|
1- GÜMRÜK VE TEKEL İDARESİ TARAFINDAN ALINAN RESİM VE VERGİLERİN VERGİ
USUL KANUNU HÜKÜMLERİNE TABİ OLMADIĞI HK.
2- OYUN KAĞITLARINI TEKEL İDARESİNİN MÜSADESİ OLMADAN İTHAL VE İMAL E-
DENLERİN KAÇAKÇILIK FİİLLERİNİN VARLIĞI SAPTANDIĞINDA AĞIR HAPİS CEZA-
SI İLE OYUN KAĞIDININ HER DESTESİ İÇİN BELLİ OLAN RESMİN 10 MİSLİ TUTA
RINDA TEKEL RESMİ ÖDENECEĞİ HK.
Uyuşmazlık; Ağır Ceza Mahkemesi kararına istinaden 1980 takvim yılına
ait olmak üzere ikmalen salınan inhisar resmi ve kesilen kaçakçılık ce
zasını; oyun kağıdı rusmunu aynen tasdik, kaçakçılık cezasını tadilen
tasdik eden İtiraz Komisyonu kararının bozulması isteminden ibaret-
tir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 1.maddesinde; bu Kanun hükümlerinin i-
kinci maddede yazılı olanlar dışında genel bütçeye giren vergi, resim
ve harçlar ile il özel idarelerine ve Belediyelere ait vergi, resim ve
harçlar hakkında uygulanacağı belirtilmiş, sözü edilen 2.maddede de;
gümrük ve tekel idareleri tarafından alınan resim ve vergilerin bu ka-
nuna tabi olmadığı açıklanmış bulunmaktadır.
1118 sayılı Oyun Kağıtları İnhisarı Hakkındaki Kanunun 2.maddesinde;
oyun kağıtlarının Maliye Bakanlığınca tayin olunacak bedelle satılaca-
ğı ve beher destenin maliyet bedeli ile satış bedeli arasındaki farkın
inhisar resmi teşkil edeceği, ve bu resmin yüz kuruştan da aşağı olma-
yacağı hükme bağlandıktan sonra 3.maddesinde; bu Kanunun yürürlük tari
hinden itibaren tekel idaresinin müsaadesi dğşında oyun kağıtlarını it
hal, imal ve satımının yasak olduğu, bu yasağa uymayanlar hakkında Güm
rük Kanununun 64.maddesinin tatbik edileceği ve yedlerinde bulunan be-
her deste kağıt için muayyen olan resmin on mislinin alınacağı açıklan
mıştır.
Kaçakçılığın men ve takibine dair 1918 sayılı Kanunun 6829 sayılı Ka-
nunla değişik 27.maddesinin ikinci fıkrasında ... iki veya daha fazla
kimselerin toplu olarak kaçakçılık yapmaları halinde beş yıldan on yı-
la kadar ağır hapis cezasıyla cezalandırılacağı belirtildikten sonra
aynı maddenin son fıkrasında; birinci ve ikinci fıkralarda hükmoluna-
cak ağır hapis cezasıyla birlikte inhisar maddeleri için hususi kanun-
lardaki para cezaları miktarının, eşya kaçakçılığı içinde gümrük resmi
nin ve memnu eşya ve maddeler içinde kıymetinin 5 mislinden aşağı olma
mak üzere ağır para cezası hükmolunacağı, kaçak eşya ve maddelerin mü-
sadere edileceği hükme bağlanmıştır.
Bu hükümler birlikte incelendiğinde; oyun kağıtlarını tekel idaresi mü
saadesi olmaksızın ithal ve imal edenlerin, kaçakçılık fiillerinin var
lığı saptandığında hükmün öngördüğü ağır hapis cezası olarak memnu eş-
yanın kıymetinin 5 misli değerinden aşağı olmamak üzere Ağır hapis ce-
zasıyla cezalandırılmasının yanı sıra, elde edilen oyun kağıtlarının
her destesi için belli olan resmin on misli tutarında tekel resmininde
ödenmesine hükmedilmesi lazım gelmektedir.
Olayda da, Aıır Ceza Mahkemesi kararıyla, sanıkların, cezalandırılmala
rının yanı sıra, ele geçen oyun kağıdı için, 1118 sayılı Kanunun 2 ve
3.maddelerine dayanılarak beher deste oyun kağıdı için belirtilmiş bu-
lunan 175 lira resim bedeli gözönünde tutulmak suretiyle 59.500 lira
tutarında ödenmesi gerekli tekel resmine hükmedilmiştir.
Mahkeme ilamına dayalı olarak bu ilamda belirtilen tutar kadar tekel
resminin ilgisinden tahsilinde, Vergi Usul Kanununda, vergi ziyaına
kasten sebep olanlar için getirilmiş cezanın uygulanma olanağı bulunma
maktadır.
Bu sebeple, Vergi Usul Kanununun kaçakçılık cezasına ilişkin hükümleri
ni dayanak alan iddialarla kararın bozulması imkanı olmadığından dava-
nın reddine karar verildi.
AYRIŞIK OY : Davada, Davacı Vergi Dairesi Müdürlüğü tarafından, mükel-
lef adına 1980 takvim yılı için Adana 2.Ağır Ceza Mahkemesinin 28.1.
1980 gün ve E:1975/105, K:1980/1 sayılı kararına dayanılarak ikmalen
salınan oyun kağıtları inhisar resmine ait kaçakçılık cezasını 17850
lira üzerinden tadilen tasdik eden İtiraz komisyonu kararının bozulma-
sı istenilmiş olup Dairemiz, oyun kağıtları inhisar resmine 213 sayılı
Vergi Usul Kanununun uygulama olanağı bulunmadığı gerekçesiyle davayı
reddetmiş bulunmaktadır.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun "Kanunun şumulü" başlıklı 1.maddesinin
1.fıkrasında "Bu kanun hükümleri ikinci maddede yazılı olanlar dışın-
da, genel bütçeye giren vergi, resim ve harçlar ile il özel idareleri-
ne ve belediyelere ait vergi, resim ve harçlar hakkında uygulanır." de
nilmiş olup aynı kanunun 2.maddesinde de, Gümrük ve Tekel İdareleri ta
rafından alınan vergi ve resimlerin bu Kanuna tabi olmadıkları belir-
tilmiştir.
Bu hükümlere göre, herhangi bir vergi, resim ve harç hakkında V.U.K.
hükümlerinin uygulanıp uygulanmayacağının tayini için, Gümrük ve Tekel
İdareleri tarafından alınan vergi ve resimlerin neler olduğunun ya da
sözkonusu vergi ve resmin bu idarelerce alınıp alınmadığının saptanma-
sı gerekmektedir.
Bir vergi ve resmin Gümrük ve Tekel İdarelerince alınan vergi ve resim
lerden olup olmadığının tayini üç şekilde mümkün olabilir:
a) Ya gümrük ve Tekel İdarelerinin vazife ve selahiyetlerine dair ka-
nunlar da bu konuda hüküm yer almıştır.
b) Veya ilgili vergi ve resmi düzenleyen Kanunda bu konuda hüküm geti-
rilmiştir.
Örneğin;
1615 sayılı Gümrük Kanununun 73.maddesinde; gümrükten alınan vergiler
gümrük veznesine "alındı" karşılığında Türk parası ile peşin olarak ö-
denir,
3437 sayılı Tütün ve Tütün İnhisarı Kanununun 5.maddesinin 2.fıkrasın-
da; gümrük memurları tarafından alınacak inhisar resmi inhisarlar ida-
resine verilir,
4250 sayılı İspirto ve İspirtolu İçkiler Hakkında Kanunun 41.maddesin-
de; bu kanun mucibince tahakkuk eden inhisar ve istihlak resimlerini
vermeyenler hakkında Tahsili Emval Kanunu hükümleri tatbik ve tasilat
İnhisar İdaresi tarafından icra olunur.
827 sayılı rıhtım Resmi Kanununun 1.maddesinin 4.fıkrasında; gümrük
İdarelerince, gümrük vergisiyle birlikte ve gümrük vergisinin tahakkuk
ve tahsiline ait hükümlere göre tahsil edilecek olan resimlerin bir ay
lık tutarı, ertesi ayın son gününe kadar, yukarıdaki fıkrada belli edi
len teşekküllere ödenir.
(Denizcilik Bankası, TCDD ve TKİ)
6747 sayılı Şeker Kanununun 9.maddesinin 2.fıkrasında; (vergi,...mahal
lin vergi dairesine verilecek beyanname üzerinden tarh ve tahakkuk et-
tirilerek aynı süre içinde tahsil edilir.
196 sayılı Dış Seyahat Harcamaları Vergisi Kanununun 6.maddesinde; dış
seyahat harcamaları vergisi, vergiyi vermekle görevli ve sorumlu olan
banka ve taşıma müesseselerinin bulunduğu mahal Vergi Dairesince tarh
olunur.
Denilmek suretiyle ilgili vergi ve resimlerin tarh ve tahsil usulü ile
vergi ve resmi alacak idareler gösterilmiştir.
c) Üçüncü olarak yukarıdaki iki hale göre saptama yapılamadığı takdir-
de; vergi ve resmi düzenleyen Kanunu uygulamakla görevli Bakanlığın
hangisi olduğu araştırılabilir. Kanun koyucu ilgili kanunun uygulanma-
sını ya Bakanlar Kuruluna ya bir tek bakanlığa veya birkaç Bakanlığa
bırakabilir. Buradan Kanunu uygulama görevi kendisine verilen Bakanlı-
ğın Kanunda öngörülen vergiyi almaya da yetkili olduğu sonucu çğkarıla
bilir.
Bu açıklamaya göre; 1118 sayılı Oyun Kağıtları İnhisarı Hakkında Kanun
da öngörülen resmi muayyeni tahsile yetkili idarenin tayinine gelince;
a) Tekel Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Vazifeleri Hakkında 4036 sayı-
lı Kanunun 2.maddesinde, bu Genel Müdürlüğe oyun kağıtları ile ilgili
olarak yalnızca oyun kağıtları inhisarlarının kaçakçılıklarına ait ta-
kipleri yapma yetkisi verilmiş, resmi muayyeni tahsil yetkisi verildi-
ğine dair açık bir hükme yer verilmemiştir.
Öte yandan, bu idarenin bütçe Kanunlarının örneğin 6927 sayılı 1957 yı
lı Bütçe Kanununun gelirlerle ilgili (B) cetvelinde, tütün, içki, tuz,
milli müdafaa vergileri sayılmış, oyun kağıtları resmine yer verilme-
miş olup (C) cetvelinde de; bu idarece alınan vergilerin, resimlerin
ve başka gelirlerin yasal dayanakları sayılırken bu dayanaklar arasın
da 1118 sayılı Kanundan söz edilmemiştir.
Aksine, anılan Kanun, Genel Bütçelerin (C) cetvellerinde, Devlet gelir
lerinin (vergi, resim ve başka gelirlerin) dayandığı temel hükümler
arasında sayılmış bulunmaktadır.
b) 1118 sayılı Kanunda resmi muayyenin hangi idare tarafından alınaca-
ğı konusunda açıklık yoktur. Ancak, Kanunun 6600 sayılı Kanunla deği-
şik 2.maddesiyle, oyun kağıtlarının Maliye Bakanlığınca tayin edilecek
bedelle satılacağı, maliyet bedeli ile satış bedeli arasındaki farkın
inhisar resmi olduğu ve bu resmin Türkiye Kızılay Cemiyetine verilen
% 75 inden kalan kısmının hazineye irat kaydedileceği hükme bağlanmış-
tır.
c) 1118 sayılı Kanunun 12.maddesinde; "Bu Kanunun hükmünü icraya Mali-
ye Vekili memurdur." denilmektedir. Bu hükümden ve ilk iki olasılıkta
yapılan açıklamadan hareketle tahsile yetkili idarenin saptanmasına gi
dilerek, oyun kağıtlarından alınan resmi muayyeni tahsile Maliye Bakan
lığının yetkili olacağı, yani alınan resmi muayyenin Gümrük ve Tekel
İdarelerince alınmadığı ve bu nedenle V.U.K. nun hükümlerine tabi oldu
ğu sonucuna ulaşılmaktadır. Nitekim, bu resim uygulamada yıllardan be-
ri Maliye Bakanlğı teşkilatına dahil Vergi Dairelerince tahsil edilmek
tedir.
Açıklanan bu nedenlerle, 1118 sayılı Kanun uyarınca oyun kağıtlarından
alınan resmi muayyene 213 sayılı Vergi Usul Kanununun hükümlerinin uy-
gulanması gerektiği görüşüyle çoğunluk kararına karşıyız.
RD/EK
|