|
SU BASKINI NEDENİYLE ZAYİ OLAN ALIŞ FATURALARINDA YER ALAN KATMA DEĞER
VERGİSİNİN İNDİRİM KONUSU YAPILABİLMESİ İÇİN SÖZ KONUSU VERGİLERİN FA-
TURALARDA GÖSTERİLDİĞİNİN YÜKÜMLÜLER TARAFINDAN KANITLANMASI GEREKTİĞİ HK.
İnşaat taahhüt işiyle uğraşan yükümlü şirketin, 1989 yılına ait defter
ve belgelerini su baskınına uğradığını öne sürerek incelemeye ibraz
etmemesi nedeniyle, 1989 yılı bilançosunda yer alan gider ve maliyet
tutarından hareketle hesaplanan yüklenilen katma değer vergisinin, be-
yan olunan tutardan düşük bulunması üzerine inceleme raporuna dayanı-
larak 1989 yılının Ağustos dönemi için adına kaçakçılık cezalı katma
değer vergisi salınmıştır.
Tarhiyata karşı açılan davayı inceleyen Ankara 1.Vergi Mahkeme-
si davayı kabul ederek tarhiyatı kaldırmıştır.
Vergi dairesi müdürlüğünün temyiz başvurusunu inceleyen Danış-
tay Onbirinci Dairesi 18.5.1995 günlü ve 1995/1538 sayılı kararıyla;
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 29 uncu maddesinin (1/a) ve
34 üncü maddesinin (1) işaretli bentleri hükümleri karşısında, katma
değer vergisinin indirim konusu yapılabilmesi için indirim konusu ya-
pılacak verginin fatura veya benzeri belgeler ile gümrük makbuzu üze-
rinde ayrıca gösterilmesi ve söz konusu belgelerin kanuni defterlere
kaydedilmiş olması gerektiği, olayda, uyuşmazlık dönemine ait defter
ve belgelerin yükümlü şirketçe incelemeye ibraz edilmediği, bu nedenle
resen takdir nedeninin bulunduğu, dosyanın incelenmesinden, defter ve
belgelerin su baskınına uğradığının tespiti için mahkemeye başvuruldu-
ğunun anlaşıldığı, mahkemece konunun bilirkişiye sevk edilmesi ve sa-
dece bilirkişi raporu düzenlenmiş olmasının, olayın mücbir sebep kap-
samında değerlendirilmesini gerektirmeyeceği, defter ve belgelerin su
baskınına uğramış olmasının ispat ve ibraz yükümlülüğünü ortadan kal-
dırmaya dayanak sayılabilecek hukuki bir neden olarak düşünülemeyece-
ği, zira ticari icaplara göre emtia satın aldığı kişi veya kuruluşları
tanımak ve bilmek durumundaki alıcının, gerekli girişimleri yaparak
emtia alımına ilişkin belgelerin mevcudiyetini ispat olanağına her za-
man sahip bulunduğu, ispat külfeti kendisine düşen yükümlüler tarafın-
dan ibraz edilebilen fatura ve benzeri vesikalara ilişkin katma değer
vergisinin indirim konusu yapılabileceği, aksi halde indirimlerin ka-
bul edilemeyeceğı, bu durumda defter ve belgelerin incelemeye ibraz e-
dilmemesi halinde somut bir belgeye dayandırılmadan indirim konusu ya-
pılan katma değer vergisinin varlığını kabulün yazılı belge sisteminin
amacına uygun düşmeyeceği, tarhiyatın onanması gerekirken kaldırılma-
sında isabet görülmediği gerekçesiyle mahkeme kararını bozmuştur.
Bozma kararına uymayan Ankara 1.Vergi Mahkemesi 1995/1406 sayı-
lı kararıyla; 1989 yılı defter ve belgelerinin su basması nedeniyle o-
kunamaz durumda bulunduğunun mahkemece görevlendirilen bilirkişi tara-
fından düzenlenen tespit raporuyla sabit olduğu, tespit raporunda il-
gili yıla ilişkin 13 adet klasör mevcut olduğu belirtildiğinden, bu
kadar çok belgenin kimlerden ve hangi tarihlerde alındığının hatırla-
narak temininin mümkün olmadığı, inceleme elemanınca mahkeme kararı ve
bilirkişi raporu kendisine ibraz edildiğınde ıslanmış da olsa defter
ve belgeler istenerek elde edilecek ipuçlarına göre incelemenin derin-
leştirilmesi veya davacıya emtia alımına ilişkin belgelerin mevcudiye-
tini kanıtlayabilmesi için yeterli bir süre verilmesi olanaklı iken
bunun yapılmadığı, defterlerin okunamaz durumda olması nedeniyle 1989
yılına ait indirilebilir katma değer vergisinin, 1988 ve 1989 yılları-
na ilişkin kurumlar vergisi beyannamelerine ekli bilançolarda gösteri-
len ve üstlenilen taahhüte bağlı işler için yapılan harcama tutarları
esas alınarak hesaplandığı, söz konusu harcamaların birden fazla yıla
yaygın inşaat işine ait olması ve yıldan yıla devretmesi nedeniyle
1990 yılına kaymış olabileceği, yükümlü şirketin 1990 yılı hesapları
da incelenmek suretiyle gerçek durumun ortaya çıkarılması gerekirken
bu yola başvurulmadığı, bu durumda sağlıklı bir incelemeye dayandırıl-
madan yapılan takdir ve tarhiyatta yasaya uyarlık bulunmadığı gerekçe-
siyle cezalı tarhiyatın kaldırılması yolundaki ilk kararında direnmiş-
tir.
Direnme kararına karşı yapılan vergi dairesi müdürlüğünün tem-
yiz istemini inceleyen Danıştay Vergi Dava Daireleri Genel Kurulu
22.3.1996 günlü ve 1996/121 sayılı kararıyla; 3065 sayılı Katma Değer
Vergisi Kanununun 29 uncu maddesinin (1/a) ve 34 üncü maddesinin (1)
işaretli bentleri hükümleri karşısında, katma değer vergisinin indirim
konusu yapılabilmesi için indirim konusu yapılacak verginin fatura ve-
ya benzeri belgeler ile gümrük makbuzu üzerinde ayrıca gösterilmesi ve
söz konusu belgelerin kanuni defterlere kaydedilmiş olması gerektiği,
olayda, Türk Ticaret Kanunu hükümleri uyarınca alınmış bir zayi belge-
si bulunmadığı, Türk Ticaret Kanununun 68 inci maddesinin son fıkrası
gereğince alınmış bir zayi belgesi bulunduğu takdirde yükümlüden, def-
ter ve belgelerini ibraz ederek alış belgelerini defterlerine kaydet-
tiğini belgelemesi beklenemezse de böyle bir belgenin varlığı, katma
değer vergisi indirimleri kabul edilmeyen yükümlüyü, indirimin uygu-
lanma koşullarından ikincisi olan "indirim konusu yapılan vergilerin
alış belgelerinde ayrıca gösterilmiş olması"nı kanıtlama yükünden kur-
tarmayacağından, kendisine mal ve hizmet sağlayan kişi ve kuruluşlar-
dan temin edilerek yükümlü tarafından inceleme elemanına veya mahkeme-
ye sunulabilen alış belgelerinde gösterilen vergilerin indirim konusu
yapılabileceğinin kabulü gerektiği, defter ve belgelerin incelemeye
ibraz edilmemesi halinde somut bir belgeye dayandırılmadan katma değer
vergisi indiriminin kabul edilmesi, yazılı belge sisteminin amacına
uygun düşmeyeceğinden, dava konusu tarhiyatın kaldırılmasında yasaya
uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle ısrar kararını bozmuştur.
Yükümlü şirket, aynı konu hakkında kurumlar vergisi tarhiyatını
kaldıran vergi mahkemesi kararının Danıştay Dördüncü Dairesince onan-
dığını, bu durumda gider ve maliyetler nedeniyle yüklenilen katma de-
ğer vergilerinin bir kısmının kabul edilmemesinde isabet bulunmadığını
ileri sürerek kararın düzeltilmesini istemektedir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 54 üncü maddesinde,
Danıştay tarafından verilen yargısal kararlar hakkında, bu maddede ya-
zılı sebeplerle kararın düzeltilmesinin istenebileceği belirtildiğin-
den ve dilekçe sahibinin ileri sürdüğü sebeplerin bunlardan hiçbirine
uymadığı anlaşıldığından, yerinde olmayan istemin reddine karar veril-
di.
(MT/ES)
(DAN-DER; SAYI:94)
|