanununun 29. maddesinde, ilim ve fenni, güzel sanatları, tarımı, hayvan yetiştirilmesini ve memleket bakımından faydalı olan diğer işleri ve faaliyetleri teşvik maksadıyla verilen ikramiyelerin ve mükafatların gelir vergisinden müstesna olduğu belirtilmiştir. Sözü edilen ikramiye ve mükafatlar bir hizmet sözleşmesine bağlı olarak hizmetin başarılı bir şekilde yürütülmesi için yapılan devamlı ödemeleri değil, kanunda sayılan alanlarda yapılan çalışmalar sonucu ilmin ve fennin, güzel sanatların, tarımın ve hayvancılığın gelişmesine katkıda bulunanları ödüllendirmek ve teşvik etmek amacıyla yapılan ödemeleri ifade etmektedir. Devlet Sanatçıları ve Sanatçıların Sözleşmeli Olarak Çalıştırılmalarına Dair Esaslarda Değişiklik Yapılmasına ilişkin Esasları belirleyen Bakanlar Kurulu Kararında, sözleşmeli olarak çalışanlara. çalıştıkları günlerle orantılı olarak (hastalık ve senelik izin süreleri dahil) Ocak, Nisan, Temmuz ve Ekim aylarında ödenmek üzere mali yıl içinde dört aylık ücretin ikramiye olarak verileceği, ayrıca olağanüstü gayret ve çalışmaları sonucunda emsallerine göre başarılı görev yaptıkları tespit edilenlere ilgili Bakanın teklifi ve Başbakanın onayı ile iki aylığa kadar (iki aylık dahil) ücretin teşvik ikramiyesi olarak verilebileceği öngörülmüştür. Sözleşmeli olarak çalışan sanatçılara Temmuz ve Ekim aylarında ödenmek üzere mali yıl içinde dört aylık ücret ikramiye olarak verilmekte iken, 1993 yılından itibaren her yıl düzenli olarak Haziran ve Aralık aylarında teşvik ikramiyesi ödenmesine başlandığı, yılda iki kez verilen teşvik ikramiyesinin yılda 4 kez verilen ikramiyeden bir farkının bulunmadığı ve Kültür Bakanlığı'nca ödenen teşvik ikramiyelerinden beş ve altıncı ikramiye olarak söz edildiği görülmektedir. Söz konusu teşvik ikramiyelerinin ilme, sanata ve insanlığa yararlı eserler vücuda getirilmesinin teşviki amacıyla değil, başarılı çalışan sanatçılara ücret artışı sağlamak üzere yapılan bir ödeme olduğu anlaşılmaktadır. Diğer taraftan, teşvik ikramiyesi ödemesi için aranan koşullar ve ölçüler, ikramiye verilecek olan sanatçının emsallerine göre başarılı olduğunu veya sanatın gelişmesine ve tanıtılmasına katkıda bulunulduğunun tespitine bağlı bulunmamaktadır. Kaldı ki teşvik ikramiyesinin genele teşmil edilmesi bunun teşvik amacıyla olmadığım göstermeye yeterlidir. Uyuşmazlık konusu ödemelerin ücret olarak gelir vergisi tevkifatına tabi tutulmasında kanuna aykırılık bulunmadığından, ödemelerin Gelir Vergisi Kanununun 29. maddesi kapsamında teşvik ikramiyesi olduğu ve vergiden müstesna bulunduğu gerekçesiyle, dava konusu verginin kaldırılmasında isabet görülmemiştir. Bu nedenle Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına oybirliğiyle karar verildi