|
-UYUŞMAZLIĞIN TÜRÜ VE BUNA BAĞLI OLARAK DAVAYI İLK DERECEDE ÇÖZÜMLEMEKLE GÖREVLİ MAHKEMENİN TESPİTİ KONUSUNDA İKİ DAVA DAİRESİNCE FARKLI SONUCA ULAŞILMIŞ OLMASININ DAİRELER ARASI GÖREV UYUŞMAZLIĞININ ÇIKMASI İÇİN YETERLİ OLDUĞU,
-TEŞVİK BELGESİ KAPSAMINDA YAPILAN İTHALAT NEDENİYLE TANINAN KATMA DEĞER VERGİSİ İSTİSNASININ KALDIRILMASI VE İSTİSNA NEDENİYLE ALINAMAYAN VERGİ TUTARININ TAHSİLİ İÇİN TESİS EDİLEN İŞLEMİN İPTALİ İSTEMİYLE AÇILAN DAVANIN GÖRÜMÜ VE ÇÖZÜMÜNÜN İDARE MAHKEMESİNİN, TEMYİZ İNCELEMESİNİN DE ONUNCU DAİRENİN GÖREV ALANINA GİRDİĞİ HK.
? İletişim Hizmetleri Anonim Şirketi tarafından, Başbakanlık Hazine Müsteşarlığına karşı açılan dava sonucunda, Ankara 3. İdare Mahkemesince verilen 22/4/2004 günlü ve E:2004/1049, K:2004/581 sayılı kararın temyizen incelenmesi aşamasında, Danıştay Yedinci ve Onuncu Daireleri arasında görev uyuşmazlığı çıktığı gerekçesiyle görevli dairenin belirlenmesi istemine ilişkin dosya incelendi.
Gereği görüşülüp düşünüldü:
Dava, ? İletişim Hizmetleri Anonim Şirketi tarafından, teşvik belgesi kapsamında yapılan ithalat nedeniyle tanınan katma değer vergisi istisnasının kaldırılması ve daha önce yapılan ithalattan alınmayan katma değer vergisi tutarının faizsiz olarak tahsili için tesis edilen 31/1/2001 günlü ve 8874 sayılı işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, ilk olarak idare mahkemesinde açılan davanın, Ankara 3. İdare Mahkemesinin 31/10/2001 günlü ve E:2001/213, K:2001/1097 sayılı kararı ile uyuşmazlığın, Katma Değer Vergisi Kanunu hükümlerinden doğduğu gerekçesiyle görev yönünden reddine karar verilerek vergi mahkemesine gönderildiği; Ankara 2. Vergi Mahkemesinin, uyuşmazlığın esasını inceleyerek davanın reddi yolunda verdiği 30/4/2002 günlü ve E:2002/12, K:2002/321 sayılı kararı Danıştay Yedinci Dairesinin 13/3/2003 günlü ve E:2002/3420, K:2003/571 sayılı kararı ile, uyuşmazlığın görümü ve çözümünün idare mahkemesinin görevine girdiği gerekçesiyle bozulduğu ve kararın düzeltilmesi isteminin de adı geçen Dairenin 7/7/2003 günlü ve E:2003/1741, K:2003/3895 sayılı karar ile reddedildiği; Ankara 2. Vergi Mahkemesinin, Danıştay Yedinci Dairesinin bozma kararına uyarak 21/10/2003 günlü ve E:2003/768, K:2003/988 sayılı kararı ile davanın görev yönünden reddine karar vererek dosyayı idare mahkemesine gönderdiği; Ankara 3. İdare Mahkemesinin 22/4/2004 günlü ve E:2004/1049, K:2004/581 sayılı kararı ile davanın reddedildiği ve anılan kararın temyiz edilmesi üzerine, Onuncu Dairenin 2004/12368 numaralı esas kaydına alınan dosyanın, uyuşmazlığı çözümlemekle görevli dairenin belirlenmesi için Başkanlar Kuruluna gönderildiği anlaşılmaktadır.
Üçüncü Daire Başkanı ?, Onbirinci Daire Başkanı ? ile Yedinci Daire Başkanı ?'ın, "2575 sayılı Danıştay Kanununun 52'nci maddesinin (d) bendinde belirtilen görev uyuşmazlığı, tarafları ve konusu aynı olan bir dava hakkında, Danıştayın iki dava dairesinin uyuşmazlığın çözümünün karşılıklı olarak diğerinin görevine girdiğinin tespiti halinde ortaya çıkmakta, Başkanlar Kurulu, belirtilen durumun varlığı halinde görevli daireye veya birlikte
karar verecek iki daireyi belirlemektedir.
Dosyada, iki dava dairesince karşılıklı olarak verilmiş görevsizlik kararının bulunmaması karşısında, 2575 sayılı Kanunun 52'nci maddesinde belirlenen şekli ile çözümü gerekli bir görev uyuşmazlığı oluşmadığından, dosyanın bu gerekçe ile Onuncu Daireye iadesi gerekmektedir." yolundaki usule ilişkin ayrışık oylarına karşılık,
İnceleme konusu olayda her ne kadar uyuşmazlığın görümü ve çözümünün Onuncu Dairenin görevinde olduğu yolunda verilmiş bir gönderme kararı bulunmamakla birlikte, gelişimi yukarıda aktarılan davanın temyizen incelenmesi aşamasında, Yedinci Dairenin, davayı esastan sonuçlandıran vergi mahkemesini görevsiz görüp bozma kararı vermesi; Onuncu Dairenin ise, Yedinci Dairenin aksine uyuşmazlığın görümü ve çözümünün vergi mahkemesinin görev alanına girdiği sonucuna ulaşması karşısında, dava konusu uyuşmazlığın türü ve buna bağlı olarak da uyuşmazlığı ilk derecede çözümlemekle görevli mahkemenin idare mahkemesi mi? yoksa vergi mahkemesi mi? olduğu yolunda Onuncu ve Yedinci Daire farklı sonuca ulaşmış ve dolaylı olarak aralarında görev uyuşmazlığı çıkmıştır.
Öte yandan, Onuncu Dairece idare mahkemesi kararının görev yönünden bozulması halinde, uyuşmazlığı çözümleyecek alt derece mahkemesinin tespit edilememesi nedeniyle davanın görülüp çözümlenmesi olanaksız hale geleceğinden bu yönüyle de görevli dairenin belirlenmesinde zorunluluk bulunmaktadır.
Açıklanan nedenlerle ortada çözümlenmesi gereken bir görev uyuşmazlığının mevcut olduğuna oyçokluğuyla karar verilerek görevli dairenin tespitine geçildi.
Danıştay Başsavcısı ?, Dördüncü Daire Başkanı ?, Üçüncü Daire Başkanı ?, İkinci Daire Başkanı ?, Dokuzuncu Daire Başkanı ? ile Onuncu Daire Başkanı ?'in, "Yatırımlara devletçe sağlanan destek unsurları teşvik mevzuatında katma değer vergisi desteği olarak düzenlenmekte iken, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununda 4369 sayılı Kanunla yapılan değişiklik ile katma değer vergisi istisnasına dönüştürülmüş, böylece 4369 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 1/8/1998 tarihinden sonra, katma değer vergisi istisnası uygulaması, vergi mevzuatında düzenlenerek, teşvik uygulamaları ile ilgili olarak vergi mevzuatına yollama yapılmakla yetinilmiştir.
Davacı Şirketin, katma değer vergisi ödemeden ithal ettiği STB cihazı, çanak anten ve müştemilatının 4369 sayılı Kanunun 59'uncu maddesiyle 3065 sayılı Kanunun 13'üncü maddesinin (d) bendine eklenen katma değer vergisi istisnasından yararlanıp yararlanamayacağına ilişkin uyuşmazlık, 4369 sayılı Kanunla getirilen katma değer vergisi istisnası düzenlemesinden ve 69 seri nolu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği hükümlerinin uygulanmasından kaynaklanan, gerek uygulanacak mevzuat açısından gerekse maddi olayın niteliği itibarıyla bir vergi uyuşmazlığıdır.
Bu itibarla katma değer vergisi istisnasından yararlanıp yararlanmamaya ve istisna nedeniyle alınamayan vergi tutarının tahsili için tesis edilen işlemin iptali istemiyle açılan davanın görümü ve çözümü vergi mahkemesinin, temyiz incelemesi de Yedinci Dairenin görevine girmektedir." yolundaki ayrışık oylarına karşılık,
? İletişim Hizmetleri Anonim Şirketi'nin uydudan sayısal televizyon yayıncılığı yatırım projesi 19/11/1999 günlü ve 3384 sayılı izin ve teşvik belgesine bağlanmış, yatırımın yararlanacağı teşvik tedbirleri olarak da; yatırım indirimi, gümrük vergisi ve toplu konut fonu istisnası ile katma değer vergisi istisnası konularına yer verilmiştir. Hazine Müsteşarlığının 8/12/2000 günlü ve 2289-2000 sayılı onayı ile masa üstü cihaz olarak isimlendirilen STB'ler, çanak anten ve müştemilatı da yatırım kapsamına alınarak katma değer vergisi istisnasından yararlandırılmış, ancak Hazine Müsteşarlığınca daha sonra, 69 seri nolu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği hükümleri uyarınca STB, çanak anten ve müştemilatına katma değer vergisi istisnasının uygulanamayacağı sonucuna ulaşılarak bu makine ve techizata yönelik katma değer vergisi istisnasının kaldırılması ve istisna dolayısıyla daha önce tahsil edilemeyen katma değer vergisinin firmadan tahsili için Maliye Bakanlığı ve Gümrük Müsteşarlığına 13/1/2001 günlü ve 8874 sayılı yazı gönderilmiş ve dava, adı geçen müsteşarlığın bu işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
4369 sayılı Kanunun 59'uncu maddesiyle 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 13'üncü maddesine eklenen (d) bendinde, "Yatırım teşvik belgesi sahibi mükelleflere belge kapsamındaki makine ve teçhizat teslimlerinin katma değer vergisinden müstesna olduğu" hükmüne yer verilmiş, bu istisnanın uygulanmasıyla ilgili hazırlanıp yayınlanan 69 seri no'lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin 1.1. maddesinde yatırım teşvik belgesi kapsamında yer alan mallardan, makine ve teçhizat niteliği taşıyanların yurtiçi teslimleri ile ithalinde katma değer vergisi istisnası uygulanacağı belirtilmiştir. Aynı Tebliğin kapsam ve tanımlar başlıklı 1.1.1. maddesinde de, makine ve teçhizatın tanımı yapılarak, hangi tür sabit kıymetlerin bu kapsama girmediği belirlenmiştir.
2575 sayılı Danıştay Kanununun düzenlenmiş biçimi içinde idari ve vergi dava dairelerinin görev ayrımında "vergi ile ilgili bulunma" ölçütü esas alınmıştır. Bu durum, vergi yükümlüsü ile idare arasında, vergi uyuşmazlığından kaynaklanan bir davanın bulunmasını gerekli kılmaktadır. Bir vergi uyuşmazlığının varlığından söz edilebilmesi ise; ancak, verginin tarh, tahakkuk ve tahsiline yetkili idari makamlarca yükümlü adına yapılmış bir vergi tarhiyatına, kesilmiş bir vergi cezasına ya da mükelleflerin vergi yükümlülüğüne ilişkin olarak tesis edilmiş bir işlemin mevcudiyetine bağlıdır.
Dava konusu işlemi tesis eden Hazine Müsteşarlığı, verginin tarh, tahakkuk ve tahsiline yetkili idare olmadığı gibi, bu işlemin iptali istemiyle açılan davanın, 2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun'un, vergi mahkemelerinin görevlerini düzenleyen 6'ncı maddesinin (a) bendinde tanımlanan anlamda "vergi uyuşmazlığı" olarak kabulüne de olanak bulunmamaktadır.
Öte yandan dava konusu işlemin, Katma Değer Vergisi Kanununa 4369 sayılı Kanunun 59'uncu maddesiyle eklenen 13/d maddesi ve 69 seri nolu Katma Değer Vergisi Genel Tebliği gerekçe gösterilerek tesis edilmiş olmasının
davaya, vergi uyuşmazlığı niteliğini kazandırmayacağı kuşkusuzdur.
Açıklanan nedenlerle uyuşmazlığın görümü ve çözümünün idare mahkemesinin görevinde bulunduğu, temyiz incelemesinin ise 2575 sayılı Danıştay Kanununun 34'üncü maddesi uyarınca Onuncu Dairenin görev alanına girdiği anlaşıldığından, dosyanın anılan Daireye gönderilmesine 23/9/2005 gününde oyçokluğuyla karar verildi.
(DAN-DER; SAYI: 111)
BŞ/ÖEK
|