|
HANGİ NEDENLE OLURSA OLSUN BANKADA TUTULAN MEBLAĞ, İÇİN SERMAYE SAHİ-
BİNE SAĞLANAN MENFAATİN GELİR VERGİSİ KANUNUNUN 75.MADDESİNE GÖRE MEN-
KUL SERMAYE İRADI OLARAK KABULÜ VE TEVKİFATA TABİ TUTULMASI GEREKTİĞİ HK.
Davacı bankanın 1991/7. ayına ilişkin işlemlerinin incelenmesi sonucu
peşin alınan akreditif bedellerine faiz yürütüldüğü halde bunların ka-
yıtlarda gösterilmediği, dolayısıyla tevkifata tabi tutulmadığından
söz edilerek ikmalen gelir (stopaj) vergisi salınmış, kaçakçılık ceza-
sı kesilmiştir. ... Vergi Mahkemesi, ... günlü ve 1997/1328 sayılı
kararıyla; 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 75/7. maddesinde, mev-
duat faizinin menkul sermaye iradı olarak sayıldığı 94. maddesinde de
mevduat faizlerinin vergi tevkifatına tabi olduğunun belirtildiği,3182
sayılı Bankalar Kanunu'nun 13. maddesine göre bankanın kabul ettiği
bir paranın mevduat sayılabilmesi için bir ivaz karşılığında ve isten-
diğinde veya belli bir vadede iade edilmek üzere kabul edilen bir para
olması ve bu paranın da mevduat hesabında izlenmesi gerektiği,... A.Ş.
tarafından akredifli ithalat işlemlerinde, ithalat tutarının TL.karşı-
lığı dövizlerin transfer tarihinden bir süre önce firmanın talebi doğ-
rultusunda bloke hesaba alındığı, bu hesaptaki paraların mevduat olma
özelliği taşımadığı, ithalat blokeleri için kullandığı, amacın faizi
geliri elde etmek olmayıp, paranın bankaya yatırıldığı tarihteki kurun
sabitleştirilmesi olduğu, bu nedenle ... A.Ş. nin vadeli akreditif be-
delini önceden bankaya bloke etmesi ve bankanın da düşük kur uygulaya-
rak adı geçen firmaya sağlamış olduğu menfaatin mevduat faizi geliri
(menkul sermaye iradı) olarak kabulünün mümkün bulunmadığı, ayrıca 193
sayılı Kanun'un 94. maddesine göre yapılan gelir vergisi kesintisinin
nihai bir vergi olmayıp, istihkak sahiplerinin gelir ve kurumlar ver-
gisine mahsuben yapıldığı, olayda vergiye konu edilen gelirin şirket
gelirlerine intikal etmesi nedeniyle aynı gelir üzerinden vergi tevkif
edilmesi mükerrer vergilemeye yol açacağından yapılan tarhiyatta isa-
bet görülmediği gerekçesiyle vergi ve cezaların kaldırılmasına karar
vermiştir. Davalı İdare, ... A.Ş. lehine bir menfaat yarattığı halde
kesinti yapmayan davacı banka adına yapılan tarhiyatın yasal olduğunu
ileri sürerek kararın bozulmasını istemektedir.
Uyuşmazlık konusu olayda, davacı banka tarafından ... lehine
tesis edilen akreditifler için TL. olarak ve peşin alınan akreditif
bedellerine ... A.Ş.nin bankaya göndermiş olduğu yazı uyarınca faiz
yürütüldüğü, ancak hesaplanan faiz tutarının ... A.Ş.nin cari hesabına
geçirilmediği,buna karşın akreditif bedelinin transferi tarihindeki
döviz satış kuru düşük tutulmak suretiyle ödendiğinin saptanması üze-
rine davacı banka tarafından hesaplanan ancak kayıtlarda gösterilmeyen
faizin mevduat faizi niteliğinde olduğu ve Gelir Vergisi Kanununun 94
üncü maddesinin 10 uncu fıkrası uyarınca tevkifata tabi tutulması ge-
rektiğinden söz edilerek gelir (stopaj) vergisi salındığı ve kaçakçı-
lık cezası kesildiği anlaşılmıştır.Gelir Vergisi Kanununun 75 inci
maddesinde, sahibinin ticari, zirai veya mesleki faaliyeti dışında
nakdi sermaye veya para ile temsil edilen değerlerden müteşekkil ser-
maye dolayısıyla elde ettiği kar payı, faiz, kira ve benzeri iratların
menkul sermaye iradı olduğu belirtildiğinden, hangi nedenle olursa ol-
sun bankada tutulan meblağ için sermaye sahibine sağlanan menfaatin
menkul sermaye iradı olarak kabulü gerekir
Öte yandan 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 11 inci maddesinde,
yaptıkları veya yapacakları ödemelerden vergi kesmeye mecbur olanların
verginin tam olarak kesilip ödenmesinden ve bununla ilgili diğer ödev-
leri yerine getirmekten sorumlu oldukları,Gelir Vergisi Kanununun 94
üncü maddesinde ise hesaplanan mevduat faizleri üzerinden vergi tev-
kifatı yapılacağı ve tevkif edilen vergilerin aynı Kanunun 98 inci
maddesinde de ertesi ayın 20 nci gününe kadar ödeme veya tahakkukun
yapıldığı yerin bağlı olduğu Vergi Dairesine bildirilmesinin zorunlu
olduğu belirtildiğinden davacı bankanın akreditif bedelinin transferi
sırasında döviz satış kurunun düşük tutulması suretiyle ... A.Ş.ne bir
kur avantajı sağladığı ve ... A.Ş. nin de ithal ettiği emtiayı söz ko-
nusu avantaj tutarı kadar düşük bedelle malettiği, bundan kaynaklanan
fazla satış karını hasılat yazdığı ve herhangi bir tevkifat mahsubu
söz konusu olmaksızın beyanda bulunduğu ve tahakkuk eden vergileri ö-
dediği yolundaki iddialar da bu yasal zorunluğu ortadan kaldırıcı ni-
telikte görülmemiştir. Bu durumda mahkemece vergi ve cezaların kaldı-
rılmasında isabet görülmemiştir.
Bu nedenle, ... Vergi Mahkemesinin ... günlü ve 1997/1328 sayı-
lı kararının bozulmasına karar verildi.
(DAN-DER; SAYI:102) MT/ES
|