Danıştay Üçüncü Daire

Düzenleyicisi tarafından hayali olduğu belirtilen faturaların davacı yönünden gerçek bir emtia teslimine ilişkin kısmının belirlenebilmesi için, inşaattaahhüt işi nedeniyle kullanılan malzeme miktarı, hakediş raporları, emtia teslim ve nakliye kayıtları ve belgeleri, ödemelerin yapılıp veya borçlanılmasına ilişkin kasa ve banka kayıtlarıyla faturaların tarihi ve içeriği malzeme cins ve miktarlarını belirleyen kayıt ve belgeler vergi mahkemesince istenip incelenmeden karar verilmesi hukuka aykırıdır. İstemin Özeti: İnşaattaahhüt işi nedeniyle bir kısım alışlarını yanıltıcı faturalarla belgelendirdiğinden bahisle 1995 yılı için alınan istihkakların % 20'sinin safi kâr olması gerektiğinden hareketle saptanan matrah farkı üzerinden davacı şirket adına re'sen salınan kaçakçılık cezalı kurumlar vergisi ve fon payı ile geçici vergiye bağlı olarak kesilen kaçakçılık cezasını; davacı şirkete fatura düzenleyen ... İnş. İth. İhr. San. Ltd. Şti. hakkındaki tespitlerin bu şirketin gerçeği yansıtmayan fatura düzenlediğinin kabulünü gerektirmediğinden yapılan tarhiyatta kanuna uygunluk görülmediği gerekçesiyle kaldıran (...) Vergi Mahkemesinin kararının; inceleme raporuna dayanılarak yapılan tarhiyatta kanuna aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek bozulması istenmiştir. Karar: İçeriği itibarıyla gerçeği yansıtmadığı düzenleyicisi tarafından ifade edilen faturaları gider kayıtları arasında muhasebeleştiren ve işlemlerini incelenmesi sırasında kayıtlarının, bu faturalarla alınmış görülen emtianın, ihale ile üstlenilen elektrik bakım ve onarım taahhütlerinin hangisinde ve ne miktarda kullanıldığının izlenmesine elverişli olarak tutulmadığı belirlenen davacı adına yapılan tarhiyatı kaldıran vergi mahkemesi kararı temyiz edilmiştir. Vergi Usul Kanununun 171. maddesinde, bu yasaya göre tutulması zorunlu defterlerin; yükümlülerin hesap ve kayıtlarının yardımıyla üçüncü şahıslar ile yükümlülerin vergi karşısındaki durumunun hesaplar üzerinden denetlenmesi ve incelenmesi, vergi ile ilgili işlemlerin belli edilmesi, faaliyet ve hesap sonuçlarıyla servet, sermaye ve hesap durumlarının saptanması amacını sağlayacak şekilde tutulması, 227. maddesinde ise tersine düzenleme bulunmadıkça aynı yasaya göre tutulan ve üçüncü şahıslarla olan ilgi ve işlemlere ait kayıtların, yine yasada öngörülen düzenlenmesi zorunlu belgelerle kanıtlanması aranmış, bu iki zorunluluk, 256. maddede saklama ve sunma ödeviyle tamamlanmıştır. Çok amaçla 23.05.1995 tarihinde kurulup, sermaye payları 29.01.1996 tarihinde iki ayrı üçüncü kişiye devredilen bir limited şirketin kurucu ortağı tarafından ibraz edilen defterler ve vergi denetmenine verilen ifade ile defterikebir, kasa ve envanter defterinde herhangi bir kayıt yer almadığı, diğer defterlerin tutulmadığı, emtia ticaretine Ekim 1995'te başlandığı ve spot piyasadan faturasız alınan emtianın aynı şekilde satılması şeklinde yürütülen faaliyet sırasında düzenlenen faturaların, içerik itibarıyla gerçeği yansıtmadığı, verilen katma değer vergisi beyannameleri ile düzenlenen faturaların hayali olduğu saptanmış, bu şirket tarafından adına fatura düzenlenen kişi ve kurumların işlemlerinin incelenmesi önerilmiş ve davacının işlemleri, Kasım ve Aralık 1995 aylarında bu şirketten dokuz ayrı faturayla yapılmış görünen 4,4 milyar lira tutarındaki elektrik malzemesi alışının gerçeği yansıtıp yansıtmadığı yönünden incelenmiştir. Karşıt incelemenin amacı da ticari işlemin diğer tarafına ait kayıtların gerçeğe uygunluğunun saptanmasıdır. Davacı kurumun vergisi ihtilaflı dönemde, bir kısmı sadece işçiliği üstlenilen TEK ve TEDAŞ'ın üç ayrı müessesesince ihale edilen elektrik şebekesi bakım ve onarım işine başlayıp bitirdiği ihtilafsızdır. Her üç iş nedeniyle indirimden sonra ödenen ihale bedeline ek olarak fark da ödendiği, bu işlerden ...... elektrik şebeke bakım ve onarımı taahhüdünün 14.08.1995'te biten sözleşme süresinden sekiz gün sonra geçici kabulünün yapıldığı, ...... ilçeleri dağıtım şebekesi ve enerji hattı ihalesinin sadece işçiliğe ilişkin olduğu dosyadaki belgelerden anlaşılmaktadır. Kurum yetkilisi, Kasım ve Aralık 1995 aylarında gider kayıtlarına alınan dokuz faturada yazıla emtianın bu işlerde kullanılan malzemeye ait olduğunu, emtia bedelinin nakit olarak ödendiğini, ifade etmiş ancak, bu soyut iddia dışında herhangi bir kanıt sunmamıştır. Düzenleyicisi tarafından hayali olduğu belirtilen faturaların davacı yönünden gerçek bir emtia teslimine ilişkin kısmının belirlenebilmesine bağlı olarak çözümlenebilecek davada kanıt yükü kendisine düşen davacı, sözü geçen işlerde kullanılan malzeme miktarını hakediş raporları, emtianın teslim ve nakliye kayıtları ve belgeleri, ödemenin yapılış veya borçlanılmasına ilişkin kasa ve banka kayıtlarıyla faturaların tarihi ve içerdiği malzeme cins ve miktarını doğruladığını kanıtlamadığı gibi davanın çözümü için sözü geçen kayıt ve belgeler, İdari Yargılama Usulü Kanununun 20. maddesinde tanınan yetkiye karşın vergi mahkemesince de istenip incelenmeden hüküm kurulmuştur. Gerçek bir emtia teslimine dayanmayan faturalardaki harcamaların gider kabulüne olanak bulunmadığından, kayıtlarının geçici ve kesin kabul yoluyla teslim edilen taahhütlerin hangisi için ne miktar ve cinste emtia alındığını ve kullanıldığını izlemeye elverişsiz düzenlendiği yetkilisinin tutanağa geçirilen anlatımı ve imzasıyla saptanan kurumun durumu göz önüne alındığında, davanın çözümü için her türlü incelemeyi yapması ve gerek görülen belge ve bilgiyi edinmesi de olanaklı kılınan vergi mahkemesince verilen ve faturanın taraflarının işlemleri üzerinde yapılan incelemeye ilişkin vergi inceleme raporları karşısında vergilendirmede vergiyi doğuran olayın gerçek niteliğinin esas alınmasını ifade eden gerçeklik kuralına da aykırı düşen, tarhiyatın kaldırılması yolundaki kararda hukuka uygunluk görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle temyiz isteminin kabulü ile faturaların düzenlendiği tarihler ve içerdiği emtia ile sözleşmeyle üstlenilen işlerin Kasım ve Aralık aylarında bulunduğu durum göz önünde alınmak koşuluyla emtianın imalatta kullanılmış olup olmadığı belirlenmek üzere davacıdan teslim, nakliye, ödeme, kasa ve banka kayıtları ile ihale makamından tüm sözleşme ve istihkak raporları ve geçici veya kesin kabul tutanakları istenip incelendikten sonra yeniden karar verilmek üzere (...) Vergi Mahkemesinin kararının bozulmasına oyçokluğuyla karar verildi.