|
İZMİT KÖRFEZİNDE YERLİ VE YABANCI BANDIRALI GEMİLERE YAPILAN DÖKME SU
İKMALİ FAALİYETİNİN KATMA DEĞER VERGİSİ KANUNUNUN 13/B MADDESİ UYARIN-
CA KATMA DEĞER VERGİSİNDEN MÜSTESNA OLDUĞU HK.
Yükümlü şirket adına vergi inceleme raporuna dayanılarak 1991/Ekim dö-
nemi için re'sen salınan kaçakçılık cezalı katma değer vergisinin ter-
kini istemiyle açılan davayı; 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu-
nun 11/1. maddesinin (a) bendi ile ihracat teslimlerinin, l3/b maddesi
ile de deniz ve hava taşıma araçları için liman ve hava meydanlarında
yapılan hizmetlerin katma değer vergisinden istisna edildiği, dosyanın
incelenmesinden, gemilere dökme su ikmal işi yapan yükümlü şirketin bu
işlemler nedeniyle düzenlediği faturalara 3065 sayılı Yasanın 13/b
maddesi hükümlerine göre istisna kapsamında olduğu gerekçesiyle katma
değer vergisi uygulamadığının ve beyannamelerinde anılan istisna sütu-
nunda gösterdiğinin, ancak ilgili vergi dairesince yapılan değerlemede
uluslararası sefer yapmakta olan yerli ve yabancı gemilere yapılan su
ikmalinin ihracat teslimi olduğu sonucuna varılarak yükümlü şirketten
ihracatçı belgesi, gümrük çıkış beyannamesi, döviz alım belgesi ile a-
lış ve satış faturalarının ibrazı ile bu işlemlerin ihracat istisnası
olarak gösterilmek suretiyle düzeltme beyannameleri verilmesinin iste-
diğinin, bunun üzerine yükümlü şirketin, düzeltme beyannamelerini ver-
diğinin ancak istenilen belgeleri ibraz edememesi nedeniyle vergi dai-
resince inceleme talep edildiğinin, düzenlenen vergi inceleme raporun-
da da yerli ve yabancı bandıralı gemilere yapılan dökme su teslimleri
ihracat sayılmadığı gibi, hizmet değil, mal teslimi niteliğinde oldu-
ğundan Katma Değer Vergisi Kanununun l3/b maddesi kapsamına da girme-
diği gerekçesiyle yapılan işlemlerin vergiye tabi tutularak kaçakçılık
cezalı katma değer vergisi tarhiyatı önerildiğinin ve bu öneri doğrul-
tusunda uyuşmazlık konusu cezalı tarhiyatın yapıldığının anlaşıldığı,
dökme su, geminin seyrüseferine ilişkin verilen bir hizmet niteliğinde
olmayıp gemilerin ambar temizliği, tank yıkama ve personelin temizlik
ihtiyacında kullanılan bir teslim niteliğinde olduğundan 15 No.lu Kat-
ma Değer Vergisi Genel Tebliğinin B/l bölümü uyarınca Katma Değer Ver-
gisi Kanununun l3/b maddesinde düzenlenen istisna kapsamına girmediği,
öte yandan aynı tebliğin B/2 bölümünde uluslararası sefer yapmakta o-
lan gemilere yapılan su, akaryakıt, kumanya, teknik ve diğer malzeme
teslimlerinin Katma Değer Vergisi Kanununun ll, l2/a ve 12/12. madde-
leri gereğince ihracat istisnası kapsamına alındığı ve mükelleflerin
ilgili dönem beyanamelerine gümrük çıkış beyannamesi, teslim edilen
mallara ait olup ilgili gümrük idaresince onaylanmış listeyi, döviz
alım belgesini, alış ve satış belgelerini eklemedikleri takdirde ihra-
cat istisnasından yararlanamayacaklarının öngörüldüğü, vergi dairesin-
ce de yükümlü şirketin işlemleri ihracat istisnası kapsamında değer-
lendirildiğinden, sayılan belgelerin ibrazının istendiği, bunlardan
sadece alış ve satış faturalarına ait listelerin verildiği, diğer bel-
gelerin ibraz edilmediği, bunlardan gümrük çıkış beyannamesi ile ihra-
catçı belgesi işin niteliği itibarıyla gümrük idaresince aranmadığın-
dan, döviz alım belgesinin ise geçmişe şamil olarak aranılmaması uygun
görüldüğünden ibrazının gerekmediği, bu sebeple mahkemelerince yükümlü
şirketten bu belgeler istenmeyip sadece, gelir faturalarında yazılı
yerli ve yabancı gemilerin gümrük hattı giriş ve çıkışlarını gösterir
ilgili gümrük idaresinden onaylı listelerin faturalarıyla birlikte ib-
razının istenildiği, ancak bu belgeler de ibraz edilemediğinden suyun
yurtdışına çıktığının kanıtlanamadığı, bu durumda sözkonusu işlemlerin
ihracat istisnasından yararlandırılması da mümkün olmadığından salınan
katma değer vergisinde isabetsizlik görülmediği, kesilen kaçakçılık
cezasına gelince; matrah farkı, yükümlünün beyannameleri üzerinden ve
başka hiçbir araştırmaya gerek kalmadan tespit edildiğinden tarhiyata
kaçakçılık cezası yerine kusur cezası kesilmesinin icabettiği gerekçe-
siyle kısmen kabul ederek tarh olunan katma değer vergisini onayan,
kaçakçılık cezasını ise kusur cezasına çeviren ... Vergi Mahkemesinin
... tarih ve ... sayılı kararının; ortada re'sen takdir nedeni olmadı-
ğı, dökme su teslimlerinde gümrük çıkış beyannamesi ve gümrükçe onaylı
liste aranmadığı, suyun yurtdışına çıktığının kanıtlanmasına gerek ol-
madığı ileri sürülerek bozulması istemidir.
Uyuşmazlık, İzmit Körfezi'nde yerli ve yabancı bandıralı gemi-
lere dökme su ikmali işiyle uğraşan yükümlü şirketin bu faaliyetinin
Katma Değer Vergisi Kanununun l3/b maddesinde yer alan istisna kapsa-
mında mı yoksa ihracat istisnası kapsamında mı değerlendirileceğine
ilişkindir.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun l3/b maddesinde, de-
niz ve hava taşıma araçları için liman ve hava meydanlarında yapılan
hizmetlerin vergiden müstesna olduğu hükme bağlanmış, anılan maddenin
uygulanması ile ilgili olarak yayımlanan l5 No.lu Katma Değer Vergisi
Genel Tebliğinin B/l bölümünde sözkonusu istisnanın, seyrüsefere iliş-
kin olmak üzere liman ve hava meydanlarında araçlar için ifa edilen
her türlü hizmeti kapsadığı vurgulanmış, B/2 bölümünde ise, uluslara-
rası deniz ve hava taşımacılığına ilişkin olarak araçlara yapılan a-
karyakıt, su, kumanya, teknik ve diğer malzeme şeklindeki teslimlerin
ihracat istisnası kapsamına girdiği belirtilmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinden, yükümlü şirketin gemilere dök-
me su ikmali şeklinde yaptığı faaliyet vergi dairesince ve inceleme e-
lemanınca "seyrüsefere ilişkin hizmet" kapsamında kabul edilmeyip "su
teslimi" olarak nitelendirildiği ve anılan tebliğ hükümleri uyarınca
ihracat istisnası kapsamında değerlendirildiği, ancak şirketin bu is-
tisnadan faydalanabilmek için aranan belgeleri ibraz etmemesi üzerine
ihracat istisnasından da yararlanamayacağından bahisle kaçakçılık ce-
zalı katma değer vergisi tarhiyatı yapıldığı anlaşılmıştır.
3065 sayılı Yasanın l3. maddesinin (b) bendinin amacı, deniz ve
hava taşıma araçları için liman ve hava meydanlarında yapılan hizmet-
lerden vergi alınmaması suretiyle bu hizmetleri ifa eden kişi ve kuru-
luşların teşviki ile diğer ülkelerle rekabetin sağlanmasıdır.
Uyuşmazlık konusu olayda yükümlü şirket, dökme suya ihtiyaç du-
yan gemilerin bağlı oldukları acentalar kanalıyla talepte bulunmaları
üzerine, günün yirmidört saatinde istek yapan gemiye pompalamak sure-
tiyle su ikmali yapmaktadır. Dökme su, gemilerin ambar ve personel te-
mizliği, tank yıkama ve buhar temininde kullanılmaktadır. Bu durumda
dökme su ikmali faaliyeti, geminin seyrüseferi için verilen bir hizmet
türü olup, liman hizmetlerinin bir parçasıdır. Hernekadar bu faaliyet
kapsamında bir madde olan suyun teslimi sözkonusu ise de; yapılan işin
esas niteliğini, yükümlü şirket tarafından geminin bağlı olduğu acen-
tadan haber alınmasından itibaren başlayan ve suyun pompalanması sure-
tiyle devam edip biten bir dizi hizmet teşkil etmektedir. Başka bir i-
fade de, anılan faaliyet limanda günün yirmidört saatinde gemilerin
seyrüseferi için gerekli olan bir hizmetin verilmesidir.
Bu durumda, yükümlü şirketin yaptığı su ikmali faaliyeti, gemi-
lerin seyir ve seferine ilişkin liman hizmetlerinin bir parçası oldu-
ğundan ve 3065 sayılı Kanunun l3/b maddesi hükmü uyarınca liman hiz-
metleri katma değer vergisinden istisna edildiğinden, bu faaliyetin
seyrüsefere ilişkin bir hizmet niteliğinde bulunmadığından bahisle
tarh olunan kaçakçılık cezalı katma değer vergisinin onanması yolunda-
ki mahkeme kararında isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, yükümlü şirketin temyiz isteminin kabu-
lüyle ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve ... sayılı kararının bozul-
masına karar verildi.
YÖ/ES
|