|
KURUMLAR VERGİSİ KANUNUNUN 25.MADDESİ UYARINCA % 25 ORANINDA HESAPLA-
NAN KURUMLAR VERGİSİNİN İNDİRİM VE İSTİSNALAR DÜŞÜLMEDEN ÖNCEKİ KURUM
KAZANCININ % 20 SİNDEN AZ OLAMAYACAĞI YOLUNDAKİ HÜKÜMDE % 20 LİK MAT-
RAHA DAHİL EDİLMEYECEK KAZANÇLAR AÇIKCA SAYILMASINA KARŞIN EĞİTİM VE
ÖĞRETİM FAALİYETİNDEN ELDE EDİLEN KAZANÇLAR BUNLAR KARŞISINDA YER AL-
MADIĞINDAN % 20 ORANLI KURUMLAR VERGİSİ HESABINDA KANUNA AYKIRILIK BU-
LUNMADIĞI HK.
Eğitim-Öğretim işiyle uğraşan davacı şirket adına ihtirazi kayıtla ve-
rilen 1994 yılı kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden tahakkuk etti-
rilen kurumlar ve geçici kurumlar vergilerine karşı açılan davayı;
1992 yılında faaliyete geçen davacı şirketin 5422 sayılı Kanunun 3946
sayılı Kanunla yürürlükten kaldırılan 8/15. maddesi uyarınca istisna
kapsamına girdiği, Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğünce yüküm-
lüye 21.3.1994 gün ve 180-181 sayılı istisna belgeleri verildiği, ve-
rilen bu belgeler ile davacı kuruma 1992-1996 yılları arasında kurum-
lar vergisi istisnası tanındığı, her ne kadar 5422 sayılı Kurumlar
Vergisi Kanununun 3946 sayılı Kanunun 32.maddesiyle değişik 25. madde-
sinin 2. fıkrası uyarınca % 20 oranlı kurumlar vergisinin hesaplanma-
sında eğitim öğretim faaliyetinden elde edilen kazançlar istisna kap-
samından çıkarılmış ise de, 3946 sayılı Kanunla getirilen geçici 21.
maddenin c fıkrası ile 8. maddenin 15. bendinde yer alan istisna hük-
münün uygulanmasına 1.1.1994 tarihinden önce faaliyete geçen işletme-
lerin kazançları hakkında istisna süresi sona erinceye kadar devam o-
lunacağı belirtildiğinden, davacı şirkete ait kazancın 1992-1996 yıl-
ları arasında kurumlar vergisinden müstesna tutulması ve 3946 sayılı
Kanunun 32. maddesinde öngörülen % 20 oranlı kurumlar vergisi hesapla-
masının uygulanmaması gerektiği gerekçesiyle kabul ederek dava konusu
tahakkuku terkin eden ... Vergi Mahkemesinin 6.2.1996 gün ve 1996/49
sayılı kararının; yapılan tahakkukta kanuna aykırılık bulunmadığı i-
leri sürülerek bozulması istemidir.
5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 3946 sayılı Kanunun 30.
maddesiyle 1.1.1994 tarihinden itibaren yürürlükten kaldırılan 8. mad-
desinin 15. fıkrasında okul, kreş ve spor tesisleri ile 50 yatak kapa-
sitesinden az olmamak üzere yurt ve sağlık tesislerinin işletilmesin-
den elde edilen kazançların, ilgili bakanlığın görüşü alınmak suretiy-
le Maliye ve Gümrük Bakanlığının belirleyeceği usul ve esaslar dahi-
linde 5 yıl süreyle kurumlar vergisinden müstesna tutulacağı, istis-
nanın kuruluşların faaliyete geçtiği tarihten itibaren başlayacağı be-
lirtilmiş olup, aynı kanunun 3946 sayılı Kanunun 32. maddesiyle deği-
şen 25. maddesinin birinci fıkrasında kurumlar vergisi oranının % 25
olduğu belirtildikten sonra ikinci fıkrasında % 25 oranına göre hesap-
lanan verginin, indirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancı-
nın % 20'sinden az olamayacağı, bu hesaplamada iştirak kazançları ile
yatırım fonları ve ortaklıkların portföy işletmeciliğinden doğan ka-
zançlarının ve yatırım indiriminin dikkate alınmayacağı hükme bağlan-
mış, diğer taraftan anılan Kanuna eklenen geçici 21. maddenin (c) ben-
di ile 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunun 8. maddesinin 15 numaralı
bendinde yer alan istisna hükmünün uygulanmasına 1.1.1994 tarihinden
önce faaliyete geçen işletmelerin kazançları hakkında istisna süresi
sona erinceye kadar devam olunacağı hükmü getirilmiştir. Kanunun ver-
diği yetkiye dayanılarak Maliye Bakanlığınca bu konuda çıkarılan 47 ve
50 sayılı Kurumlar Vergisi Genel Tebliğleriyle uygulamaya yön veril-
miş, kurumlar vergisinden müstesna tutulan eğitim-öğretim faaliyetin-
den elde edilen kazançların 1994 yılından itibaren 25. maddenin 2.
fıkrasında öngörülen % 20 oranlı kurumlar vergisi matrahına dahil e-
dilmesi gerektiği belirtilmiştir.
Her ne kadar davacı şirket Kurumlar Vergisi Kanunun 8. maddesi-
nin 15. fıkrası uyarınca istisna kapsamına girmekte ve Maliye Bakanlı-
ğı Gelirler Genel Müdürlüğünce verilen 21.3.1994 gün ve 180-181 sayılı
istisna belgeleri ile şirkete 1992-1996 yılları arası için kurumlar
vergisi istisnası tanınmış ise de, söz konusu eğitim öğretim istisnası
3946 sayılı Kanunun 30. maddesiyle 1.1.1994 tarihinden itibaren yürür-
lükten kaldırıldığından davacının söz konusu istisnadan 1.1.1994 tari-
hinden itibaren yararlanması mümkün değildir. Ancak yine 3946 sayılı
Kanunun 33. maddesiyle getirilen geçici 21. maddenin c bendinde, yü-
rürlükten kalkan bu istisna hükmünün 1.1.1994 tarihinden önce faaliye-
te geçen işletmelerin kazançları hakkında istisna süresi sona erinceye
kadar uygulanmasına devam edileceği hükme bağlandığından, 1.1.1994 ta-
rihinden önce faaliyete geçen davacı şirketin istisna belgesinde be-
lirtilen yıllarda istisnanın devam etmesi gerekmektedir.
3946 sayılı Kanunla değişen Kurumlar Vergisi Kanununun 25. mad-
desi hükmüyle 1.1.1994 tarihinden itibaren % 25 kurumlar vergisi ora-
nına göre hesaplanan verginin,indirim ve istisnalar düşülmeden önceki
kurum kazancının % 20'sinden az olamayacağı belirtilmiş olduğundan,
ayrıca % 20'lik matraha dahil edilmeyecek kazançlar açıkça sayılmasına
rağmen eğitim-öğretim faaliyetinden elde edilen kazançlar bunlar içe-
risinde yer almadığından, bu kazancın vergilendirilmesinde 25. madde-
nin ikinci fıkrası hükmüne uyularak % 20 oranlı kurumlar vergisi he-
saplanmasında yasaya aykırılık bulunmadığı cihetle, tarhiyatın kaldı-
rılması yolunda verilen vergi mahkemesi kararında yasal isabet görül-
memiştir.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile ... Mahkemesi-
nin 6.2.1996 gün ve 1996/49 sayılı kararının bozulmasına, karar veril-
di.
A Y R I Ş I K O Y
5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununa eklenen geçici 21 nci
maddenin c bendi hükmü karşısında davacı kurumun Kurumlar Vergisi Ka-
nununun 8/15 nci maddesinde yer alan istisna hükmünden istisna süresi
sona erinceye kadar yararlanacağı tartışmasız olup kurumun okul işlet-
mesinden elde edilen kazançları üzerinden istisna süresince kurumlar
vergisi istenmesi mümkün değildir. Kanunun 25. maddesinde yer alan ve
kurum kazancından % 25 oranında alınacak olan kurumlar vergisinin, in-
dirim ve istisnalar düşülmeden önceki kurum kazancının % 20'sinden az
olamayacağını öngören düzenleme; ortada kurumlar vergisine tabi tutu-
lacak bir kurum kazancı bulunması ancak bu kazançtan indirim ve istis-
nalar düşüldükten sonra hesaplanan verginin belli miktarın altında
kalması halinde uygulanabilecek bir düzenlemedir.
Olayda ise kurum kazancının tümü ile vergiden istisna edilmiş
olması sebebiyle ortada kurumlar vergisine tabi bir kazanç bulunmamak-
ta, dolayısıyla değinilen 25. madde hükmünün uygulanması olanağı da
bulunmamaktadır. Aksine bir uygulama kanunun bir hükmü ile açıkca ta-
nınmış olan istisnanın, aynı kanunun başka bir hükmünün farklı yorum-
lanması suretiyle ortadan kaldırılması sonucunu doğuracağından temyiz
isteminin reddine karar verilmesi gerektiği görüşü ile karara katılmı-
yorum.
(MT/ES)
(DAN-DER; SAYI:95)
|