|
DENİZDE YOLCU VE YÜK TAŞIMACILIĞI İŞİYLE UĞRAŞAN YÜKÜMLÜ ŞİRKETİN 1993
YILI YAZ AYLARINDA ANCONA-PİRE-ÇEŞME SEFER HATTINDA YOLCU TAŞIMACILIĞI
YAPMAK ÜZERE YABANCI ŞİRKETLERE AİT İKİ GEMİNİN TAHSİSİ HUSUSUNDA GEMİ
SAHİBİ YABANCI ŞİRKETLERLE YAPTIĞI SÖZLEŞME KİRA SÖZLEŞMESİ DEĞİL,
NAVLUN SÖZLEŞMESİ OLDUĞUNDAN, SÖZLEŞME GEREĞİ GEMİ SAHİPLERİNE YAPILAN
ÖDEMEDEN DOLAYI 3065 SAYILI KANUNUN 9. VE 1/3-F MADDESİ GEREĞİNCE KAT-
MA DEĞER VERGİSİ TARHİYATI YAPILAMAYACAĞI HK.
Deniz ulaştırmacılığı faaliyeti ile iştigal eden yükümlü şirket adına
vergi inceleme raporuna isitinaden ... dönemlerine ilişkin olarak 3065
sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 1/3-f ve 9. maddelerine göre tarh
edilen kaçakçılık cezalı katma değer vergisinin terkini istemiyle açı-
lan davayı; yükümlü şirket ile Merkezi Yunanistan'da bulunan Janina
Navigation Corp adlı şirket ile Merkezi Malta'da bulunan Joredana
Shippiing Compping Coppany Ltd. adlı şirket arasında adı geçen şirket-
lere ait gemilerle yapılacak taşıma nedeniyle düzenlenen sözleşmenin
bir kira sözleşmesi mi yoksa navlun sözleşmesi mi olduğu, bir başka
deyişle gemi sahiplerine yapılan bu ödemelerden Katma Değer Vergisi
Kanununun 9. ve 1/3-f maddelerine göre davacıdan sorumlu sıfatıyla
katma değer vergisi aranılıp aranılamayacağı hususunun uyuşmazlığın ö-
zünü oluşturduğu, Türk Ticaret Kanununun 1131. maddesinde; geminin ta-
mamı veya muayyen bir cüz'ü yolcu taşımak üzere üçüncü şahsa tahsis e-
dilir veya üçüncü şahsa muayyen miktarda yolcu taşıma hakkı verilirse,
taşıyan ile üçüncü şahıs arasındaki hukuki münasebet hakkında 1016.
maddede anılan münasebetin mahiyeti ile telif olunabilecek hükümlerin
tatbik olunacağı, bir başka deyişle bu tür sözleşmelerin navlun söz-
leşmesi olduğunun hükme bağlandığı, bu madde içeriğinde, navlun söz-
leşmesi ile taşıyanın geminin tamamını veya bir bölümünü yahut muayyen
bir yerini navlun karşılığında tahsis ederek denizde taşımayı taahhüt
eden mukavelenin, çarter mukavelesi olarak tanımlandığı, dosyada bulu-
nan sözleşmelerin incelenmesinden, bunların kira sözleşmesi değil nav-
lun sözleşmesi mahiyetinde, bir başka deyişle navlun sözleşmesinin tü-
rü olan çarter (zaman çarteri) sözleşmesi mahiyetinde olduğu sonucuna
varıldığı taşınan şeyin eşya yada yolcu olmasının Türk Ticaret Kanu-
nundaki navlun sözleşmesi kapsamını değiştirmediği, olayda, söz konusu
sözleşmelerde muvaza olduğu yolunda bir belge yada iddia ileri sürül-
mediğine göre, bu sözleşmelerin yapısına bakarak türünün belirlenmesi
gerektiği, kaldıki, sözleşmelerin orjinal metninde "Charter Parey Ag-
reement" başlığı bulunduğu buna göre, söz konusu sözleşmelerin navlun
sözleşmesi olduğu, kira sözleşmesi olmadığı sonucuna varıldığından, bu
sözleşmeye göre yapılan ödemelerin Katma Değer Vergisi Kanununun 9. ve
1/3-f maddeleri kapsamında olmadığının ve bu madde kapsamında davacı
şirketten sorumlu sıfatıyla katma değer vergisi aranamayacağının kabu-
lü gerektiği, söz konusu sözleşmelere göre taşıma işlemi Ancona-Pire-
Çeşme limanları arasında olup, ancak Türkiye'de başlayıp biten taşıma-
lar için hizmetin Türkiye'de verildiğinin kabul edilebileceği ve Kat-
ma Değer Vergisi Kanununun 1/1. maddesine göre de vergiye tabi tutula-
mayacağı dikkate alındığında, uluslararası taşımacılık yapan davacının
bu madde kapsamında da sorumlu tutulmasının mümkün olmadığı, nitekim
Maliye Bakanlığı Gelirler Genel Müdürlüğünün ... tarih ve ... sayılı
yazısında da bu yönde görüş bildirildiği, bu duruma göre cezalı tarhi-
yatta isabet görülmediği gerekçesiyle kabul ederek dava konusu cezalı
katma değer vergisini terkin eden ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve
1998/285 sayılı kararının; uyuşmazlığa konu taşıma nedeniyle düzenle-
nen sözleşmenin bir navlun sözleşmesi değil kira sözleşmesi olduğu ve
gemi sahiplerine yapılan bu ödemelerden 3065 sayılı Kanunun 9. ve 1/3-
f. maddelerine göre yükümlü şirketten sorumlu sıfatıyla katma değer
vergisi aranılmasının yasal olduğu ileri sürülerek bozulması istenmek-
tedir.
Temyiz edilen ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve ... sayılı
kararında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinin
1. fıkrasında sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisinin bulunmadığı an-
laşıldığından temyiz isteminin reddine, anılan Mahkeme kararının onan-
masına karar verildi.
(MT/ES)
(DAN-DER; SAYI:102)
|