|
İVAZSIZ İNTİKAL EDEN OKM OTOMOBİLİN VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ MATRA-
HINA ESAS "RAYİÇ BEDELİ" NİN SATICI FİRMA TARAFINDAN BİLDİRİLEN LİSTE
FİYATI OLDUĞU HK.
Bir gazetenin düzenlediği çekilişte kazandığı otomobile ait faturada
yazılı bedeli, veraset ve intikal vergisi matrahı olarak beyan eden
yükümlünün bu beyanının düşük bulunması üzerine, takdir komisyonunca
saptanan tutar ile beyan arasındaki fark üzerinden yapılan kusur ceza-
lı veraset ve intikal vergisinin kaldırılması istemiyle açılan davada;
7338 sayılı Kanunun 1318 sayılı Kanunla değişik 10'uncu maddesinin 2.
cfıkrasında, mükelleflerin, ilk tarhiyatta nazara alınmak üzere, vera-
set ve intikal vergisi mevzuuna giren malları aşağıda belirtilen de-
ğerleme ölçülerinden faydalanarak, belirtilmeyenler bakımından ise,
Vergi Usul Kanununun servetleri değerleme ile ilgili 3'üncü bölümünde-
ki esaslara göre değerlemek ve beyannamelerinde göstermek zorunda ol-
duklarının belirtildiği, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 293'üncü mad-
desinde de, "Ticari sermayeye dahil olmayan ev eşyası, mücevherat, sa-
nat eserleri gibi menkul mallar ve gemilerin emsal bedelle değerlene-
ceği" hükmünün yer aldığı, mahkemelerince, intikale konu otomobilin
bedelinin tespiti amacıyla İstanbul Ticaret Odasından fiyat sorulduğu,
cevap olarak alınan ... gün ve ... sayılı yazıda, 1994 model Hyundai
marka Excel Ls Sedan binek otomobilin Nisan 1994 tarihi itibarıyla sı-
fır kilometre emsal satış değerinin (katma değer vergisi hariç) ...
lira olduğunun belirtildiği, mahkemelerince tespit edilen değer ile
davacı tarafından beyan edilen değer arasında ... lira fark bulunduğu,
tarhiyatın da bu tutar esas alınarak yapılması icap ettiği gerekçesiy-
le, kusur cezalı veraset ve intikal vergisini ... lira matrah üzerin-
den değişiklikle onayan İstanbul 9. Vergi Mahkemesinin 1997/154 sayılı
kararının; Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 11'inci maddesi uya-
rınca, vergiye tabi malın intikal tarihindeki değerinin esas alınması
gerektiği, fatura tarihinde otomobil fiyatının ... lira olduğu, bu tu-
tarın da beyan edildiği, takdir komisyonunca belirlenen fiyatın gerçe-
ği yansıtmadığı, veraset ve intikal vergisi 5 yılda ve her yıl iki e-
şit taksitte ödeneceğinden ve yasada bu taksitlendirme nedeniyle her-
hangi bir faiz alınacağına ilişkin bir hüküm bulunmadığından, gecikme
faizi de talep edilemeyeceği, öte yandan, kendisinin fatura bedelini
beyan etmekle yükümlü olduğu, bu değerin doğruluğunu araştırma görevi-
nin bulunmadığı, faturanın noksan düzenlenmesinin, satıcı firma ile
gazetenin sorumluluğunu gerektirdiği, husumetin bunlara yöneltilmesi
gerektiği, mahkemece maddi hata yapıldığı ileri sürülerek bozulması
istenilmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, davacının, bir gazetenin çekilişin-
den, 1994 yılının Mayıs ayında, 1994 model Hyundai marka Excel Ls Se-
dan (sıfır kilometre) otomobil kazandığı; söz konusu otomobil için,
satıcı firma tarafından gazete adına düzenlenen ... gün ve ... nolu
faturanın tutarı olan katma değer vergisi dahil ... lirayı, veraset ve
intikal vergisi matrahı olarak beyan edip tahakkuk eden vergiyi defa-
ten ödediği; beyan edilen tutarın düşük görülmesi üzerine, takdir ko-
misyonunca, intikale konu otomobilin emsal bedelinin ... lira olarak
tespiti üzerine, beyan edilen değer ile tespit arasındaki fark esas a-
lınarak davaya konu kusur cezalı ikmal tarhiyatın yapıldığı; mahkemece
verilen ... ve ... tarihli ara kararıyla, İstanbul Ticaret Odasından,
intikal tarihi (5.5.1994) itibarıyla otomobilin emsal satış bedelinin
sorulduğu; herhangi bir cevap alınamaması üzerine, bu kez, 27.11.1996
günlü ara kararı ile, otomobilin satıcısı Assan-Hyundai Motorlu Araç-
lar Satış A.Ş.'den, aracın, 1994 yılı Nisan ayındaki satış fiyatının
bildirilmesinin istenildiği; ancak, 22.1.1997 gün ve 3388 günlü İstan-
bul Ticaret Odası yazısı ile, otomobilin 1994 yılı Nisan ayı itibarıy-
la emsal satış değerinin (katma değer vergisi hariç) 306.670.000.-lira
olarak bildirilmesi nedeniyle, satıcı firma cevabı beklenilmeden, mah-
kemece, tarhiyatın, 306.670.000.-lira değer esas alınarak değişiklikle
onandığı anlaşılmıştır.
7338 sayılı Veraset ve İntikal Vergisi Kanununun 1318 sayılı
Kanunun 91'inci maddesi ile değişik 10'uncu maddesinin 1'inci fıkra-
sında, veraset ve intikal vergisi matrahının, intikal eden malların
Vergi Usul Kanununa göre bulunan değerleri olduğu; 2'nci fıkrasında,
mükelleflerin, ilk tarhiyatta nazara alınmak üzere veraset ve intikal
vergisi mevzuuna giren malları aşağıda belirten değerleme ölçülerinden
faydalanarak, belirtilmeyenler bakımından ise, Vergi Usul Kanununun
servetleri değerleme ile ilgili 3'üncü bölümündeki esaslara göre de-
ğerlemek ve beyannamelerinde göstermek zorunda oldukları; fıkranın de-
vamında yer alan (c) bendinde de, menkul mallar ve gemilerin rayiç be-
delle değerleneceği hükümleri yer almış; 213 sayılı Vergi Usul Kanunu-
nun mükerrer 266'ncı maddesinde, rayiç bedel, bir iktisadi kıymetin
değerleme günündeki normal alım satım değeri, olarak tanımlanmıştır.
Mahkemece, İstanbul Ticaret Odası tarafından bildirilen ... li-
ra "emsal satış değeri" esas alınarak, dava konusu kusur cezalı tarhi-
yat buna göre değişiklikle onanmış ise de, mahkemenin ... günlü ara
kararına cevaben, ancak, davanın karara bağlandığı tarihten sonra,
vergisi uyuşmazlık konusu otomobilin satıcısı Assan Hyundai Motorlu A-
raçlar Satış A.Ş.'nin mahkemeye gönderdiği ... günlü yazıda, aracın,
... ile ... tarihleri arasındaki sürede perakende satış fiyatının,
(katma değer vergisi dahil) ... lira olarak belirlendiğinin belirtil-
diği, Hyundai marka 1994 model muhtelif tipte otomobillerin ... tarihi
itibarıyla fiyatlarını gösterir ayrıntılı bir listenin söz konusu ya-
zıya eklendiği görülmektedir.
Yukarıda yapılan açıklamalarla birlikte, İstanbul Ticaret Oda-
sınca bildirilen fiyatın dayanağının gösterilmemiş olduğu dikkate a-
lındığında, satıcı firma tarafından bildirilen ve intikale konu otomo-
bilin normal alım satım değerini yansıttığı anlaşılan liste fiyatının,
rayiç bedel olarak kabulü gerekir.
Öte yandan, yükümlü tarafından, aracın faturasında yer alan
katma değer vergisi dahil ... lira tutarın veraset ve intikal vergisi
matrahı olarak beyan edildiği, dolayısıyla, ikmal tarhiyatının bu be-
del ile satıcı firmaca bildirilen fiyat arasındaki fark üzerinden ya-
pılması gerektiği hususunun mahkemece dikkate alınacağı açıktır.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüne; yukarıda belir-
tilen hususlar dikkate alınmak suretiyle bir karar verilmek üzere mah-
keme kararının bozulmasına, bozma kararı üzerine mahkemece yeniden ve-
rilecek kararla birlikte yargılama giderleri de hüküm altına alınaca-
ğından, bu hususta ayrıca hüküm tesisine gerek bulunmadığına, karar
verildi.
(MT/ES)
(DAN-DER; SAYI:96)
|