|
1615 SAYILI KANUNUN 86.MADDESİNDEKİ 3 YILLIK ZAMANAŞIMI SÜRESİNİN,
TEŞVİK MEVZUATI UYARINCA ÖNGÖRÜLEN İHRACAT SÜRESİNİN SONUNDA İTİBAREN
İŞLEMEYE BAŞLAYACAĞI HK.
... Giriş Gümrük Müdürlüğünde tescilli ... gün ve ... sayılı giriş be-
yannamesi ile ihracatı teşvik belgesi kapsamında gümrük vergisinden
muaf olarak ithal edilen eşyalardan bir kısmının ihraç edilen malların
bünyesinde kullanılmadığının tespit edildiğinden bahisle, söz konusu
eşyalara ilişkin olarak tahakkuk ettirilen katma değer vergisi ve fai-
zin, kamu alacağının zaman aşımına uğradığı iddiasıyla kaldırılması
istemiyle açılan davayı; 3065 sayılı Kanunun 48'inci, 1615 sayılı Ka-
nunun 86'ncı maddelerinden bahisle, ihracatı teşvik belgesi kapsamında
ithal edilen eşyaların işlendikten sonra tekrar ihraç edilmek üzere
ithal edildiği halde ihraç edilen mamullerin bünyesinde kullanılmaya-
rak ihraç edilmediği hususunun, taahhüt hesabının kapatılması sırasın-
da tespit edildiğinin anlaşıldığı, ithale konu eşyaların ihraç edilen
mamulün bünyesinde kullanılmadığı, 1993 tarihinde taahhüt hesabının
kapatılması sırasında eşyaların %10 döviz tahsisi kapsamına alınması
nedeni ile katma değer vergisinin tahsili zorunlu hale geldiğinden,
işlemde mevzuata aykırılık bulunmadığı, taahhüt hesabı 1993 yılında
kapatıldığından 3 yıllık zaman aşımı süresinin hesabın kapatıldığı ta-
rihte başladığı, dolayısıyla olayda zaman aşımının bulunmadığı gerek-
çesiyle reddeden İçel 1. Vergi Mahkemesinin 1996/104 sayılı kararının;
ithalatın 1987 tarihinde gerçekleştiği, zaman aşımı süresinin bu ta-
rihte başlaması gerektiği ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Uyuşmazlık, ihracatı teşvik belgesi kapsamında, gümrük vergi ve
resimlerinden muaf olarak, ihraç edilecek malın bünyesinde kullanılmak
üzere ithal edilen ham madde, yardımcı madde ve ambalaj malzemelerin-
den, ihraç edilen malın bünyesinde kullanılmadığı tespit edilenlere a-
it katma değer vergisinin hangi süre içerisinde yükümlüden istenebile-
ceği, diğer bir anlatımla tahakkuk zaman aşımı süresinin hangi tarihte
başlayacağı hususunun tespitine ilişkin bulunmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden ... gün ve ... sayılı giriş beyanname-
si ile ... gün ve ... sayılı ihracatı teşvik belgesi kapsamında gümrük
vergi ve resimlerinden muaf olarak, ihraç edilecek malın bünyesinde
kullanılmak üzere ithalatın gerçekleştirildiği, giriş beyannamesinde
muafiyet şerhi düşülmek suretiyle vergi ve resimlerin tahakkukunun ya-
pılmadığı, daha sonra taahhüt hesabının kapatılması sırasında, ithal
edilen ham madde, yardımcı madde ve ambalaj malzemelerinden bir kısmı-
nın ihraç edilen malların bünyesinde kullanılmadığının tespiti üzeri-
ne, ihraç edilmeyerek yurtta kalan mallara isabet eden katma değer
vergisinin faizi ile birlikte tahsili cihetine gidildiği, yükümlü ta-
rafından, söz konusu malların ihraç edildiği iddasında bulunulmaksı-
zın, sadece, alacağın zaman aşımına uğradığından bahisle dava açıldı-
ğı, ihracatı teşvik belgesinde, ihracat süresinin son gününün ... ta-
rihi olarak belirlenmiş olduğu, bu sürenin uzatıldığına ilişkin her-
hangi bir bilgi ve belge bulunmadığı gibi, bu yolda bir iddia da ileri
sürülmediği, taahhüt edilen ihracatın gerçekleştirildiği, uyuşmazlı-
ğın, ihracat taahhüdünün yerine getirilmemesinden değil, ihraç edile-
cek eşyanın bünyesinde kullanılmak üzere ithal edilen bir kısım eşya-
nın ihraç edilen malın bünyesinde kullanılmamasından kaynaklandığı an-
laşılmıştır.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 48'inci maddesinin 1.
fıkrasında, "Bu kanuna göre vergisi ödenmeden veya eksik ödenerek yur-
da sokulan eşyaların hiç alınmamış veya eksik alınmış katma değer ver-
gisi hakkında Gümrük Kanunundaki esaslara göre işlem yapılır." hükmü
yer almış, 1615 sayılı Gümrük Kanununun 86'ncı maddesinin 1'inci fık-
rasında da, "Kanuna göre alınması gereken gümrük vergisi ödenmeden ve-
ya eksik ödenerek yurda sokulan eşyadan bu suretle hiç alınmamış veya
noksan alınmış olan vergiler, eşyanın fiili ithal tarihinden itibaren
üç yıl içinde ilgili gümrüğünce yazı ile bildirilerek mükelleflerinden
istenir."hükmüne yer verilmiş, kanunun fiili ithalin tanımına ilişkin
1'inci maddesinin 5'inci fıkrasının (a) bendinde ise, fiili ithalin,
vergi tahakkukunun idarece yapıldığı hallerde vergilerin teminata bağ-
landığı veya erteleme işleminin gümrüğünce tekemmül ettirildiği veya
muaflık hükümlerinin uygulandığı tarihte gerçekleşeceği belirtilmiş-
tir.
Diğer yandan, ihracatı artırmak, zamanında ve düzenli yapılma-
sını sağlamak amacıyla çeşitli ihracat rejim kararları, ihracatı teş-
vik kararları ve tebliğler yayımlanarak; bu amaç doğrultusunda tanınan
muafiyet ve istisnalar, taahhütlerin yerine getirilmesi, taahhütün ka-
patılması şekil ve şartları ile taahhüt edilen ihracatın gerçekleşti-
rilmemesi veya taahhütün gereği gibi yerine getirilmemesi hallerinde
uygulanacak müeyyideler vb. hususlar düzenlenmiştir.
Olay tarihinde yürürlükte bulunan 86/11238 sayılı İhracatı Teş-
vik Kararının 4'üncü maddesinde, ihracatı teşvik belgesinin süresinin
12 ay olduğu, bir yıl içinde yapımı ve parçalar halinde teslimi mümkün
olmayan mal ve hizmetler için ihracat süresinin 24 ay olduğu, projenin
özelliklerine göre 6 aya kadar ek süre verilebileceği; 15'inci madde-
sinde ihracatı teşvik belgesi kapsamında yapılacak ithalatların, güm-
rük vergisi ve buna bağlı olarak ithalde alınan diğer vergilerden müs-
tesna tutulduğu; 21'inci maddesinde ise, ithal müsaadesine istinaden
ithal edilen ham madde, yardımcı madde ve ambalaj malzemelerinin tama-
mının ihraç edildiğinin tespiti halinde, ihracat taahhüdünün kapatıla-
cağı, ihracatı teşvik belgesi ile gümrük muafiyetli olarak ithali ön-
görülen malların, ihraç edilen mallarda kullanılmadığının Devlet Plama
Teşkilatınca tespiti halinde, söz konusu malların gümrük vergi ve re-
simlerinin gecikme zammıyla birlikte bir misli fazlasının tahsil e-
dileceği ve bu durumda yapılmış ithalatın kesin ithal hükmünde olduğu;
bu karara istinaden yayımlanan 87/2 sayılı İhracatı Teşvik Tebliğinde
muafiyetle ilgili açıklamalara yer verilerek, 53'üncü maddesinde, taa-
hhüt edilen ihracatın, ihracatı teşvik kararları ve tebliğ hükümlerine
uygun olarak ihracat süresi içinde ve diğer şartlar çerçevesinde ger-
çekleştirilmemesi, ihraç edilen mamulün üretiminde kullanılan ithal
mallarının kapasiteden fazla getirildiğinin, ithal edilen eşyanın veya
bunlarla imal edilen mumullerin ihraç edilmesi gerektiği halde, iç pi-
yasada satıldığının tespit edilmesi halinde, gümrük muafiyeti ile it-
hal edilen ham madde, yardımcı madde ve ambalaj malzemeleri ve her
türlü ithal malları için ödenmesi gereken gümrük vergi ve resimeleri-
ne, muafiyetin uygulandığı tarih ile, tahsilatın yapıldığı tarih ara-
sında geçen süre için 6183 sayılı Kanuna göre hesaplanacak gecikme
zammının ilavesiyle bulunacak toplamın bir misli fazlası tutarının
tahsili cihetine gidileceği belirtilmiştir.
Gümrük Kanununun yukarıda değinilen 86'ncı maddesiyle zaman a-
şımının başlangıcı fiili ithal tarihine bağlanmış, kanunun fiili itha-
lin tarifine ilişkin 1'inci maddesinin 5-a bendinde, vergi tahakkuku-
nun idarece yapıldığı hallerde.......muaflık hükümlerinin uygulandığı
tarihin fiili tarihini ifade edeceği hükmüne yer verilmiştir.
Sözü edilen madde hükümlerinin incelenmesinden yurda girişinde
gümrük vergisi alınması gerekirken muafiyet uygulanan, ancak daha son-
ra muafiyet kapsamına girmediği anlaşılan ithal eşyasına ilişkin ver-
gilerin idarece istenmesinde fiili ithal tarihinin başlangıç kabul e-
dildiği görülmektedir.
Olayda, ihracatı teşvik mevzuatı uyarınca yapılan ihracat nede-
niyle muafiyetten yararlandığı anlaşılan yükümlü şirketten gümrük ver-
gisi ve resimlerinin istenmesindeki neden, ihracatı teşvik mevzuatı
hükümleri uyarınca ihraç edilecek malın bünyesinde kullanılmak üzere
muaf olarak ithal edilen mallardan bir kısmının, muafiyetin devamı i-
çin gerekli olmasına karşın, ihraç edilen malın bünyesinde kullanılma-
masıdır.
Bilindiği gibi ihracatı teşvik belgesine dayalı ithalat sıra-
sında uygulanan muafiyet nedeniyle alınması gereken gümrük vergi ve
resimlerinin şarta bağlı olarak daha sonraki bir tarihe ertelenmesi
söz konusudur.
Teşvik belgesindeki şartların ihlali, yani muafiyet kapsamında
ithal edilen eşyaların ihraç edilen malın bünyesinde kullanılmamış ol-
ması halinde, ertelenen tahakkuk işleminin yapılması mümkün olabile-
cektir. Muafiyet şartlarına uyulup uyulmadığı konusunda denetleme ve
kontrol göreviyle yükümlü idarenin ise, ithal edilen malların ihraç e-
dilen malların bünyesinde kullanılmadığı hususunu, ihracatı teşvik
mevzuatı hükümlerine göre verilen ihracat süresi (ek süreler dahil)
sonundan itibaren tespit etme imkanına sahip bulunması sebebiyle, ta-
hakkuk zaman aşımı süresinin, ihracat süresinin (ek süreler dahil) so-
nundan başlayacağının kabulü gerekir.
İhracat süresinin uzatıldığı hususunda dosyada herhangi bir
bilgi, belge ve iddianın bulunmaması dikkate alındığında, ihracat sü-
resinin ... tarihinde sona erdiği, buna göre, 1615 sayılı Kanunun 86.
maddesiyle öngörülen 3 yıllık süre geçtikten sonra, ... tarihinde teb-
liğ edilen vergilerin zaman aşımına uğradığı sonucuna varılmakla, bu
husus üzerinde durulmaksızın mahkemece yazılı gerekçe ile verilen ka-
rarda isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulüne, mahkeme kara-
rının bozulmasına, karar verildi.
(MT/ES)
(DAN-DER; SAYI:95)
|