Mehmet MAÇ
Yeminli Mali Müşavir
DENET YMM A.Ş.

Bilindiği üzere, eskiden yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırım malları istisna kapsamında değildi. Bu malların ithalinde isteyen yatırımcılar KDV yüklenmemek için, gümrük idaresine KDV tutarı kadar teminat mektubu veriyorlardı ve söz konusu KDV tutarı kadar KDV ödediklerini tevsik etmek suretiyle teminatlarını çözebiliyorlardı. İstisna kapsamında işlem yapan yatırımcılar bakımından söz konusu istisna teslimleri KDV li olsa idi ne kadar KDV ödeyecekler ise o miktarda KDV ödemiş sayılarak teminatları çözülüyordu. (KDVK Md.46 ve 49)

 

1.8.1998 tarihinden geçerli olmak üzere yatırım teşvik belgesi kapsamındaki yatırım mallarının gerek yurt içinde gerekse ithal yoluyla temini KDV istisnasına konu edildi

(KDVK Md.13/d) ve yatırım teşvik belgesi kapsamındaki mallar gümrükte KDV ödenmesi veya teminat verilmesi gerekmeksizin ithal edilebilir hale geldi.

 

Her ne kadar teminat verme ve çözme gereği sona ermişse de eski rejim uyarınca verilmiş olup hala çözülememiş bulunan çok sayıda teminat mektubu vardır. Bu mektuplar yukarıdaki yöntemle çözülebilmekle beraber bu yöntemin uygulanmasında vergi dairelerinde ve gümrük idaresinde yaşanan güçlükler, söz konusu mektupların çözümünde daha pratik yöntemlere ihtiyaç göstermektedir. (Esasen bu mektupların tümü KDV Kanununun 13 üncü maddesine (d) bendi eklendiğinde, yasa hükmü ile topluca ve şartsız olarak çözülmeliydi.)

 

Aşağıda metnini verdiğimiz 8.3.1999 tarih ve 1071 sayılı İstanbul Defterdarlığı muktezası, bahsi geçen teminat mektuplarının gümrük idaresine teminat tutarı kadar nakit ödeme yapmak suretiyle de çözülebileceğini de göstermektedir.

 

“ İlgi dilekçenizde halen geçerli olan bir örneği dilekçenize ekli Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında ithal edilen makineler ile ilgili olarak Halkalı ve Atatürk Hava Limanı Gümrük Müdürlüklerine verilen teminat mektuplarının ilgili gümrük müdürlüklerine teminat mektubu tutarında nakit ödeme yapmanız durumunda tarafınıza iade edilip edilmeyeceği sorulmaktadır.

3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 49. maddesinde “Kalkınma Planları ve Yıllık Programlarda belirtilenlerden, Maliye Bakanlığı ile Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından verilen teşvik belgelerinde gösterilen yatırım mallarının ithalinde ödenmesi gereken katma değer vergisi, bu verginin fiilen indirilmesinin mümkün olacağı tarihe kadar ertelenir. Bu ertelemede 6183 Sayılı Amme Alacakları Tahsili Usulü Hakkında Kanunun süre ve tecil faizi ile ilgili hükümleri uygulanmaz, şu kadar ki yatırımın teşvik belgesinde öngörüldüğü şekilde gerçekleşmemesi halinde ertelenen vergi tahakkuk ettiği tarihten itibaren 6183 Sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48. maddesinde göre tespit olunan ilgili yıllar için geçerli tecil faizleri % 50 zamlı uygulanmak suretiyle tahsil edilir. Erteleme süresinde zaman aşımı işlemez” hükmü bulunmaktadır.

Konu ile ilgili olarak 26 no.lu Katma Değer Verisi Genel Tebliğinde gerekli açıklamalar yapılmıştır.

Diğer taraftan benzer bir konu ile ilgili olarak Bakanlık Makamından alınan 12.07.1988 tarih ve 13372 sayılı yazıda “Konu ile ilgili olarak 31.12.1987 gün 19691 mükerrer sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 26 Seri No.lu Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinin (E) bölümünün (3/c) paragrafında; teşvik belgeli yatırım mallarının ithali sırasında ertelenen vergiler nedeniyle gümrük idarelerince alınan teminatların çözümü için asıl şartın, ithalatın gerçekleştirildiği tarihten sonra ödenen vergiler toplamının tecil edilen vergiler toplamına ulaşması olduğu belirtilmiştir.

 

Buna göre, teşvik belgesine haiz yatırım mallarının ithalinde hesaplanıp, gümrük idarelerince teminata bağlanarak ertelenen vergiye ait teminatın çözümü için, dahilde ödenen vergilerin, ertelenen vergi tutarına ulaşmış olması gerekmektedir.

Buna göre firmanızca tahsil edilen KDV’den yüklenilen Katma Değer Vergilerinin indirilmesi sonucunda ödenecek vergi doğmaması durumunda yatırım malı ithali nedeniyle gümrükte ertelenen KDV’nin aslının herhangi bir gecikme faizi veya zammı uygulanmaksızın ilgili gümrük müdürlüklerine ödenmesi halinde teminat mektubunuzun çözümü mümkün bulunmaktadır.”

 

Teminat çözümü için ödenen bu KDV nin ödemenin yapıldığı ay indirilebileceği kuşkusuzdur.

 

KDV ödemesi yoluyla teminat çözmek pratik bir yöntem olmakla beraber, finansman yükü getireceği ve devrolan KDV sorunu bulunan firmalarda bu sorunun daha büyük olacağı açıktır.

 

KDV için verilen teminatların normal yoldan çözümüne ilişkin detaylı bilgilerin yanı sıra, KDV konusundaki tüm güncel açıklamalar “KDV Uygulaması” isimli kitabımızda mevcuttur.