T.C.
DANIŞTAY
VERGİ DAVA DAİRELERİ GENEL KURULU
o DEFTERLERİN BİLGİSAYARLA TUTULMASI (Bilgisayardaki Arıza - Defterlerin Yazdırılamaması - Katma Değer Vergisi İndirimi)
o KATMA DEĞER VERGİSİ İNDİRİMİ (Defterlerin Bilgisayarla Tutulması - Defterlerin Yazdırılmamış Olması)
o BİLGİSAYARDA TUTULAN DEFTERİN RESMİ DEFTERLERE YAZDIRILMAMIŞ OLMASI (Katma Değer Vergisi İndirimi)
Özet : İşlemlerin bilgisayarla tutulan muhasebe fişleri ile diğer yasal defterlere kaydının bilgisayardaki arıza nedeniyle yevmiye defterine kaydedilememiş olmasının katma değer vergisinin indirim konusu yapılmasını engellemeyeceği hakkında.
İnşaat malzemeleri ticaretiyle uğraşan ve 1991 yılına ilişkin işlemleri incelenen yükümlü şirketin yevmiye defteri tutmadığı saptanmış ve katma değer vergisi indirimleri kabul edilmeyerek anılan takvim yılının Şubat dönemi için adına resen kaçakçılık cezalı katma değer vergisi salınmıştır.
Tarhiyata karşı açılan davayı inceleyen ..... Vergi Mahkemesi 25.6.1992 günlü ve 1992/369 sayılı kararıyla; 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 34 üncü maddesinin 1 inci fıkrası uyarınca, fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisinin ancak, bu vesikaların kanuni defterlere kaydedilmiş bulunması halinde indirime konu yapılabileceği, inceleme raporunun ekini oluşturan tutanağın 6 ncı maddesinde, sözü edilen alış faturalarının yevmiye defteri dışındaki defterlere de işlenmediği yolunda herhangi bir tespit ve iddia bulunmadığına göre 1.1.1991 tarihinden itibaren bilgisayarda meydana gelen arıza sebebiyle yevmiye defterine hiç bir kayıt yapılmamasından dolayı yükümlü şirketin fatura ve benzeri vesikalar ile defteri kebir kayıtlarına dayanarak indirim uygulayabileceği gerekçesiyle tarhiyatı kaldırmıştır.
Vergi dairesi müdürlüğünün temyiz başvurusunu inceleyen Danıştay Yedinci Dairesi 22.11.1994 günlü ve 1994/5674 sayılı kararıyla; indirimleri kabul edilmeyen katma değer vergilerinin dayandığı fatura ve benzeri belgelerin sahte veya muhteviyatı itibarıyla yanıltıcı olduğu yolunda herhangi bir iddia ve tespit bulunmadığı, faturaların yevmiye defteri dışındaki yasal defterlerin tümüne kaydedildiği, yevmiye defterine de bilgisayarda meydana gelen ve uzun bir süre giderilemeyen teknik bir arıza (virüs) nedeniyle kayıt yapılamadığının öne sürüldüğü, 3065 sayılı Yasanın 29, 34 ve 54 üncü madde hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden, fatura ve benzeri belgelerde gösterilen katma değer vergilerinin indirime konu yapılabilmeleri için bunlarla ilgili olarak yasal defterlere yapılan kayıtların, 3065 sayılı Yasanın 54 üncü maddesinde belirtilen kapsam ve nitelikte olması, bu maddede öngörülen bilgileri içermesi gerektiği sonucuna ulaşıldığından, olayda, yevmiye defteri dışındaki yasal defterlere yapılan kayıtların, 3065 sayılı Yasanın 54 üncü maddesinde belirtilen kapsam ve nitelikte olması, bu maddede öngörülen bilgileri içermesi gerektiği sonucuna ulaşıldığından, olayda, yevmiye defteri dışındaki yasal defterlere yapılan kayıtların, bu kapsam ve nitelikte olup olmadığı, yevmiye defterinde yer alan tüm bilgileri içerip içermediği ve bu kayıtların, yevmiye defterinin yerini tutup tutmayacağı hususlarının gerekirse muhasip bir bilirkişiye inceletilmesinden sonra belirecek duruma göre karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle kararı bozmuştur.
Bozma kararına uymayan ..... Vergi Mahkemesi 30.5.1995 günlü ve 1995/86 sayılı kararıyla; bozma kararında, yükümlü şirketin yevmiye defteri dışındaki yasal defter ve belgeleri üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmasının istendiği, yükümlü şirketin ikinci cevap dilekçesinin davalı idareye tebliğ tarihi olan 12.3.1992 tarihinden bir gün sonra 13.3.1992 tarihinde ve dava dosyasının tekemmülü aşamasında ........... deprem olduğu, deprem sırasında yükümlü şirketin 1988-1989-1990-1991-1992 yıllarına ait yevmiye defteri, defter-i kebir, envanter defteri, gider pusulası, alış-satış faturaları gibi tüm defter ve belgelerinin zayi olduğu, bu hususun Ticaret Mahkemesi sıfatıyla zayi belgesi veren Erzincan 1.Asliye Hukuk Mahkemesinin 8.5.1992 gün ve E: 1992/198, K: 1992/233 sayılı kararıyla tespitli olduğu, bu kararın dosyada bulunduğu, bu durumda, mahkemece defter ve belgelerin bilirkişiye inceletilme imkanı kalmadığı gibi yükümlü şirketin, 19.7.1991 tarihli tutanak ile inceleme elemanına teslim ettiği defter ve belgelerin incelendiği, yalnız yevmiye defterine kayıt yapılmamış olmasının eleştirildiği, incelemeye alınan diğer defterlerde bir usulsüzlük bulunduğu ileri sürülmediğinden, yasal olarak tutulması zorunlu defter ve belgelerden, yevmiye defteri dışındaki defter-i kebir kayıtlarının usulüne uygun tutulduğunun kabulü gerektiği, indirim konusu yapılan katma değer vergisinde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle ilk kararında direnmiştir.
Karar, vergi dairesi müdürlüğü tarafından temyiz edilmiş ve inceleme raporunda da belirtildiği üzere, indirimin kabul edilebilmesi için indirime konu katma değer vergisine ilişkin belgelerin yevmiye defterine de kaydı gerektiği, yükümlü şirket tarafından bu gerekliliğe uyulmaması nedeniyle indirimlerin kabul edilemeyeceği ileri sürülerek kararın bozulması istenmiştir.
Onaylatılmış olmasına karşın 1.1.1991 tarihinden başlayarak incelemenin yapıldığı 8.10.1991 gününe değin yevmiye defterine bilgisayarda meydana gelen bir arıza nedeniyle kayıt yapmadığı saptanan, bu nedenle katma değer vergisi indirimleri kabul edilmeyen davacı adına uygulanan cezalı tarhiyatın kaldırılması yolundaki vergi mahkemesi ısrar kararı temyiz edilmiştir. Dosyada bulunan vergi inceleme raporu ve eki tutanaktan yükümlü şirketin, 1991 yılına ilişkin işlemlerini bilgisayarla yürüttüğü, yevmiye defterinin yılbaşı açılış onayından sonra hiç işlenmediği, katma değer vergisi beyannamelerini düzenli olarak ve süresinde verdiği anlaşılmıştır.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun "Vergi İndirimi" başlıklı 29 uncu maddesinin 1 inci fıkrasında mükelleflerin, yaptıkları vergiye tabi işlemler üzerinden hesapladıkları katma değer vergisinden, kanunda aksine hüküm olmadıkça, kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisini indirebilecekleri öngörülmüştür. İndirim koşulları ise aynı Yasanın 34 üncü maddesinde düzenlenmiştir. Maddenin 1 inci fıkrasında, yurt içinden sağlanan veya ithal olunan mal ve hizmetlere ait katma değer vergisinin, alış faturası veya benzeri belgelerde ayrıca gösterilmek ve bu belgeler yasal defterlere kaydedilmek koşuluyla indirileceği kurala bağlanmış, Yasanın 54 üncü maddesinde ise en az hangi bilgilerin bulunması gerektiği de belirtilerek, mükelleflerin, tutulması mecburi defter kayıtlarını, bu verginin hesaplanması ve kontrolüne imkan verecek şekilde düzenlemeleri öngörülmüştür.
Yukarıdaki kurallar, indirime konu verginin fatura ve benzeri belgelerde hem ayrıca gösterilmesini, hem de alış belgelerinin yasal defterlere kaydedilmiş olmasını gerektirmektedir. Olayda, inceleme gününe değin, indirime konu vergilerin yer aldığı alış belgelerinin yevmiye defterine kaydedilmemiş olması inceleme elemanınca eleştirilmiş, diğer defterlere kayıt yapılmadığı yolunda bir saptama yapılmamıştır. Yükümlü tarafından da, defteri kebir kayıtları esas alınarak beyannameler süresinde verilmiştir.
Bozma kararında; fatura ve benzeri belgelerde gösterilen katma değer vergilerinin indirime konu yapılabilmeleri için bunlarla ilgili olarak yasal defterlere yapılan kayıtların, 3065 sayılı Yasanın 54 üncü maddesinde öngörülen bilgileri içerip içermediğinin saptanması için gerekirse bilirkişi incelemesi yaptırılması ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiği belirtilmişse de; tarhiyatın sadece yevmiye defterine kayıt noksanlığına dayanması, bu noksanlığın bilgisayar arızasından kaynaklanması ve 13.3.1992 tarihinde işyerinin bulunduğu ........ ilinde meydana gelen deprem sonucunda defter ve belgelerin tamamının zayi olduğunun mahkeme kararıyla saptanması nedeniyle yasal defter ve belgeler üzerinde inceleme olanağının ortadan kalkmış olması karşısında, idarece tarh nedeni olarak gösterilen sebep ve saptamalar yeterli görülmeyerek tarhiyatın kaldırılmasında yasaya aykırılık bulunmamaktadır.
Bu nedenlerle, temyiz isteminin reddine karar verildi.