|
İKMALEN YAPILAN TARHİYATIN, RE'SEN YAPILMASI GEREKTİĞİ GEREKÇESİYLE
MAHKEMECE TERKİNİNDEN SONRA RE'SEN VERGİ TARHI YOLUNA GİDİLMESİ VE VER
Gİ VE CEZA İHBARNAMELERİNDE, TARHİYATIN DAYANAĞI OLARAK İNCELEME RAPO-
RU İLE MAHKEME KARARININ GÖSTERİLMESİ HALİNDE AÇILAN DAVANIN ESASTAN
İNCELENMESİ GEREKTİĞİ HK.
Davacı adına 1990 takvim yılı hesaplarının incelenmesi sonucunda bulu-
nan matrah farkı üzerinden re'sen salınan Gelir Vergisi ile kesilen ka
çakçılık ve özel usulsüzlük cezalarına karşı açılan davayı; Vergi Usul
Kanunun 30.maddesinde, re'sen vergi tarhına ilişkin esasların hüküm al
tına alındığı, bu madde uyarınca re'sen tarhiyatın ya takdir komisyon-
larınca takdir olunan matrah veya matrah kısmı üzerinden, veya vergi
incelemesine etkili olanlarca belirlenecek vergi inceleme raporlarında
gösterilen ve re'sen takdir olunmuş sayılan matrah veya matrah kısmı
üzerinden yapılması gerektiği, bakılan davada, 36.192.097 lira tutarın
daki muhtelif bakkaliye emtiasının faturasız satıldığı ve defter kayıt
larına intikal ettirilmediği sebebine dayalı olarak ikmalen yapılan
tarhiyat ile kesilen kaçakçılık ve özel usulsüzlük cezalarına karşı
açılan dava mahkeme kararıyla cezalı tarhiyatın Vergi Usul Kanununun
30/4.maddesi gereğince re'sen yapılması gerektiği, özel usulsüzlük ce-
zasının ise somut bir tesbite dayanmadığı gerekçesiyle terkin edildi-
ği, bunun üzerine davalı idarece düzeltme fişi ile dava konusu vergi
ve cezaların tarhiyattan terkini ile mahkeme kararı doğrultusunda söz
konusu vergilerin Vergi Usul Kanununun 30.maddesi uyarınca re'sen tarh
edilmesi şeklinde işlem yapıldığının anlaşıldığı, mahkemelerinin ter-
kin kararından sonra olayın takdir komisyonuna sevkedilmesi veya yeni-
den incelemeye sevkedilmesi ve re'sen tarhiyata esas alınması gereken
matrah farkının takdir komisyonunca veya inceleme elamanınca belirlen-
mesi gerekirken yasanın öngördüğü bu usullere uyulmadan düzeltme fişi-
ne dayalı olarak re'sen yapılan tarhiyatta usul ve yasaya uyarlık gö-
rülmediği, özel usulsüzlük cezasının ise somut bir tesbite dayanmadı-
ğından yerinde bulunmadığı gerekçesiyle kabul ederek cezalı tarhiyatı
terkin eden İzmir 3.Vergi Mahkemesinin 29.4.1992 gün ve 1992/356 sayı-
lı kararının, mahkeme kararına istinaden düzeltme fişi ile yapılan re'
sen tarhiyatın yerinde olduğu ileri sürülerek bozulması istemidir.
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 30.maddesinde, re'sen vergi tarhı,
"vergi matrahının tamamen veya kısmen defter, kayıt ve belgelere veya
kanuni ölçülere dayanılarak tesbitine imkan bulunmayan hallerde takdir
komisyonları tarafından takdir edilen veya vergi incelemesi yapmaya
yetkili olanlarca düzenlenmiş vergi inceleme raporlarında belirtilen
matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi inceleme raporlarında belirti
len matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh olunmasıdır" şeklin-
de tanımlanmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, davacı adına 1990 yılı hesaplarının incelen-
mesi sonucunda bulunan matrah farkı üzerinden ikmalen salınan vergi ve
cezalara karşı dava açılması üzerine, mahkemece, muhtelif kişilere fa-
turasız mal satılmış olması halinde, bu durumun defter kayıtları, ve
bunlarla ilgili vesikaların vergi matrahının doğru ve kesin olarak tes
bitine imkan verecek sağlıkta olmadığını göstereceği, bu durumda matra
hın Vergi Usul Kanununun 30.maddesi gereğince re'sen takdir edilmesi
gerekirken ikmalen yapılan tarhiyatın usul ve yasaya aykırı olduğu ge-
rekçesiyle tarhiyatın terkin edildiği, bunun üzerine davalı vergi dai-
resince 9.1.1992 gün ve 8/1 sayılı düzeltme fişi ile dava konusu vergi
ve cezaların tarhiyattan terkin edilerek mahkeme kararı doğrultusunda
düzenlenen ihbarnamelerle söz konusu vergi ve cezaların re'sen tarh-
edildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda mahkemece verilen karar üzerine vergi dairesince düzeltme
fişi ile tarhiyatın terkini suretiyle ihbarnamelerle re'sen vergi tar-
hı yoluna gidildiğinden ve vergi ve ceza ihbarnamelerinde tarhiyatın
dayanağı olarak inceleme raporu ile mahkeme kararı gösterildiğinden,
açılan davanın esastan incelenmsine engel bir durum bulunmamaktadır.
Bu nedenle mahkemenin terkin kararından sonra olayın takdire veya ince
leme sevedilerek dönem matrahının bu şekilde re'sen tespit edilmesi ge
rektiği yolundaki gerekçesinde yasal isabet görülmemiştir.
Diğer taraftan, davacı Dairemize verdiği 29.7.1992 günlü cevap dilekçe
sinde 3787 sayılı yasadan faydalanarak matrah artırımında bulunduğunu
iddia ettiğinden mahkemece bu iddianın da incelenerek davacının anılan
yasadan faydalanması durumunda bu hususun uyuşmazlığın sonucunu etkile
yip etkilemeyeceğinin de araştırılması gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile yeniden bir karar ve-
rilmek üzere İzmir 3.Vergi Mahkemesinin 1992/356 sayılı kararının bo-
zulmasına karar verildi.
BŞ/ES
|