T.C.

DANIŞTAY

İÇTİHADI BİRLEŞTİRME GENEL KURULU

? ÖZEL YARIŞMA SINAVI ( Mesleğe Özel Mevzuatın Belirlediği Esaslar Çerçevesinde Atanan Müfettişler - Ek Göstergeden Yararlandırılıp Yararlandırılmayacakları/Dairelerin Kararları Arasındaki Aykırılık )

? ÖZEL MEVZUATIN BELİRLEDİĞİ ESASLAR ÇERÇEVESİNDE ATANAN MÜFETTİŞLER ( Ek Göstergeden Yararlandırılıp Yararlandırılmayacakları - Dairelerin Kararları Arasındaki Aykırılık )

? EK GÖSTERGE ( Mesleğe Özel Mevzuatın Belirlediği Esaslar Çerçevesinde Atanan Müfettişler - Yararlandırılıp Yararlandırılmayacakları/Dairelerin Kararları Arasındaki Aykırılık )

ÖZET : Mesleğe özel yarışma sınavı ile girmeyip, özel mevzuatın belirlediği esaslar çerçevesinde atanan müfettişlerin, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa 418 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 3'üncü maddesi ile eklenen 1 Sayılı Cetvelin Genel İdare Hizmetleri Sınıfı başlıklı bölümünün 1/g bendinde düzenlenen ek göstergeden yararlandırılıp yararlandırılmayacakları konusunda Danıştay Onuncu Dairesi ile Beşinci ve Onikinci Dairelerince verilen kararlar arasındaki aykırılığın içtihatların birleştirilmesi yoluyla giderilmesine yer olmadığı hk.

İÇTİHATLARI BİRLEŞTİRME KURULU KARARI

Danıştay Onuncu Dairesinin 28.10.1998 günlü ve E:1997/40, K:1998/5490 sayılı kararı ile Danıştay Onikinci Dairesinin 23.11.1998 günlü ve E:1995/11258, K:1998/2843 sayılı ve Danıştay Beşinci Dairesinin 12.3.1987 günlü ve E:1986/1571, K:1987/389 sayılı kararları arasındaki aykırılığın içtihatların birleştirilmesi yoluyla giderilmesinin ... tarafından istenmesi üzerine isteme konu olan kararlar, raportör üyenin raporu, ilgili mevzuat incelendikten ve Danıştay Başsavcısının "içtihadın birleştirilmesi gerektiği" yolundaki sözlü açıklaması dinlendikten sonra işin gereği düşünüldü:

2575 sayılı Danıştay Kanununun 39'uncu maddesinde, İçtihatları Birleştirme Kurulunun dava daireleri veya İdari ve Vergi Dava Daireleri Genel Kurullarının kendi kararları veya ayrı ayrı verdikleri kararlar arasında aykırılık veya uyuşmazlık görüldüğü takdirde, Danıştay Başkanının havalesi üzerine işi inceleyeceği ve lüzumlu görürse içtihatların birleştirilmesine karar vereceği belirtilmiştir.

İçtihatların birleştirilmesinden beklenen amaç, dava dairelerinin veya İdari ve Vergi Dava Daireleri Genel Kurullarının kendi kararları veya ayrı ayrı verdikleri kararlar arasında süregelen aykırılıkların giderilmesi suretiyle kararlarda istikrarın sağlanmasıdır.

Mesleğe özel yarışma sınavı ile girmeyip, özel mevzuatın belirlediği esaslar çerçevesinde atanan müfettişlerin, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa 418 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 3'üncü maddesiyle eklenen I Sayılı Cetvelin Genel İdare Hizmetleri Sınıfı başlıklı bölümünün 1/g bendinde düzenlenen ek göstergeden yararlandırılıp yararlandırılmayacakları konusunda Danıştay Onuncu Dairesi ile Danıştay Onikinci ve Beşinci Daireleri kararları arasında aykırılık ortaya çıkmış ve sözü edilen aykırılık I Sayılı Cetvelin Genel İdare Hizmetleri Sınıfı başlıklı bölümünün 1/ ( g ) bendinin parantez içinde yer alan, "... veya yükseköğrenimli olup, özel kanunların öngördüğü şartları taşıyanlardan en az sekiz yıl j mesleki görev yaptıktan sonra yine bu Kanunun öngördüğü usule göre seçilerek..." hükmünde ifade edilen "özel kanun" kavramının farklı şekillerde yorumlanmasından kaynaklanmıştır.

Uyuşmazlıklardan birinin emekli aylığı ve emekli ikramiyesinin tespitine ilişkin bulunması, davanın 1.3.1983 günlü ve 1983/4 sayılı Başkanlık Kurulu kararı çerçevesinde "emeklilik işleri"ni karara bağlamakla görevlendirilen Onuncu Dairede incelenmesi sonucunu doğurmuş, memur statüsünde bulunan kamu görevlisi tarafından aynı konuda açılan diğer dava, 2575 sayılı Danıştay Kanununun 29'uncu maddesine göre "Kamu görevlilerine ait mevzuattan doğan uyuşmazlıklara ilişkin davaları" çözümlemekle görevli Beşinci Dairede karara bağlanmıştır. 11.12.1994 gününde yürürlüğe giren 4055 sayılı Kanunla 2575 sayılı Danıştay Kanununda yapılan değişikliğin sonucu olarak Onikinci Daire kurulmuş, sözü edilen Kanunun 3'üncü maddesi ile 2575 sayılı Kanuna 34'üncü maddeden sonra gelmek üzere 34/B madde numarası ile eklenen madde ile Onikinci Daire "Kamu görevlilerine ilişkin davaları çözümlemekle" görevlendirilmiştir.

Bu yasal değişiklik sonrasında Başkanlar Kurulunca verilen 17.1.1995 günlü ve K:1998/8 sayılı karar ile Beşinci ve Onikinci Daireler arasında görev bölümü yapılmış, kamu görevlilerine ilişkin davalardan Devlet memurlarının parasal hakları ile ilgili olan davaların Onikinci Dairede çözümlenmesine karar verilmiş, aykırı kararlardan bir diğerinin konusunu oluşturan dava da bu Karar uyarınca Onikinci Dairede sonuçlandırılmıştır.

Ancak, 6.11.2000 gününde alınan 2000/28 sayılı Başkanlar Kurulu kararı ile Danıştay Beşinci ve Onuncu Dairelerinde görülmekte bulunan emeklilik ve emekli sandığı mevzuatına ilişkin uyuşmazlık dosyaları ile Danıştay Onikinci Dairesinde görülmekte bulunan kamu görevlilerinin parasal haklarına ( Göstergeler, vekalet görevi, ikinci görev, ders görevi, mali hükümler, aylık, katsayı, vekalet aylığı, ikinci görev aylığı, konferans ücreti, fazla çalışma ücreti, temsil giderleri, parasal ödül, makam tazminatı, yabancı dil tazminatı, lojman tazminatı, ek tazminat, ek ödenek, taban ve kıdem aylığa ile bunlar dışında kalan iş sonu tazminatı ve 657 sayılı Kanunun mülga 213'üncü maddesinden sonra gelen Ek madde ve bununla ilgili Bakanlar Kurulu kararları ile düzenlenmiş olan zam ve tazminatlar dahil olmak üzere aynı nitelikteki tazminat ve ödemeler ) ilişkin uyuşmazlık dosyaları, yine aynı kararla idari dava dairesine dönüştürülen Onbirinci Daireye devredilmiş, Beşinci, Onuncu ve Onikinci Dairelerin bu konudaki uyuşmazlıkları çözümleme görevi kalmamış, buna bağlı olarak söz konusu kararlar arasındaki aykırılığın sürmesi olasılığı da ortadan kalkmıştır.

Bütün bu gelişmeler göz önünde bulundurulduğunda; aykırı olduğu ileri sürülen kararlara konu olan uyuşmazlıklar, bundan böyle Onbirinci Dairede çözümleneceğinden ve Onbirinci Dairenin 657 sayılı Kanuna 418 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 3'üncü maddesiyle eklenen I Sayılı Cetvelin Genel İdare Hizmetleri Sınıfı başlıklı bölümünün 1/g bendinin parantez içinde yer alan "...veya yükseköğrenimli olup özel kanunların öngördüğü şartları taşıyanlardan en az sekiz yıl mesleki görev yaptıktan sonra yine bu Kanunun öngördüğü usule göre seçilerek..." hükmünde sözü edilen "özel kanun" kavramını yorumlayan kararları, "özel kanun" kavramının "özel mevzuat" olarak yorumlandığı 12.3.1987 günlü ve E:1986/1571, K:1987/389 sayılı Beşinci Daire, 23.11.1998 günlü ve j E:1995/11258, K:1998/2843 sayılı Onikinci Daire kararları doğrultusunda istikrar kazandığından ( 24.5.2001 günlü ve E:2000/9400, K:2001/1348 sayılı, 28.5.2001 günlü ve E:2000/7809, K:2001/1359 sayılı, 30.5.2001 günlü ve E:2000/7734, K:2001/1396 sayılı, 31.5.2001 günlü ve E:2000/6167, K:2001/1418 sayılı ) 2575 sayılı Danıştay Kanununun 39'uncu maddesine göre içtihatların birleştirilmesini lüzumlu kılacak şartların gerçekleşmemesi nedeniyle içtihatların birleştirilmesine gerek bulunmadığına 24.1.2002 gününde oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY:

2575 sayılı Danıştay Kanununun 39 uncu maddesinde,"İçtihatları Birleştirme Kurulu, dava dairelerinin veya idari ve vergi dava daireleri genel kurullarının kendi kararları veya ayrı ayrı verdikleri kararlar arasında aykırılık veya uyuşmazlık görüldüğü veyahut birleştirilmiş içtihatların değiştirilmesi gerekli görüldüğü takdirde, Danıştay Başkanının havalesi üzerine, Başsavcının düşüncesi alındıktan sonra işi inceler ve lüzumlu görürse, içtihadın birleştirilmesi veya değiştirilmesi hakkında karar verir" denilmektedir.

Bu kurala göre, kararlar arasında "aykırılık veya uyuşmazlık" varsa ve "lüzum" görülüyorsa içtihadın birleştirilmesine karar verilmesi gerekmektedir.

İçtihadın birleştirilmesi istemine konu olan kararlar arasında "aykırılık" bulunduğu açıktır. Esasen bu husus, Kurul tarafından da kabul edilmekte ve kararda ifade olunmaktadır. Bununla beraber "lüzum unsuru"nun gerçekleşmediğinden söz edilerek "içtihadın birleştirilmesine yer olmadığına" karar verilmiştir.

Kurul, görevli dairenin bir konudaki kararlarının "süreklilik" kazanmış olmasını içtihadın birleştirilmesi "lüzum"unu kaldıran bir neden olarak görmektedir. Ancak, aynı sorunla karşılaşacak olan idare ve vergi mahkemelerinin "süreklilik" kazandığı kabul edilen daire içtihadına emsal işlerde uymak zorunda bulunmadığı da açıktır.

Öte yandan, bugün, "emeklilik ve emekli sandığı mevzuatı"na ilişkin uyuşmazlıklar ile "kamu görevlilerinin parasal haklarına" ilişkin uyuşmazlıkların çözümü görevinin Danıştay Onbirinci Dairesine ait olması nedeniyle söz konusu kararlar arasındaki aykırılığın sürmesi olasılığının bulunmadığı görüşüne katılmak da mümkün değildir. Çünkü, Danıştay Başkanlar Kurutu Kararı ile görevli dairelerin değişmesi mümkün olduğu gibi, aynı daireyi oluşturan üyelerin değişmesi halinde farklı kararlar çıkması durumu da söz konusu olabilmektedir. İdare ve vergi mahkemelerinin "süreklilik" kazandığı ifade edilen Daire kararına uymak zorunda olmaması karşısında, şu anda uyuşmazlıkların bir dairede çözümlenmekte olması geçmişteki içtihat aykırılığının giderilmesi için engel teşkil etmemelidir.

Açıklanan. nedenlerle, kanunda öngörülen şartların gerçekleştiği, içtihatların birleştirilmesine karar verilmesi gerektiği görüşüyle karara karşıyız.