Danıştay Üçüncü Daire

Yatırım Teşvik ve Yatırım İndirim Belgesinde sermaye artırımı konusunda yer alan özel şartı süresi içerisinde yerine getirmediği gibi, bu durumu bir ay içerisinde Devlet Planlama Teşkilatına bildirerek süre uzatımı talebinde de bulunmayan davacı Şirketin anılan belgesinin hükümsüz sayılmasında ve yatırım indiriminden yararlandırılmamasında hukuka aykırılık yoktur. Vergi Mahkemesi kararının dayandığı hukuki ve kanuni nedenlerle gerekçesi yukarıda açıklanan vergi aslına ilişkin hüküm fıkrası aynı gerekçe ve nedenlerle Dairemizce de uygun görülmüş olup, temyiz istemine ilişkin dilekçe ileri sürülen iddialar sözü geçen kararın bu kısminin bozulmasını sağlayacak durumda bulunmamaktadır. Temyize konu Vergi Mahkemesi kararının vergi cezası île ilgili hüküm fıkrasına gelince; 213 sayılı Vergi Usul Kanunu'nun 2365 sayılı Kanunun 58. maddesiyle değiştirilerek 1.1.1981 gününde yürürlüğe giren 344. maddesinde, mükellefler veya sorumlular tarafından maddede dokuz bent halinde sayılan nedenlerden biri ile vergi kaybına sebebiyet verilmesi hali kaçakçılık cezası kesilmesini gerekli kılan davranışlar olarak gösterilmiştir. Anılan maddenin ilk altı bendinde açıklanan vergi kaybına sebebiyet verilmesi hallerinin tümü, faillerin vergi ödememe veya noksan vergi ödemeye yönelik iradi davranışlardır. Yedi ve Sekizinci bent ile sonraki fıkralarında sayılan hallerde ise, kastın varlığı kanuni karineye bağlanmış ve bu fıkrada sayılan hallerin varlığı halinde idarece kaçakçılık cezası kesileceği öngörülmüştür. Bilindiği gibi, gerek Vergi Usul Kanunundaki düzenlemeler ve gerekse vergi hukukunun genel ilkelerine göre, tarhiyat aşamasında tarh edilen vergiye esas alınan gelirin sağlandığının ve kesilen cezayı gerektiren hallerin varlığının kanıtlanması vergi idarelerine düşen bir görevdir. Oysa, Vergi Usul Kanununun 344. maddesi ile kaçakçılığın tanımında yapılan değişiklik ile, maddenin sekiz bendinde sayılan hallerin varlığı halinde mükellef veya sorumlunun vergi ziyanına sebebiyet veren davranışlarda kasıtlarının var olduğu hususunun vergi idarelerince araştırılıp ispatlanması yükümlülüğü kaldırılmıştır. Yani, anılan bentlerde açıklanan şekilde vergi kaybına sebebiyet verilmesi hali sözkonusu ise vergi kaçakçılık cezalı salınacaktır. Ancak, mükellef veya sorumlular tarafından açılacak bir davada, kasıt unsurunun var olmadığının ispatı halinde kaçakçılık cezası, şartları var ise ağır kusur veya kusura dönüştürülebilecektir. Başka bir ifade ile sözkonusu yeni düzenleme ile kastın varlığı konusundaki ispat külfeti yer değiştirmiştir. Aksi anlayış vergi hukukunda uygulanan ceza ilkelerine ve kaçakçılık cezasının genel tanımına aykırı düşer. Yasa Koyucunun sözkonusu madde ile, genel esaslara aykırı bir düzenleme getirdiğin! söylemek mümkün değildir. Esasen, ceza kesmeye ilişkin idari işlemin hukuka uygunluk denetiminin yapılabilmesi de, yargı yerlerince böyle bir araştırma ve değerlendirme yapılmasını zorunlu kılmaktadır. Dava konuşu uyuşmazlıkta; saptanan matrah farkının ilgili dönemde uygulanan yatırım indirim istisnasından kaynaklanması, indirilen istisna tutarının beyanname üzerinden her zaman tesbitinin mümkün bulunması karşısında mükellefin kasten vergi kaybına sebebiyet verdiğinden söz edilemeyeceği cihetle olaya kaçakçılık değil kusur cezası uygulanması gerekmektedir. Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin vergi aslına ilişkin kısminin reddi ile Vergi Mahkemesi kararının sözü edilen hüküm fıkrasının onanmasına, temyiz isteminin cezaya yönelik bölümünün ise kabulüne, Vergi Mahkemesi kararının cezaya yönelik bölüntünün ise kabulüne, Vergi Mahkemesi kararının cezaya ilişkin kısminin bozulmasına vergi aslında oybirliğiyle cezada karar verildi.