|
KABUL KREDİLİ İTHALAT NEDENİYLE ÖDENEN VADE FARKI (VADE FAİZİ) ÜZERİN-
DEN YÜKÜMLÜ ŞİRKETÇE SORUMLU SIFATIYLA KATMA DEĞER VERGİSİ HESAPLANMA-
SI GEREKTİĞİNDEN BAHİSLE YAPILAN CEZALI TARHİYATTA İSABET BULUNMADIĞI HK.
1992 yılının Ocak-Haziran dönemlerine ilişkin işlemlerinin incelenmesi
sonucu düzenlenen vergi inceleme raporu uyarınca 1992 Ocak dönemi için
yükümlü şirket adına salınan kaçakçılık cezalı katma değer vergisini;
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 21. maddesinden bahisle,
vergi inceleme raporunda, kabul kredili ithalat nedeniyle yurt dışına
yapılan faiz ödemelerinin Katma Değer Vergisi Kanununun 1. ve 4.madde-
leri hükümleri karşısında hizmet ithali olarak kabulü ve dolayısıyla
anılan kanunun 6. ve 26. maddeleri gereğince katma değer vergisine
tabi tutulması gerektiğinin belirtildiği, oysa, ithal eşyanın gümrük
vergisine esas olan kıymetinin gümrük vergisi ödeme mükellefiyetinin
başladığı tarihteki fiyat olduğu, bu fiyatın ise birbirinden müstakil
bir alıcı ile bir satıcının tam ve serbest rekabet şartları içinde an-
laştığı düşünülen fiyatı ifade ettiği, sözü geçen kanunun 21. maddesi-
nin de bunu bu şekilde belirlediği, ayrıca gerek Gümrük Kanununun 65.
maddesinde, gerekse Gümrük Yönetmeliğinde, normal fiyatın tespitinde
dikkate alınması gereken unsurlar sayılmış olup, vade faizinin ayrıca
eşyanın gümrük vergisine esas olan kıymetine ilave edileceğine dair
bir hüküm bulunmadığı, bütün bunlar gümrük vergisi ile bundan kaynak-
lanan katma değer vergisi için söz konusu ise de; kabul kredili itha-
latı da bunlardan ayrı düşünmek mümkün olmadığından yapılan cezalı
tarhiyatta isabet görülmediği gerekçesiyle terkin eden Samsun Vergi
Mahkemesinin 8.9.1994 gün ve 1994/793 sayılı kararının; vergi inceleme
raporu uyarınca yükümlü şirket adına yapılan cezalı tarhiyatın yerinde
olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.
Kabul kredili ithalat yoluyla, yurt dışından, ilaç üretiminde
kullanılan ham madde, yardımcı madde ve ambalaj malzemeleri ithal eden
yükümlü şirketin, kullanmış olduğu kredi karşılığında yaptığı faiz
transferinin hizmet ithali sonucu gerçekleştiği, dolayısıyla faiz ge-
liri elde eden yurt dışındaki ihracatçı firmanın Türkiye içinde ika-
metgahının, iş yerinin, kanuni merkez ve iş merkezinin bulunmaması ne-
deniyle, transfer edilen faiz tutarları üzerinden yükümlü şirket tara-
fından sorumlu sıfatıyla katma değer vergisi hesaplanarak beyan edilip
ödenmesi gerektiği yolundaki vergi inceleme raporu üzerine ihtilaflı
dönem için kaçakçılık cezalı katma değer vergisi salındığı anlaşılmış-
tır.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun "İthalatta Matrah"
başlıklı 21. maddesinin (c) bendinde; fiili ithalata kadar yapılan di-
ğer giderler ve ödemeler ile mal bedeli üzerinden hesaplanan fiyat
farkı, kur farkı gibi ödemeler matraha dahil edilecek unsurlar arasın-
da sayılmış olup, kabul kredili ithalatta fatura bedeli dışında satı-
cıya ödenmek üzere transfer edilen vade farklarının (vade faizi) "fi-
ili ithalata kadar yapılan diğer giderler ve ödemeler" kapsamında dü-
şünülmesi icap eder.
Bu durumda, ithalatta katma değer vergisi matrahına dahil bir
gider niteliği taşıyan vade farkları (vade faizi) transferinin hizmet
ithalinin bir sonucu olduğunun kabulü suretiyle sorumlu sıfatıyla kat-
ma değer vergisi mükellefiyeti tesisi halinde mükerrer vergilendirmeye
sebebiyet verileceği kuşkusuzdur.
Nitekim; yükümlü şirket tarafından fatura bedeli dışında satı-
cıya (ihracatçı) ödenmek üzere transfer edilen vade faizinin ithalatta
katma değer vergisi matrahına dahil edilmesi suretiyle salınan katma
değer vergilerinin ihtilaf konusu yapılmaksızın ödendiği anlaşılmakta-
dır.
Bu itibarla, yükümlü şirket adına yapılan kaçakçılık cezalı
katma değer vergisini terkin eden mahkeme kararı varılan sonucu itiba-
rıyla yerinde görülmüştür.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin reddine, mahkeme kararı-
nın onanmasına karar verildi.
(X)- AYRIŞIK OY: Uyuşmazlık, Dairemiz kararında da açıkça be-
lirtildiği üzere, yükümlü şirketin kullanmış olduğu kredi karşılığında
faiz ödemesi yaptığı, bu faiz transferinin bir hizmet ithali sonucu
gerçekleştiği, faiz geliri elde eden yabancı kurumun Türkiye içinde i-
kametgahının, iş yerinin veya kanuni merkezinin bulunmaması nedeniyle,
davacı şirketin transfer edilen faiz tutarları üzerinden sorumlu sıfa-
tıyla katma değer vergisi hesaplayarak beyan edip ödemesi gerektiğin-
den bahisle yapılan dahilde alınan katma değer vergisi tarhiyatına i-
lişkin olup, ithalde alınan katma değer vergisi ile bir ilgisi bulun-
mamaktadır.
Nitekim yine kararımızda belirtildiği üzere, aynı faiz tutarı-
nın ithalatta katma değer vergisi matrahına dahil edilmesi suretiyle
katma değer vergisi salındığı ve ihtilaf konusu yapılmaksızın ödendiği
anlaşılmaktadır.
Esasen ithale ilişkin bir verginin vergi dairesince tarh ve ta-
hakkuku da söz konusu olamaz.
2575 sayılı Yasanın 31 inci maddesi hükmü uyarınca, Dairemizce
ancak ithale ilişkin vergilerden doğan uyuşmazlıkların incelenmesi
mümkün bulunduğundan, Dokuzuncu Dairece Dairemize gönderilen dosyanın
görevli dairenin belirlenmesi için Danıştay Başkanlık Kuruluna gönde-
rilmesi gerektiği oyu ile karara bu yönden karşıyım.
(MT/ES)
(DAN-DER; SAYI:92)
|