Danıştay Dokuzuncu Daire 

Defter ve belgelerini mücbir sebep olmaksızın inceleme elemanına ibraz etmeyen yükümlünün, defter ve belgelerini vergi mahkemesine ibraz etmesi tarhiyatın kaldırılmasını gerektirmemektedir. İstemin Özeti: Yükümlü adına tarh edilen katma değer vergisi ile kesilen kaçakçılık ve usulsüzlük cezalarının terkini istemiyle açılan davayı; dosyanın incelenmesinden, davacının 1997 yılına ait defter ve belgelerini incelemeye ibraz etmemesi hali re'sen takdir sebebi sayılarak indirim konusu yapılan katma değer vergilerinin indiriminin kabul edilmemesi suretiyle cezalı tarhiyat yapıldığı ve usulsüzlük cezası kesildiğinin anlaşıldığı, olayda davacının yasal süresinde defter ve belge ibraz etmediği hususu tartışmasız ise de olayda davacının indirim konusu yaptığı katma değer vergilerinin belgesiz olduğu veya katma değer vergilerinin alış faturalarında ayrıca gösterilmediği, veya bunların kanuni defterlere kaydedilmediği yönünde bir tespitin bulunmadığı, buna göre salt defter ve belgelerin incelemeye ibraz edilmemiş olmasının bu hususların tespit edildiği anlamını taşımayacağı, bu nedenle yükümlü adına tarh edilen cezalı katma değer vergisinde isabet görülmediği, usulsüzlük cezasının ise defter ve belgelerini incelemeye ibraz edemeyen yükümlü adına 213 sayılı Kanun'un 352/1.4. maddesi uyarınca kesilen usulsüzlük cezasında yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle kısmen kabul ederek kaçakçılık cezalı tarhiyatı terkin eden usulsüzlük cezasını ise onayan Vergi Mahkemesi kararının; defter ve belgelerini incelemeye ibraz etmeyen yükümlü adına yapılan cezalı tarhiyatın yerinde olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir. Karar: Dosyanın incelenmesinden, 1997 yılına ilişkin defter ve belgelerini incelemeye ibraz etmeyen yükümlünün katma değer vergisi indirimleri kabul edilmeyerek tarh edilen katma değer vergisinin terkini istemiyle açılan davada; yükümlünün dava dilekçesinde gerekirse defter ve belgeler üzerinde bir inceleme yapılmaksızın defter ve belgelerin ibraz edilmemesinin indirim konusu belgelerin usulüne uygun olmadığının tespit edildiği anlamına gelmeyeceği gerekçesiyle cezalı tarhiyatın terkin edildiği anlaşılmıştır. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 30. maddesinde 're'sen vergi tarhı' tanımlanmış, aynı maddenin 3. bendinde, bu kanuna göre tutulması mecburi olan defterlerin hepsi veya bir kısmının tutulmamış veya tasdik ettirilmemiş veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara herhangi bir sebeple ibraz edilmemiş olması halinde maddi delillerin var olmadığının kabul edileceği belirtilmiştir. Madde hükmüne göre, defter ve belgelerin her ne sebeple olursa olsun ibraz edilmeme hali takdir sebebidir. 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 29. maddesinin 1/a bendinde, mükelleflerin, yaptıkları vergiye tabi işlemleri üzerinden hesaplanan katma değer vergisinden, bu kanunda aksine hüküm olmadıkça faaliyetlerine ilişkin olarak kendilerine yapılan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisini indirebilecekleri, aynı Kanun'un 34. maddesinin 1. bendinde, yurtiçinden sağlanan veya ithal olunan mal ve hizmetlere ait katma değer vergisinin alış faturası veya benzeri vesikalar ve gümrük makbuzu üzerinde ayrıca gösterilmek ve bu vesikalar kanuni defterlere kaydedilmek şartıyla indirilebileceği hüküm altına alınmıştır. Bu hükümler karşısında, katma değer vergisinin indirim konusu yapılabilmesi için, indirim konusu yapılacak verginin fatura veya benzeri belgeler ile gümrük makbuzu üzerinde ayrıca gösterilmesi ve söz konusu belgelerin kanuni defterlere kaydedilmiş olması gerekmektedir. Olayda, yükümlü şirketin 1997 yılı defter ve belgelerini incelemeye ibraz etmediği hususu ihtilafsız olup, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 13. maddesinin 4. fıkrasında belirtildiği gibi iradesi dışındaki sebepler dolayısıyla defter ve vesikaların elinden çıktığı yolunda herhangi bir mücbir sebebin varlığı iddia ve ispat edilememiştir. 3065 sayılı Kanun'un yukarıda açıklanan 29. ve 34. maddeleri hükümlerine göre fatura ve benzeri vesikalarla bunların kaydedildiği kanuni defterleri ibraz zorunluluğu bulunan yükümlü şirketin ancak kanunda öngörüldüğü şekilde bir mücbir sebep halinin mevcudiyeti durumunda defter ve belgelerinin ibrazı aranmayarak sonradan ibraz edilebilen fatura ve benzeri vesikalarda yer alan katma değer vergilerinin indiriminin kabulü mümkündür. Uyuşmazlıkta da defter ve belgelerini inceleme elemanına ibraz etmeyen yükümlünün dava dilekçesinde defter ve belgelerinin vergi mahkemesince incelenmesini istediği anlaşılmaktadır. Bu durumda 1997 yılında yaptığı katma değer vergisi indirimlerinin yasal olup olmadığı, diğer bir ifade ile tarhiyatın hukuka uygun olup, olmadığının saptanması için yükümlü tarafından ibraz edilmek istenen defter ve belgelerin getirtilerek incelenmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken defter ve belgeler incelenmeksizin davanın kabul edilmesinde yasaya uygunluk bulunmamaktadır. Diğer taraftan, matrah farkı tespit edilmesi halinde olaya kusur cezası uygulanması gerekmektedir. Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile (...) Vergi Mahkemesi'nin kararının bozulmasına, yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan mahkemeye gönderilmesine oybirliği ile karar verildi.