DAVACI KOOPERATİFİN ÜRETTİĞİ KURU ÇAYLARI ORTAK OLMAYAN KİŞİ VE KURUM-
LARA PAZARLAYARAK VE GEREKTİĞİNDE SİPARİŞLERİ KARŞILAMAK AMACIYLA KURU
ÇAY ALIMI YAPARAK ORTAK DIŞI FAALİYETTE BULUNMASI NEDENİYLE 5422 SAYI-
LI KANUNUN 7.MADDESİNİN 16.BENDİNDE ÖNGÖRÜLEN MUAFİYETTEN YARARLANMA-
SINA OLANAK BULUNMADIĞI HK.
Davacı kooperatifin 1993 takvim yılı işlemlerinin incelenmesi sonucun-
da tesbit edilen matrah üzerinden adına re'sen salınan kurumlar vergi-
si ile tesis edilen mükellefiyet işlemine karşı açılan davayı; bir üst
kuruluşa üye olan anasözleşmesinin amaç bölümünde sanayi tesisi kurma
ve işletme faaliyetine yer veren, kurmuş olduğu çay fabrikasında or-
taklarından aldığı yaş çay yapraklarından imal ettiği kuru çayı üçüncü
kişilere satan ve bu satış işlemi kooperatifçilik amaçlarını aşmayan
karşı işlemler çerçevesinde gerçekleşmesi nedeniyle ortak içi işlem
sayılan kurumlar vergisi muafiyeti için öngörülen diğer koşulları ta-
şımadığı yönünde bir tesbit veya iddiada bulunmayan yükümlü kooperati-
fin kurumlar vergisi muafiyet talebi kabul edilmemesi suretiyle adına
1993 yılı için tesis edilen mükellefiyet kaydı ile ihtirazi kayıtla
verilen kurumlar vergisi beyannamesi üzerinden salınan vergide yasal
isabet bulunmadığı gerekçesiyle kabul ederek mükellefiyet kaydının ip-
tali ile salınan kurumlar vergisini kaldıran ... Vergi Mahkemesinin
5.9.1994 gün ve 1994/447 sayılı kararının; ana sözleşmenin amaç bölü-
mündeki pazarlama ile ilgili kısım gereği davacı kooperatifin ortakla-
rından almış olduğu yaş çay yapraklarını kendi fabrikasında işleyerek
kuru çay haline getirdiği ve bu kuru çayları ortak dışı bayilikler ve-
rerek sattırıp ortak dışı işlem yaptığı, bu nedenle kurumlar vergisi
muafiyet şartlarının ihlal edildiği ileri sürülerek bozulması istemi-
dir.
5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanununun 7 nci maddesinin 16 ıncı
bendinde; esas mukavelelerinde sermaye üzerinden kazanç dağıtılmaması,
idare meclisi başkan ve üyelerine kazanç üzerinden hisse verilmemesi,
ihtiyat akçelerinin ortaklara dağıtılmaması ve münhasıran ortaklar ile
iş görülmesine dair hükümler bulunması şartı ile birlikte fiilen bu
kayıt ve şartlara uyan kooperatiflerin muafiyetten yararlanacakları
hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, davacı kooperatifin ortaklarından al-
mış olduğu yaş çay yapraklarını kendi çay fabrikasında işleyerek kuru
çay haline getirmek suretiyle Ankara, Samsun, İstanbul ve Bursa'da
bayiilikler vererek sattığı, İzmir Büyük Şehir Belediyesine bağlı Tan-
saş'a doğrudan satış yaptığı, ayrıca, ellerinde stok çay bulunmaması
nedeni ile siparişleri karşılayabilmek amacıyla çevre fabrikalardan
kuru çay temin etme yoluna gidildiği yönetim kurulunun ... tarih ve
... sayılı kararından anlaşılmaktadır.
Bu durumda, ürettiği kuru çayları ortak dışı kişi ve kurumlara
pazarlayarak ve gerektiğinde siparişleri karşılamak amacıyla kuru çay
alımı yaparak ortak dışı faaliyette bulunan davacı kurumun 5422 sayılı
Kanunun 7 inci maddesinin 16 ıncı bendinde öngörülen muafiyetten ya-
rarlanma koşuluna uymadığı anlaşıldığından muafiyetten yararlanmasına
olanak bulunmayan davacı kooperatifin vergi mahkemesince yapılan işle-
min ortak içi işlem kabul edilerek muafiyetten yararlanması gerektiği
gerekçesiyle tarhiyatın kaldırılması yolunda karar verilmesinde yasal
isabet görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulü ile ... Vergi
Mahkemesinin 5.9.1994 gün ve 1994/447 sayılı kararın bozulmasına,
karar verildi.
(MT/ES)
|