|
OLAYDA ARACIN EMSAL BEDELİNİN SORULMASI ÜZERİNE ÇORUM TİCARET VE SANA-
Yİ ODASI TARAFINDAN BİLDİRİLEN EMSAL BEDEL TAKDİR KOMUSYONUNCA TAKDİR
EDİLEN BEDELDEN DAHA YÜKSEK OLDUĞUNDAN, ANILAN KOMİSYONCA TAKDİR EDİ-
LEN CEZALI TARHİYATTA KANUNA AYKIRILIK BULUNMADIĞI HK.
Nakliyecilik faaliyetiyle uğraşan yükümlünün 1987 model ... marka kam-
yonunu ... tarihinde satması nedeniyle beyan edilen bedel düşük görü-
lerek takdir edilen matrah farkı üzerinden Mart 1991 dönemi için tarh
olunan kusur cezalı katma değer vergisine karşı açılan davayı; 1991
Mart döneminde satılan 1987 model ... marka kamyonun satış bedelinin
... lira kasko değerinin ise ... lira olması nedeniyle dosyanın Takdir
Komisyonuna sevki üzerine aracın değerinin katma değer vergisi hariç
... lira olarak takdir edildiği, bu araçtan dolayı beyan edilen ...
lira mahsup edilerek gerçek matrah farkının ... lira olması gerektiği,
aracın gerçek satış bedelinin belirlenmesi amacıyla Takdir Komisyonuna
başvurulmasında isabetsizlik bulunmamakla beraber Takdir Komisyonunca
takdirin dayanağının gösterilmemesi nedeniyle mahkemece bilirkişi in-
celemesi yaptırılmasına karar verildiği, davacı tarafından bilirkişi
ücreti yatırılmaması üzerine bu konuda inceleme yaptırılamadığı, ...
Ticaret ve Sanayi Odasından aracın değerinin sorulduğu ve aracın de-
ğerinin ... lira olarak bildirildiği, bu durumda, takdirin dayanakları
açıkça belirtilmeden matrah takdir edilmesinde yasaya uyarlık bulun-
madığı gerekçesiyle kabul ederek cezalı tarhiyatı terkin eden ... Ver-
gi Dairesinin 19.4.1996 gün ve 1996/258 sayılı kararının; Takdir Ko-
misyonunca takdir edilen bedelin yerinde olduğu ileri sürülerek bozul-
ması istenilmektedir.
Uyuşmazlık, nakliyecilik faaliyetinde bulunan yükümlü adına,
sattığı aracın satış bedelinin kasko sigorta değerinden düşük bulundu-
ğundan bahisle, takdir komisyonu kararına dayanılarak 1991/Mart dönemi
için re'sen salınan kusur cezalı katma değer vergisinin terkini iste-
miyle açılan davayı kabul ederek cezalı tarhiyatı terkin eden vergi
mahkemesi kararının temyizen incelenerek bozuması isteminden doğmuş-
tur.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 27. maddesinin 1.
fıkrasında, bedeli bulunmayan veya bilinmeyen işlemler ile bedelin
mal, menfaat hizmet gibi paradan başka değerler olması halinde matra-
hın, işlemin mahiyetine göre emsal bedeli veya emsal ücreti olduğu, 2.
fıkrasında, bedelin emsal bedeline veya emsal ücretine göre açık bir
şekilde düşük olduğu ve bu düşüklüğün mükellefçe haklı bir sebeple a-
çıklanamadığı hallerde de, matrah olarak emsal bedeli veya emsal ücre-
tinin esas alınacağı, 3. fıkrasında emsal bedeli ve emsal ücretinin
Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre tesbit olunacağı hükme bağlanmış-
tır.
Diğer taraftan, Vergi Usul Kanununun emsal bedeli ve emsal üc-
reti başlıklı 267. maddesinde, emsal bedel gerçek bedeli olmayan veya
bilinmeyen veyahut doğru olarak tespit edilemeyen bir malın değerleme
gününde satılması halinde emsaline nazaran haiz olacağı değer olarak
tanımlanmış, takdir esnasında da takdir komisyonunca maliyet bedeli ve
piyasa kıymetleri araştırılmak ve kullanılmış eşya için ayrıca yıpran-
ma dereceleri nazara alınmak suretiyle takdir yapılacağı, takdir edi-
len bedellere mükelleflerin vergi mahkemesinde dava açma hakkının mah-
fuz olacağı belirtilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, ... günlü noter satış senediyle ...
liraya satılan ve kasko bedeli ... lira olan aracın, satış değerinin
kasko bedeline nazaran düşük görülmesi üzerine olayın takdire sevk e-
dildiği, takdir komisyonunca ... lira bedel takdir edildiği, saptanan
... lira fark matrah üzerinden kusur cezalı katma değer vergisi tarh
edildiği, tarhiyatın terkini için açılan davada vergi mahkemesince söz
konusu aracın satış tarihi itibarıyla emsaline göre haiz olduğu satış
bedelinin ne olabileceğinin ... Ticaret ve Sanayi Odasından, Otomobil-
ciler ve Şoförler Odası, Oto Tamircileri Derneği, yetkili satıcısı ve
servisi gibi yerlerden öğrenilerek bildirilmesinin istendiği, adı ge-
çen oda tarafından gönderilen cevapta, aracın satış bedelinin ... lira
olabileceğinin belirtildiği, ancak mahkemece takdir komisyonunun tak-
dirin gerekçelerini açıkça belirtmeksizin matrah takdir edilmesinde
yasaya uyarlık görülmediği gerekçesiyle cezalı tarhiyatın terkin edil-
diği anlaşılmaktadır.
Olayda, aracın emsal bedelinin sorulması üzerine ... Ticaret ve
Sanayi Odası tarafından bildirilen emsal bedel takdir komisyonunca
takdir edilen bedelden daha yüksek olduğundan, anılan komisyonca kasko
sigorta bedelinin de altında takdir edilen matrah esas alınarak yapı-
lan cezalı katma değer vergisi tarhiyatında kanuna aykırılık bulunma-
maktadır.
Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüne, ... Vergi Mah-
kemesinin ... sayılı kararının bozulmasına ile karar verildi.
(MT/ES)
|