|
TEŞVİK BELGELERİNDE GÖSTERİLEN YATIRIM MALLARININ İTHALİNDE ÖDENMESİ
GEREK KATMA DEĞER VERGİSİNİN İTHALATIN GERÇEKLEŞTİĞİ TARİHTEN SONRA Ö-
DENEN VERGİ TOPLAMI ERTELENEN VERGİ MİKTARINA ULAŞINCAYA KADAR ERTE-
TELENMESİ, TEŞVİK EDİLEN YATIRIMIN, TEŞVİK KOŞULLARINA UYGUN BİR ŞE-
KİLDE GERÇEKLEŞTİRİLMESİ KOŞULUNA BAĞLI OLDUĞU HK.
... Giriş Gümrük Müdürlüğünde tescilli ... gün ve ... sayılı; ... gün
ve ... sayılı gümrük giriş beyannameleri muhteviyatı olup, yatırım
teşvik belgesi kapsamında ithal edilen eşyaların bir başka şirketin
yatırım teşvik belgesine devredilmeleri nedeniyle ithalat sırasında
ertelenen ve tecil faizinin %50 fazlasıyla istenilen katma değer ver-
gilerini; 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 46/6 maddesinden
bahisle, olayda, yükümlü şirketçe, teşvik belgesi kapsamında ithal e-
dilen makina ve teçhizatın, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müs-
teşarlığı Teşvik Uygulama Başkanlığının uygun görüşü alınmak suretiyle
ve yatırımı teşvik belgesi iptal edilerek bir başka şirkete devir iş-
leminin gerçekleştirildiği, devralan şirketçe yatırımın teşvik belge-
sinde öngörülen şekilde tamamlandığı, söz konusu eşyaların devri nede-
niyle hesaplanan katma değer vergisinin vergi dairesine beyan edilip
ödendiği anlaşılmakla, yükümlü şirketten yeniden faiziyle birlikte
katma değer vergisinin istenilmesinde isabet bulunmadığı, diğer taraf-
tan, devir işlemi her iki şirketin teşvik belgelerine istinaden ve il-
gili kurumların izniyle yapıldığı gibi, yatırımın tamamlandığı husu-
sunda da ihtilaf bulunmadığından, devredilen eşyalara ait katma değer
vergisi hesaplanarak vergisinin de ödendiği göz önünde bulunduruldu-
ğunda ortada ödenecek katma değer vergisi bulunmadığı gerekçesiyle
terkin eden İstanbul 7. Vergi Mahkemesinin ... gün ve 1995/2637 sayılı
kararının; ithalat anında ertelenen katma değer vergilerine ilişkin
teminat devir tarihinden önce çözülmediğinden ve yatırım teşvik belge-
si sahibi mükelleflerin Katma Değer Vergisi Kanununun 46/6. maddesinde
yer alan erteleme uygulamasından faydalanmak suretiyle ithal ettikleri
yatırım mallarını teşvik belgeli de olsa yurt içinde satmaları işlemi
katma değer vergisine tabi olduğundan, tesis edilen işlemde isabetsiz-
lik bulunmadığı ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 46'ncı maddesinin o-
lay tarihinde yürürlükte bulunan 6'ncı fıkrasında, Devlet Planlama
Teşkilatı Müsteşarlığı tarafından verilen teşvik belgelerinde gösteri-
len yatırım mallarının ithalinde ödenmesi gereken katma değer vergisi-
nin, bu verginin fiilen indirilmesinin mümkün olacağı tarihe kadar er-
teleneceği, bu ertelemede 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü
Hakkında Kanunun süre ve tecil faizi ile ilgili hükümlerinin uygulan-
mayacağı, yatırımın, teşvik belgesinde öngörüldüğü şekilde gerçekleş-
memesi halinde ise, ertelenen verginin, tahakkuk ettiği tarihten iti-
baren 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48.
maddesine göre tespit olunan ilgili yıllar için geçerli tecil faizleri
% 50 zamlı uygulanmak suretiyle tahsil edileceği, erteleme süresince
zaman aşımının işlemeyeceği hükmü yer almış, 26 seri nolu Katma Değer
Vergisi Genel Tebliğinin E bölümünün 4'üncü maddesinde de, teşvikli
yatırımlarda, yatırımın teşvik belgesinde öngörülen şekilde tamamlan-
madığının Devlet Planlama Teşkilatınca veya incelemeler ile tespit e-
dilmesi halinde, gümrükte ertelenen verginin, erteleme tarihinden iti-
baren, tecil faizinin %50 fazlası ile birlikte tahsil edileceği, 3.
maddesinde ise teşvik belgeli yatırım mallarının ithali sırasında er-
telenen vergiler dolayısıyla gümrük idarelerince alınan teminatların
çözümü için asli şartın, ithalatın gerçekleştiği tarihten sonra ödenen
vergiler toplamının, tecil edilen vergiler toplamına ulaşması olduğu
hükme bağlanmıştır.
Öte yandan, ... tarih ve ... sayılı Bakanlar Kurulu kararına
istinaden hazırlanan ve ... tarih ve ... sayılı Resmi Gazetede yayım-
lanan Yatırımların Teşviki ve Yönlendirilmesi ile ilgili 89/1 nolu
Tebliğin "Makina ve Teçhizat Devri" başlıklı 46'ncı maddesinde, bir
yatırım için gümrük muafiyetiyle ithal edilen makina ve teçhizatın,
teşvik belgesi almış bir başka yatırımcıya, yatırımının makina ve teç-
hizat listesinde yer almış olması ve yatırım bütünlüğünün bozulmaması
kaydıyla devredilebileceği, devir işleminin, tarafların mutabakatını
bildiren şirket yönetim kurulu kararları ile yapılacak gerekçeli müra-
caatın Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığınca uygun görülmesi ile
temin edileceği belirtilmiştir. Yine aynı tebliğin 1'inci maddesinde,
yatırımların teşvik tedbirlerinden yararlanabilmesi için Devlet Plan-
lama Teşkilatı Müsteşarlığından teşvik belgesi alınması gerektiği,
teşvik belgesinin, yatırımın karakteristik değerlerini ihtiva eden, bu
değer ve tespit edilen şartlara uygun olarak gerçekleştirilmesi halin-
de, üzerinde yazılı bulunulan teşviklerden yararlanılabilen, kalkınma
planına uygun ve memleket ekonomisi için faydalı olduğu Devlet Planla-
ma Teşkilatı Müsteşarlığınca kabul edilen yatırımlar için yatırımcıla-
ra verilen bir belge olduğu, yatırımların teşvik belgesine bağlanabil-
mesi için yatırım tutarının Program Kararnamesinin 1'inci maddesinde
belirtilen değerlerin altında olmaması ve Program Kararnamesi ekinde
bulunan "Teşvik Edilmeyen Yatırım Konuları" içinde yer almaması gerek-
tiği, 42'nci maddesinde de, katma değer vergisi ertelemelerine ilişkin
esaslar belirtildikten sonra, yatırımın gerçekleşmemesi halinde, erte-
lenen verginin, tecil faizlerine %50 zam uygulanmak suretiyle tahsil
edileceği hükme bağlanmıştır.
Kanun ve tebliğ hükümleri birlikte değerlendirildiğinde, teşvik
tedbirlerinin yatırımcılara değil, teşvik belgesinde öngörüldüğü şe-
kilde gerçekleştirilmesi şartıyla yatırımlara tanındığı sonucuna va-
rılmaktadır. Kaldı ki, teşvik mevzuatımızda, katma değer vergisi erte-
lemesinde de olduğu gibi, yararlanılan teşvik tedbirlerinin kaldırıl-
ması ve/veya müeyyideli olarak geri alınması, yatırımın gerçekleşti-
rilmemesi haline bağlandığı gibi, yatırımcının değişmesi durumunda
teşviklerin kaldırılacağı ya da geri alınacağı yolunda herhangi bir
düzenlemeye de yer verilmemiştir.
Bu nedenle, yatırım teşvik belgesi kapsamında gümrük vergi ve
resimlerinden muaf olarak ithal edilen yatırım malına ilişkin katma
değer vergisinin, ithalat sırasında tahsil edilmeyerek, teminat karşı-
lığında fiilen indirilmesinin mümkün olacağı tarihe kadar ertelenmesi,
bu ertelemenin ithalatın gerçekleştiği tarihten sonra ödenen vergiler
toplamının ertelenen vergiler toplamına ulaşıncaya kadar devam etme-
si, ulaştığı tarihte de, ertelenen vergilerin terkin edilerek teminat-
ların iade edilmesi, teşvik edilen yatırımın teşvik koşullarına uygun
bir şekilde gerçekleştirilmesi koşuluna bağlı olduğu yatırımın teşvik
belgesinde öngörüldüğü şekilde gerçekleşmemesi halinde ise, müeyyideli
olarak tahsili suretiyle hazineye intikal etmesi gerektiği sonucuna
varılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, yükümlü şirket tarafından teşvik bel-
gesi kapsamında ithal edilen ve ilgili mevzuat uyarınca katma değer
vergisi teminat karşılığında ertelenen makina ve teçhizat, Devlet
Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı Teşvik Uygulama Başkanlığının uygun
görüşü ile Fako İlaçları Anonim Şirketi adına tanzim edilen teşvik
belgesine devredildiği, yatırımın bu şirketçe gerçekleştirilmesini mü-
teakip yükümlü şirkete verilen teşvik belgesinin müeyyidesiz olarak
iptal edildiği anlaşılmaktadır. Bu durumda, ertelenen verginin cezalı
olarak tahsili için yasada öngörülen "yatırımın gerçekleşmemesi" hali
söz konusu olmadığından, 3065 sayılı Kanunun 46/6'ncı maddesine daya-
nılarak müeyyide uygulanmasında isabet bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, devredilen makina ve teçhizata ilişkin olarak
ithalde ertelenen ... lira tutarındaki katma değer vergisinin, hiçbir
şekilde indirim konusu yapılmadığı gibi, devir esnasında düzenlenen
faturada gösterilen ...liralık katma değer vergisininde ilgili dönemde
aynen beyan edilip ödendiği yolundaki yükümlü iddialarının aksi davalı
idarece ispat ve iddia edilmemiş olması karşısında, ertelenen vergi
aslının da hazineye intikal ettiğinin kabulü icap etmektedir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin reddine, mahkeme kararı-
nın onanmasına, karar verildi.
(MT/ES)
(DAN-DER; SAYI:95)
|