BELÇİKA'DA MUKİM BİR FİRMADAN KİRALANAN UÇAK İÇİN YAPILAN KİRA ÖDEMELERİ NEDENİYLE TÜRKİYE CUMHURİYETİ İLE BELÇİKA KRALLIĞI ARASINDA GELİR ÜZERİNDEN ALINAN VERGİLERDE ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMASI UYARINCA TEVKİFAT
YAPILMAMASI GEREKTİĞİ HK.

Temyiz Eden : ... Vergi Dairesi Başkanlığı

Karşı Taraf : ... Anonim Şirketi

Vekili : Av. ...

İstemin Özeti : Davacı tarafından Belçika'da mukim bir firmadan kiralanan uçak dolayısıyla yapılan ödemeler nedeniyle Belçika Krallığı ile imzalanan çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması uyarınca tevkifat yapılmaması gerektiği ileri sürülerek 1999/Ekim ayına ait muhtasar beyanname ihtirazi kayıtla verilerek tahakkuk eden vergi ve fon payının kaldırılması ve ödenen miktarın red ve iadesi istemiyle dava açılmıştır. ... Vergi Mahkemesi ... günlü ve ... sayılı kararıyla; Türkiye ile Belçika Krallığı arasında aktedilen "Türkiye Cumhuriyeti ile Belçika Krallığı Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması" hükümleri uyarınca bir akit devletin mukim firmasının diğer akit devlette elde ettiği ticari kazancın firmanın mukim olduğu ülkede vergilendirileceği, gayri maddi hak bedelleri yönünden ise bir akit devlette doğan, diğer akit devletin bir mukimine ödenen gayrimaddi hak bedellerinin, bu diğer devlette vergilendirileceği, gemicilik, hava ve kara taşımacılığı ile ilgili olarak ise yapılan ayrı bir düzenleme ile bir akit devlet teşebbüsünün uluslararası trafikte gemi, uçak veya kara nakil vasıtası işletmeciliğinden elde ettiği kazancın, yalnızca bu devlette vergilendirileceği, bu nakil vasıtalarının personel veya ekipmanıyla birlikte veya yalnızca taşıt aracı olarak kiralanmasından elde edilen kazançlarında bu kapsamda değerlendirildiği, ancak sözkonusu kazançların arızi olarak elde edilmesi gerektiği ve bu maddede sayılan teçhizatın gayrimaddi hak bedelleri terimi kapsamı dışında olduğu, dosyanın incelenmesinden, davacı şirketin Belçika'da mukim ... Firmasından 28.6.1999 günlü sözleşme ile bir adet uçağı 6 ay 10 gün süre ile kiraladığı ve uyuşmazlık konusu döneme ilişkin muhtasar beyannameyi ödenen kira bedelleri üzerinden uluslararası anlaşma uyarınca vergi tevkifatı yapılmaması gerektiği ihtirazi kaydı ile verdiği, İdarece ihtirazi kayıt kabul edilmeyerek tahakkuk işleminin yapıldığının anlaşıldığı, bu durumda olayda, Belçika'da mukim firma sadece kiralama yaptığından bu firma açısından kira bedellerinin ticari kazanç olarak kabulü gerektiği ve Türkiye'de vergilendirmeye tabi tutulmayacağı kaldı ki uçak kiralama işi anlaşma uyarınca bedeli gayrimaddi hak bedeli olarakta kabul edilmediğinden, Belçika'da vergilendirileceğinden, İdarece, ihtirazi kayıt kabul edilmeyip, yapılan tahakkuk işleminde isabet görülmediği gerekçesiyle vergi ve fon payının kaldırılmasına karar vermiştir. Davalı İdare, ihtirazi kayıtla verilen beyanname üzerine yapılan tahakkukta usul ve yasaya aykırılık olmadığını ileri sürerek kararın bozulmasını istemektedir.

Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.

Tetkik Hakimi Hülya Z. Yıldırım'ın Düşüncesi : Belçika Krallığı ile imzalanan Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması uyarınca Belçika'da mukim firmaya ödenen uçak bedeli bu firma açısından ticari kazanç olup, ülkesinde vergilendirileceğinden yapılan bu ödemeye ilişkin tahakkukun mahkemece kaldırılması yerinde ise de ihtirazi kayıt sadece bu ödemeye ilişkin olduğundan tahakkukun tamamen kaldırılmasında isabet görülmediğinden mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

Danıştay Savcısı Anıl Genç'in Düşüncesi : Uyuşmazlık, Belçikada mukim bir hava yolu firmasından kiralanan uçak bedeli üzerinden gelir vergisi kesintisi yapılmaması gerektiği yolunda ihtirazi kayıtla verilen Ekim 1999 dönemine ait muhtasar beyanname üzerinden ihtirazi kayıt kabul edilmiyerek tahakkuk ettirilen ...-TL gelir (stopaj) vergisi, fon payı, damga vergisi ile eğitime katkı payının red ve iadesi istemiyle açılan davayı kabul eden mahkeme kararının bozulması istemine ilişkindir.

Türkiye ile Belçika Krallığı arasında aktedilen Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması uyarınca, Belçikadan kiralanan uçak nedeniyle ödenen bedel üzerinden vergilendirme yapılmıyacağı yolundaki Mahkeme kararının gerekçesinde kanuna aykırılık görülmemiş ise de, davacıya red ve iadesine karar verilen ... liranın içerisinde, diğer ödemeler ile ücret sayılan ödemeler serbest meslek kazancı ödemeleri, kira ödemeleri finansal kiralama kapsamındaki gayrimenkul sermaye iratları ve diğer ödemelerin de yer aldığı görüldüğünden Mahkemece, ihtilaflı olan uçak kiralama nedeniyle tahakkuk ettirilen vergilerin terkini ile davacıya red ve iadesine karar verilmesi gerekirken tahakkukun tümüyle terkini yolunda verilen kararda isabet görülmemiştir.

Açıklanan nedenle temyiz isteminin kısmen kabulü ile mahkeme kararının bu
nedenle bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Dördüncü Dairesince gereği görüşüldü:
Dava, davacının 1999 Ekim ayına ilişkin olarak ihtirazi kayıtla verdiği ve muhtasar beyannamenin 213 kodu ile belirlenen diğer ödemeler başlığı altındaki Belçika'da mukim bir firmadan kiralanan uçak nedeniyle yapılan kira ödemelerinden, Türkiye Cumhuriyeti ile Belçika Krallığı Arasında aktedilen "Türkiye Cumhuriyeti ile Belçika Krallığı Arasında Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması" hükümleri uyarınca tevkifat yapılmaması gerektiği ileri sürülerek tahakkukun kaldırılması ve ödenen miktarın red ve iadesi istemiyle açılmıştır.

Dosyanın incelenmesinden, hava taşımacılığı faaliyetinde bulunan davacı şirket tarafından 28.6.1999 günlü sözleşme ile 6 ay 10 gün süreyle bir adet uçak kiralandığı, süresinde verilen muhtasar beyannamenin adlarına ödeme yapılanlara ait bildirim ekinde, gerçek kişilere yapılan kira ödemeleri, diğer serbest meslek kazancı ödemeleri,diğer iki firmadan kiralanan uçaklar nedeniyle yapılan kira ödemeleri ve Belçika'da mukim firmadan kiralanan uçak nedeniyle yapılan kira ödemesinin gösterildiği ve bu ödemeye ilişkin olarak Belçika Krallığı ile İmzalanan Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması uyarınca tevkifat yapılmaması gerektiği ileri sürülerek 22.11.1999 günlü ihtirazi kayıt dilekçesi verildiği anlaşılmaktadır.

Bu durumda Belçika Krallığı ile İmzalanan Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması uyarınca, kiralanan uçak nedeniyle davacı tarafından ödenen kira bedelleri Belçika'da ki firma açısından ticari kazanç olup, bu ülkede vergilendirileceğinden Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 24 üncü maddesine göre yapılan tevkifat yasaya aykırı olduğundan tahakkuk ettirilen vergi ve fon payının kaldırılması yerindedir. Ancak, dava dilekçesinde tüm tahakkuk dava konusu edilmekle birlikte Belçika'dan kiralanan uçaklarla ilgili bulunmayan diğer ödemeler için herhangi bir iddia olmadığı gibi ihtirazi kayıtta bulunmadığından, mahkemece bu kısma yönelik dava incelenmeksizin reddedilmesi gerekirken beyanname üzerinden yapılan tüm tahakkukun kaldırılmasına isabet görülmemiştir.

Açıklanan nedenlerle, Vergi Dairesi Müdürlüğünün temyiz isteminin diğer ödemeler nedeniyle tahakkuk ettirilen vergi ve fon payına yönelik kısmının kabulüyle ... Vergi Mahkemesinin ... günlü ve ... sayılı karararının bu kısmının bozulmasına oybirliğiyle, ihtirazi kayıt üzerine tahakkuk ettirilen vergi ve fon payına yönelik kısmının ise reddine oyçokluğuyla 28.11.2001 gününde karar verildi.

A Z L I K O Y U

Türkiye Cumhuriyeti ile Belçika Krallığı Arasında İmzalanan "Gelir Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması"nın 7.maddesine göre Belçika'da kurulu şirketin Türkiye'de işyeri veya daimi temsilcisi olmaması halinde gayrimaddi hak bedeli esasına göre vergilendirileceği ve aynı anlaşmanın 8 inci maddesinin 2 numaralı bendinin son fıkrasında ise söz konusu kazanc arızi olarak elde edilmesi halinde yalnız Belçika'da vergilendirileceği hükme bağlanmıştır.

Bu durumda uyuşmazlık konusu olayda kiralama işinin arızi olup olmadığı önem kazanmakta olup, bu arıziliğin Belçika şirketi yönünden değil, Türk şirketi yönünden aranması, yani hava yolu işinde uçak kiralamak işini, arızi mi yapıyor, yoksa devamlı mı yapıyor olduğu hususunun belirlenmesi gerekmektedir.

Dosyanın incelenmesinden bu husus kesinlikle saptanamadığından vergi mahkemesince bu husus araştırıldıktan sonra bir karar verilmesi gerekirken tarhiyat terkininde mevzuata uyarlık görülmediğinden bozma kararının bu kısmına katılmıyorum.

BŞ/ÖEK