Danıştay Üçüncü Daire

Tasfiyesi sona eren kollektif şirkete ait ceza ortaklardan istenebilir. Şirket hükmi şahsiyeti adına ceza kesilirken, VUK'nun 344. maddesinin 8. bendinde öngörülen hadlerin hesabında, matrah farkları tutarının değil, matrah farkından ortaklardan her birinin hissesine düşen miktarının ayrı ayrı gözönüne alınması gerekir. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 2365 sayılı Kanunla değişik 344. maddesinin 8. bendinde, beyan üzerinden alınan vergilerle ilgili olup, yıllık olarak verilmesi gereken beyannamelerde toplam 150.000 liradan az olmamak üzere beyannamede yazılı vergi matrahının % 10'unu geçen bir miktarın noksan bildirilmesi halinde kaçakçılık cezası kesileceği hükme bağlanmış bulunmaktadır. Bu hükmün uygulanmasında, hangi gelir unsuru bakımından matrah farkı tesbit edilmiş ise, mükelleflerce bu gelir unsuru bakımından beyan edilen matrah tutarının mukayesede esas alınması gerekmektedir. Öte yandan, yukarıda sözü edilen kanunun 333. maddesinde, tüzel kişilerin idare ve tasfiyesinde vergi kanunlarına aykırı hareketlerden tevellüt edecek veri cezalarının tüzel kişiler adına kesileceği hüküm altına alınmış olup, ayrıca kollektif şirket ortaklarından her biri, şirketçe düzenlenen bilançoya göre kar veya zarardan hissesine isabet eden miktarı, kendi yıllık gelir vergisi beyannamelerine ithal etmek suretiyle boyana mecbur bulunmaktadır. Her ne kadar mezkur 333. madde hükmü gereğince cezanın şirket tüzel kişiliği adına kesileceği açık ise de, matrah farkının kaçakçılık cezası kesilmesi bakımından Vergi Usul Kanunu'nun 344. maddesinin 8. bendinde öngörülen hadleri aşıp aşmadığı hususunun ortaklar itibariyle ayrı ayrı tesbiti ile şirket tüzel kişiliği adına kesilecek cezanın buna göre hesaplanması lazım geldiğinden şirket hesapların in incelenmesi sonucu bulunan matrah farkı için kesilecek cezanın bir kısmı kaçakçılık, bir kısmı kusur olabilecektir. Dosyanın incelenmesinden, davacıların % 75 ve % 25 hisse ile ortağı oldukları kollektif şirketin 1982 takvim yılma ilişkin kazanç tutarının 3.947.120.95 TL sı olduğu, bu kar tutarının % 75'i olan 2.960.341 liranın davacılardan.......'nün, 986.780 lirasının ise şirkete % 25 hissedar' olan .....'nün hissesine isabet ettiği ve bu tutarların ortakların 1982 takvim yılı ticeri kazanç olarak beyan edildiği anlaşılmış bulunmaktadır. Diğer taraftan, ortaklar adına inceleme raporu ile tespit edilen matrah farkı üzerine re'sen salınan gelir ve mali denge vergisine karşı açılan dava sonunda, davanın kısmen kabulü ile tarhiyatın 415.748.96 lira matrah tutarına göre tadilen tasdikine ilişkin Vergi Mahkemesi kararının Vergi Dairesi Müdürlüğü'nce temyizi üzerine mezkur kararın, olayda aynen çekiş bulunmadığına ilişkin kısmı dairemizce de verilen....... sayılı karar ile bozularak, davanın işletmeden çekilen demirbaş ve nakil vasıtalarına ilişkin kısminin reddine, tarhiyat işleminin kollektif şirketin alım satımım yaptığı dayanıklı tüketim mallarına ilişkin kısminin ise iptaline karar verildiğinden, mezkur bozma kararı uyarınca tasdik edilen 4.726.000 lira matrah farkı ile yukarıda sözü edilen 415.748.96 lira matrah farkı toplamının ortakların hissesine isabet eden kısmı, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 344. maddesinin 8. bendinde belirtilen 150.000 liralık tutar ile, ortaklarca şirket kazancı olarak hisseleri itibariyle beyan edilen tutarın % 10'unu geçtiği cihetle şirket tüzel kişiliği adına kaçakçılık cezası kesilmesinde isabetsizlik bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına oybirliğiyle karar verilmiştir.