|
İHRACATÇI ŞİRKETİN YURT DIŞINDAKİ FİRMAYA ÖDEDİĞİ PAZARLAMA KOMİSYONU-
NUN; 3065 SAYILI YASANIN 6/B VE 193 SAYILI YASANIN 7.MADDESİNİN SON
FIKRASINA GÖRE KATMA DEĞER VERGİSİNE TABİ OLDUĞU HK.
Tekstil ürünleri imalatı ve toptan satışıyla uğraşan yükümlü adi or-
taklık tarafından ihraç edilen emtia nedeniyle yurt dışındaki firmaya
ödenen komisyon gideri üzerinden 3065 sayılı Yasanın 9. ve 40. madde-
leri uyarınca sorumlu sıfatıyla katma değer vergisi hesaplanmadığı ve
beyan edilmediğinin tespit edilmesi üzerine 1992 yılı Ekim dönemi için
adına kaçakçılık cezalı katma değer vergisi salınmıştır. Ankara 4.
Vergi Mahkemesi 23.3.1995 gün ve 1995/415 sayılı kararıyla, 3065 sayı-
lı Katma Değer Vergisi Kanununun 1. maddesinde Türkiye'de yapılan ve
bu maddede belirtilen işlemlerin katma değer vergisine tabi olduğu be-
lirtildikten sonra 2. bendinde her türlü mal ve hizmet ithalatının
vergiye tabi işlemler arasında sayıldığı, 6. maddenin (b) bendinde ise
işlemlerin Türkiye'de yapılmasının, hizmetin Türkiye'de yapılmasını,
değerlendirilmesini veya hizmetten Türkiye'de faydanılmasını ifade e-
deceğinin hükme bağlandığı, buna göre bir hizmet ithalatının varlığı-
nın kabul edilebilmesi ve vergiye tabi işlem sayılabilmesi için hizme-
tin Türkiye'de yapılması, değerlendirilmesi veya hizmetten Türkiye'de
yararlanılması gerektiği, dosyanın incelenmesinden, yükümlü adi ortak-
lığın 1992 yılı Ekim ayında ihraç ettiği emtiayı İtalya'daki firmaya
göndermek suretiyle ihracatı gerçekleştirdiği, bu hizmetten dolayı
yurtdışındaki firmaya komisyon ücreti ödediğinin anlaşıldığı, komis-
yonculuk hizmetinin, yut dışında yapıldığına ve hizmetten yurtdışında
yararlanıldığına göre vergiye tabi işlem olduğunun kabul edilemeyece-
ği, bu hizmet nedeniyle ödenen komisyon gideri üzerinden 3065 sayılı
Yasanın 9. maddesi uyarınca sorumlu sıfatı ile kesinti yapılarak beyan
edilmediğinden bahisle salınan kaçakçılık cezalı katma değer vergisin-
de yasal isabet görülmediği gerekçesiyle cezalı tarhiyatı terkin et-
miştir. Vergi dairesi tarafından, inceleme raporuna dayanılarak yüküm-
lü adi ortaklık adına yapılan cezalı tarhiyatta yasal isabetsizlik bu-
lunmadığı ileri sürülerek, kararın bozulması istenilmektedir.
Uyuşmazlık, tekstil ürünleri imalatı ve toptan satışıyla uğra-
şan yükümlü adi ortaklığın, Türkiye'de ikametgahı, kanuni iş merkezi
veya daimi temsicisi bulunmayan firmaya, yurt dışındaki faaliyetleri
nedeniyle ödediği pazarlama komisyonunun katma değer vergisine tabi o-
lup, olmadığına ve verginin hizmetten faydalanan yurt içindeki yükümlü
tarafından bağlı bulunulan vergi dairesine sorumlu sıfatıyla beyan e-
dilip, edilmeyeceğine ilişkin bulunmaktadır.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 6/b maddesi, hizmetin
Türkiye'de yapılmasını, değerlendirilmesini veya hizmetten Türkiye'de
faydalanılmasını, işlemlerin Türkiye'de yapılması olarak saymış, pa-
rantez içi hükmü ile de değerlendirme kavramının çözümünü Gelir Vergi-
si Kanununun 7. maddesinin son fıkrasına bırakmıştır. 193 sayılı Gelir
Vergisi Kanununun 7. maddesinin son fıkrasında ise "..... değerlendir-
meden maksat, ödemenin Türkiye'de yapılması veya ödeme yabancı memle-
kette yapılmışsa, Türkiye'de ödeyenin veya nam ve hesabına ödeme yapı-
lanın hesabına intikal ettirilmesi veya karından ayrılmasıdır." hükmü-
ne yer verilmiştir.
Buna göre, hizmet Türkiye dışında yapılmış, ancak hizmetin be-
deli Türkiye'de ödenmiş ya da ödeyenin hesaplarına gider kaydedilmişse
değerlendirme Türkiye'de yapılmış sayılarak ifa edilen hizmetin vergi-
lendirilmesi gerekmektedir.
Olayda ise, yükümlü şirketin, Türkiye'de ikametgahı, işyeri ve-
ya daimi temsilcisi bulunmayan yurt dışındaki firmaya pazarlama komis-
yonu ödediği, söz konusu miktarı da giderlerine kaydettiği anlaşıldı-
ğından yurt dışına ödenen pazarlama komisyonunun katma değer vergisine
tabi tutulması gereği açıktır.
Öte yandan 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 9. madde-
sinde, mükellefin Türkiye içinde ikametgahının, işyerinin, kanuni mer-
kezi ve iş merkezinin bulunmaması hallerinde ve gerekli görülen diğer
hallerde Maliye ve Gümrük Bakanlığı, vergi alacağının emniyet altına
alınması amacıyla, vergiye tabi işlemlere taraf olanları veya diğer
ilgili şahsı verginin ödenmesinden sorumlu tutabileceği kuralına yer
verilmiş olup, olayda hizmeti ifa eden yurt dışındaki firma olmakla
birlikte, Türkiye'de yapılan, değerlendirilen veya faydalanılan hiz-
metler Türkiye'de ifa edilmiş sayılacağından; vergi emniyeti açısından
firmanın, Türkiye'de ikametgahı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi
bulunup bulunmadığına ve hizmeti yapanın yabancı uyruklu işletme olup
olmadığına bakılmaksızın katma değer vergisinin hizmetten faydalanan
yükümlü şirket tarafından bağlı bulunulan vergi dairesine sorumlu sı-
fatıyla beyan edilip ödenmesi gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulü ile Ankara 4.
Vergi Mahkemesinin 23.3.1995 gün ve 1995/415 sayılı kararının bozul-
masına karar verildi.
(MT/NÇ)
(DAN-DER; SAYI:94)
|