Danıştay Üçüncü Daire

Gelir Vergisi Kanunu'nun Geçici 39. maddesinin 5. fıkrasına göre indirim oranı uygulanan menkul sermaye iradının yıllık beyanname ile beyan edilmesi sırasında, iradın indirim oranına isabet eden kısmı üzerinden yapılan kesintinin mahsup edilemeyeceği belirtilerek fazladan yapılan tahakkukta yasal isabet görülmediğinden aksi yönde verilen mahkeme kararında hukuka uygunluk bulunmamaktadır. İstemin Özeti: İhtirazi kayıtla verilen 1999 takvim yılına ilişkin gelir vergisi beyannamesinde 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun Geçici 39. maddesinin 5. fıkrası uyarınca indirim uygulamasından sonra beyan edilen menkul sermaye iradı üzerinden kesinti yoluyla ödenen vergilerin tamamının değil, sadece gelire dahil edilerek beyan edilen kısmı üzerinden hesaplanan vergi kesintisinin mahsup edilebileceğinden bahisle tahakkuk ettirilen gelir vergisi ve fon payına karşı açılan davayı, Gelir Vergisi Kanunu'nun Geçici 39. maddesinin 5. fıkrası ile aynı Kanun'un 121. maddesi hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden, menkul sermaye iratlarının indirim oranı uygulanması suretiyle bulunan kısmının gelir vergisinden istisna edileceği, istisnaya isabet eden kısım hesaplama tekniği gereği beyannamede gösterilmesine rağmen vergilenecek gelir olarak beyannamede yer almayacağı, Maliye Bakanlığı'nca hesaplanacak indirim oranının uygulanması suretiyle bulunacak bu kısım yıllık beyannamedeki gelire dahil edilmemiş olacağından yıl içerisinde menkul sermaye iradından kesinti yoluyla alınan vergilerin bu orana isabet eden kısmının mahsubunun da yapılamayacağı sonucuna varıldığı, bu durumda davacının 1999 takvim yılı menkul sermaye iradının istisna nedeniyle vergilenecek gelir arasında yer almayan kısmından yıl içerisinde stopaj yoluyla kesilmiş olan vergilerin, istisna dışında kalıp, gelire dahil edilerek beyan edilen kısmı üzerinden hesaplanan vergiden mahsubu mümkün olmayacağından idarece davacı adına bu yönde tahakkuk uyuşmazlık konusu vergi ve fon payında yasaya aykırılık görülmediği gerekçesiyle reddeden (…) Vergi Mahkemesi'nin kararının; 220 seri numaralı Gelir Vergisi Genel Tebliği ile yeni ve ek bir vergi yükünün getirildiği, kesinti yoluyla alınan vergilerin, ancak kazanç ve iradın istisna tutarının altında kalması sebebiyle beyannamenin verilmemesi hallerinde nihai vergi niteliği kazanacağı, bunun dışında gelir vergisi kesintisi uygulamasının, daha sonra beyan edilecek gelirler üzerinden hesaplanacak gelir vergisine mahsup edilmek üzere yapılan bir uygulama olduğu, bu bakımdan Gelir Vergisi Kanunu'nun ilgili hükümlerine göre menkul sermaye iradı üzerinden kesinti yoluyla ödenmiş olan vergilerin tamamının beyanname üzerinden hesaplanacak vergiden mahsubu gerektiğinden aksi yönde verilen kararda isabet bulunmadığı ileri sürülerek bozulması istemidir. Karar: 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun Geçici 39. maddesinin 5. fıkrasında, 'yıllık beyanname ile beyanı gereken ve Gelir Vergisi Kanunu'nun 75. maddesinin 2. fıkrasının 5, 6, 7, 12 ve 14 numaralı bentlerinde yazılı menkul sermaye iratlarının aşağıda belirtilen indirim oranının uygulanması suretiyle bulunacak kısmı, 31.12.1999 tarihine kadar gelir vergisinden müstesnadır… Bu istisnanın, tevkif yoluyla kesilen vergiye şümulu yoktur.' hükümüne yer verilmiş olup, aynı Kanun'un 121. maddesinde ise, 'yıllık beyannamede gösterilen gelire dahil kazanç ve iratlardan bu kanuna göre kesilmiş bulunan vergiler, beyanname üzerinden hesaplanan gelir vergisine mahsup edilir. 'hükmü yer almaktadır. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 121. maddesinde tevkif suretiyle ödenen gelir vergisinin mahsubu ile red ve iadesine ilişkin olarak yapılmış olan düzenleme, yıllık beyan usulünde vergiye tabi bulunmayan kazanç ve iratlar üzerinden kesilmiş ancak bu kazanç ve iratların yasal kural gereği olarak beyan edilememesi (İstisna hadleri içinde kalmak gibi) sebebiyle mahsup olanağı kalmamış, dolayısıyla nihai vergiye dönüşmüş olan tevkifatın mahsubunu engellemeye yönelik bir düzenleme olduğundan maddede yer alan mahsup olanağından yararlanabilmek için beyannamede; tevkifata tabi tutulan kazanç veya iradın, istisna dışında kalan kısmının gösterilmesi veya beyan edilmesi yeterlidir. Çünkü, maddede beyanname üzerinden hesaplanan gelirden mahsup edilecek kesinti; 'gelirin yıllık beyannamede gösterilen kısmına isabet eden bölümü' olarak kısıtlamaya tabi tutulmamış, aksine 'gelirin yıllık beyannamede gösterilen gelire dahil bir kazanç ve irat olması' yeterli görülmüştür. 193 sayılı Kanun'un geçici 39. maddesi 5. fıkrasındaki 'Bu istisnanın, tevkif yoluyla kesilen vergiye şumulü yoktur.' ifadesinin ise, tevkifatın indirim yokmuş gibi yapılacağı, vergiden istisna edilen kazancın tevkifattan da istisna edilmesini gerektirmeyeceği dışında bir anlamı olamaz. Özetlersek kanun koyucu tevkifatın brüt gelir üzerinden, yıllık verginin ise safi (reel gelir) üzerinden alınacağını öngörmüştür. Bütün bunlardan çıkan sonuç, kanun koyucunun indirim oranına isabet eden ve enflasyon nedeniyle gerçek gelir olma vasfını kaybeden geliri vergilendirmemesine rağmen, bu gelir üzerinden yapılan tevkifatın mahsubuna engel olmak, kanun koyucunun yaptığı düzenlemenin aksine olarak bu geliri de vergilemekten başka bir anlam taşımamaktadır. Bu bakımdan, olayda, Gelir Vergisi Kanunu'nun Geçici 39. maddesinin 5. fıkrasına göre indirim oranı uygulanan menkul sermaye iradının yıllık beyanname ile beyan edilmesi sırasında, iradın indirim oranına isabet eden kısmı üzerinden yapılan kesintinin mahsup edilemeyeceği belirtilerek fazladan yapılan tahakkukta yasal isabet görülmediğinden aksi yönde verilen mahkeme kararında hukuka uygunluk bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulüne ve (…) Vergi Mahkemesi kararının bozulmasına oyçokluğuyla karar verildi.