Danıştay Dokuzuncu Daire

Ücret karşılığında öğrenci yurdu işleten ve bu faaliyeti nedeniyle üçüncü kişilerden özkaynakları dışında gelir sağladığı anlaşılan davacı vakfın devamlılık arzeden bu faaliyetinin iktisadi işletme sayılması ve bu nedenle elde ettiği gelirin katma değer vergisine tabi tutulması gerektiğinden aksi yönde verilen mahkeme kararında isabet görülmemiştir. İstemin Özeti : Bakanlar Kurulu Kararıyla vergi muafiyeti tanınan yükümlü vakfa bağışlanan gayrimenkullerin kiralanması ve yurt işletilmesi faaliyetlerinin iktisadi işletme niteliği taşıdığından bahisle salınan ağır kusur cezalı katma değer vergilerinin terkini istemiyle açılan davayı kabul eden Vergi Mahkemesi kararını onayan Danıştay Dokuzuncu Dairesi kararının; vergi inceleme raporuna göre salınan cezalı vergilerde isabetsizlik bulunmadığı ileri sürülerek düzeltilmesi istenilmektedir. Karar : Düzeltme istemi, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 54. maddesine göre yerinde görüldüğünden Danıştay Dokuzuncu Dairesinin kararı ortadan kaldırıldıktan sonra dosya yeniden incelendi; Temyize konu Vergi Mahkemesi kararının gayrimenkullerin kiraya verilmesi faaliyeti nedeniyle bulunan matrah farkına ilişkin hüküm fıkrası aynı gerekçe ve nedenlerle Dairemizce de uygun görülmüştür. Kararın yurt işletmesi faaliyeti nedeniyle bulunan matrah farkına ilişkin hüküm fıkrasına gelince; 5422 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu'nun 2362 sayılı Kanunla değişen 1. maddesinin (D) bendinde, dernek ve vakıflara ait iktisadi işletmelerin kurumlar vergisine tabi olduğu hükmü yeralmıştır. Aynı Kanun'un 5. maddesinde, vakıflara ait veya bağlı olup, 4. maddede yazılı şartları haiz bulunan işletmeler ile aynı mahiyetteki yabancı işletmelerin vakıfların iktisadi işletmeleri olduğu belirtilmek suretiyle vakıflara ait veya bağlı olan iktisadi işletmelerin vergilendirilmesi için gerekli olan koşulların neler olduğu, Kanun'un iktisadi kamu müesseselerinin vergilendirilmesi için gerekli koşulları düzenleyen 4. maddesine atıf yapılmak suretiyle belirlenmiş bulunmaktadır. Atıfta bulunulan 4. maddede bu koşullar; iktisadi işletmenin vakfa ait veya bağlı olması, faaliyetinde devamlılık bulunması, faaliyetin ticari, sınai ve zirai nitelikte olması, sermaye şirketi ve kooperatif statüsünde bulunmaması şeklinde belirtilmiştir. Maddenin 2. fıkrasında da, bu işletmelerin kazanç gayesi gütmemeleri, faaliyetin kanunla tevdi edilmiş görevler arasında bulunması, tüzel kişiliklerinin olmaması, müstakil muhasebeleri ve kendilerine tahsis edilmiş sermayelerinin veya işyerlerinin bulunmamasının mükellefiyetlerine tesir etmeyeceği açıklanmıştır. Belirtilen kanun hükümlerinin birlikte incelenmesinden anlaşılacağı üzere, vakıflara ait ya da bağlı olan sermaye şirketi ve kooperatif statüsünde bulunmayan iktisadi işletmelerin kurumlar vergisine tabi tutulabilmesi için, bu işletmelerin faaliyetlerinin sürekli olması ve faaliyetlerinin ticari, sınai ve zirai nitelik taşıması gerekmektedir. Diğer taraftan 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 1/1. maddesinde, ticari, sınai, zirai faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesinde yapılan teslim ve hizmetlerin katma değer vergisine tabi olduğu, ancak bu faaliyetlerin devamlılığı, kapsamı ve niteliğinin Gelir Vergisi Kanun'una göre tayin ve tespit edileceği hükmü yeralmaktadır. Dosyanın incelenmesinden; davacı vakfın, mülkiyeti vakfa ait binaların bir kısmında İl Milli Eğitim Müdürlüğünden 'yurt ve pansiyon işletme izin belgesi' alarak öğrenci yurdu işletmeciliği faaliyetinde bulunduğu, bu faaliyet karşılığında bağış adı altında öğrencilerden ücret aldığı, vakıf gelirlerine intikal ettirilen ve yurtlardan elde edilen bu geliri 'Şartlı Bağış Gelirleri Hesabı' adı altında bilanço esasına göre tuttuğu defterlerinde muhasebeleştirdiği anlaşılmaktadır. Bu durumda, ücret karşılığında öğrenci yurdu işleten ve bu faaliyeti nedeniyle üçüncü kişilerden özkaynakları dışında gelir sağladığı anlaşılan davacı vakfın devamlılık arzeden bu faaliyetinin iktisadi işletme sayılması ve bu nedenle elde ettiği gelirin katma değer vergisine tabi tutulması gerektiğinden aksi yönde verilen mahkeme kararında isabet görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kısmen kabulü ile Vergi Mahkemesi'nin kararının yurt işletmesi faaliyeti nedeniyle bulunan matrah farkına ilişkin hüküm fıkrasının davacının matraha yönelik iddiaları da dikkate alınmak suretiyle yeniden bir karar verilmek üzere bozulmasına, gayrimenkullerin kiraya verilmesi faaliyeti nedeniyle bulunan matrah farkına yönelik temyiz isteminin ise reddine ve kararın bu kısma ilişkin hüküm fıkrasının onanmasına oybirliğiyle karar verildi.