|
213 SAYILI KANUNUN 229.MADDESİNDE TANIMLANDIĞI ÜZERE FATURA, BİR VERGİ
İNCELEMESİNDE KARŞIT İNCELEMEYİ SONUÇLANDIRAN, MÜŞTERİNİN BORÇLANDIĞI
VE ÖDEMESİ GEREKEN MEBLAĞIN, DOLAYISIYLA DAHA SONRAKİ KADEMELERDE İN-
DİRİME YA DA İADEYE KONU EDİLEBİLECEK KATMA DEĞER VERGİSİNİ GÖSTEREN
BİR BELGE OLMASI NEDENİYLE ADINA FATURA DÜZENLENEN DE BU BELGENİN İ-
ÇERDİĞİ BİLGİLERİN DOĞRULUĞUNDAN SORUMLUDUR. FATURAYI DÜZENLEYENİN
BAŞKA BİR VERGİ DAİRESİNE NAKİL GİTTİĞİ HUSUSUNU TESBİT EDEN YOKLAMA
FİŞİ ÜZERİNE NAKİL GİDİLEN VERGİ DAİRESİ NEZDİNDE ARAŞTIRMAYA YÖNELİN-
MEDEN BU ŞİRKETÇE DÜZENLENEN FATURANIN SALT BU VERİ ÜZERİNE SAHTE OL-
DUĞU SONUCUNA ULAŞILAMAYACAĞI HK.
Hazır giyim imalatı ve pazarlaması işi ile uğraşan yükümlü şirketin
1988 yılı işlemlerinin incelenmesi sonucu, tişört alımına ilişkin bir
adet faturanın içeriği itibarıyla yanıltıcı belge olduğu tespit edile-
rek söz konusu faturada yer alan katma değer vergisi tutararının indi-
rime konu edilmesinin yerinde olmadığı yönünde düzenlenen rapora daya-
nılarak Nisan dönemi için adına kaçakçılık cezalı katma değer vergisi
ve dahili tevkifat tarh edilmiştir. İstanbul 6.Vergi Mahkemesi 1994/-
1425 sayılı kararı ile; 3065 sayılı Kanunun 29.maddesinde, vergi in-
dirimiyle ilgili esaslara yer verildiği, olayda, satıcı firmanın bi-
linen adresinde bulunamadığı gibi, 1987 yılı Eylül ayından itibaren
herhangi bir beyanname vermediği, bu nedenle satın alındığı iddia edi-
len tişörtlere ait faturanın gerçeği yansıtmadığı, öte yandan, söz ko-
nusu faturada, düzenleyenin adresi, bağlı olduğu vergi dairesi ve he-
sap numarasının bulunmadığı da tespit edildiğinden, bu faturada yer a-
lan katma değer vergisinin indirim konusu yapılamayacağı öne sürülerek
kaçakçılık cezalı katma değer vergisi ve dahili tevkifat tarhiyatı ya-
pıldığının anlaşıldığı, ancak, faturaya ilişkin olarak yapılan tüm bu
olumsuz tespitler, ancak o belgeyi düzenleyen kişi veya kuruluşu, 213
sayılı Kanunun ilgili madde hükümleri kapsamında sorumlu tutacağından,
faturadaki bazı bilgilerin eksikliğinden faturayı alan şirketin sorum-
lu tutulmasında kanuna uygunluk bulunmadığı, kaldı ki, 1988 yılı Nisan
döneminde, katma değer vergisine tabi işlemlere ait vergi matrahı bir
milyar TL.'nı aşan yükümlü şirketin, anılan matrah yanında çok düşük
kalan bir tutarı içeren bir adet fatura açısından eleştirilmesinde de
isabet olmadığı gerekçesiyle kaçakçılık cezalı tarhiyatı terkin etmiş-
tir. Vergi dairesi müdürlüğü, inceleme raporuna dayanılarak tespit e-
dilen bilgiler ışığında yapılan cezalı tarhiyatta isabetsizlik olmadı-
ğını ileri sürülerek kararın bozulmasını istemektedir.
Temyiz konusu; hazır giyim imalatı ve pazarlaması işi ile uğra-
şan yükümlü şirketin 1988 yılı işlemlerinin incelenmesi sonucu, tişört
alımına ilişkin bir adet faturanın içeriği itibarıyla yanıltıcı belge
olduğu tespit edilerek bu faturada yer alan katma değer vergisi tuta-
rının indirime konu edilmesinin yerinde olmadığı yönünde düzenlenen
rapora dayanılarak Nisan dönemi için adına resen tarh edilen kaçakçı-
lık cezalı katma değer vergisi ve dahili tevkifatı kaldıran mahkeme
kararının bozulması istemine ilişkindir.
Olayda, vergi inceleme elemanı tarafından rapor düzenlenirken,
indirime konu katma değer vergisinin yer aldığı faturadaki eksiklikler
vurgulanarak, bu niteliğiyle 213 sayılı Kanunun fatura nizamına iliş-
kin hükümlerine göre geçerli bir vesika olmadığı anlaşılan ... nolu
faturada yer alan katma değer vergisinin indirime konu edilemeyeceği,
kaldı ki, yoklama fişi ile de faturayı düzenleyen firmanın adresinde
bulunamadığı, tanıyan ve bilene rastlanmadığı gibi 1987 yılı Ekim a-
yından itibaren de herhangi bir beyanname vermediği hususları tespit
edildiğinden, bu faturada yer alan ve indirilen katma değer vergisi
tutarının kaçakçılık cezalı olarak istenilmesinin önerildiği anlaşıl-
mıştır.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'nun "Vergi indirimi"
başlıklı 29.maddesinin 1.fıkrasında, mükelleflerin, kendilerine yapı-
lan teslim ve hizmetler dolayısıyla hesaplanarak düzenlenen fatura ve
benzeri vesikalarda gösterilen katma değer vergisini indirebilecekleri
belirtilmiş olup, aynı Kanunun "İndirimin belgelendirilmesi" başlıklı
34.maddesinin 1.fıkrasında ise, yurt içinden sağlanan veya ithal olu-
nan mal ve hizmetlere ait katma değer vergisi, alış faturası veya ben-
zeri vesikalar, .... üzerinden ayrıca gösterilmek ve bu vesikalar ka-
nuni defterlere kaydedilmek şartıyla indirilebileceği hükmü yer almış-
tır.
Öte yandan, 3065 sayılı Kanunun, usul hükümlerinin düzenlendiği
Beşinci Kısmında yer alan "Fatura ve benzeri vesika düzenlenmesi" baş-
lıklı 53.maddesinde, bu kanunda geçen fatura ve benzeri vesikalar ta-
birinin Vergi Usul Kanununda düzenlenen vesikaları ifade edeceği be-
lirtilmiş olup, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 229.maddesinde, fatu-
ranın satılan emtia veya yapılan iş karşılığında müşterinin borçlandı-
ğı meblağı göstermek üzere emtiayı satan veya işi yapan tüccar tara-
fından müşteriye verilen ticari vesika olarak tanımlandığı, aynı Kanu-
nun, faturadaki bilgilerin en az hangi düzeyde bulunması gerektiği hu-
susunu düzenleyen ve "Faturanın şekli" başlıklı 230.maddesinde ise, bu
bilgiler, beş bent halinde sayılmış, ilk üç bentte de, faturanın dü-
zenlenme tarihi, seri ve sıra numarası; faturayı düzenleyenin adı,
varsa ticaret unvanı, iş adresi, bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap
numarası; müşterinin adı, ticaret unvanı, adresi varsa vergi dairesi
ve hesap numarasına ilişkin bilgilerin bulunması gerektiği vurgulan-
mıştır. 213 sayılı Kanunun "Fatura nizamı" başlıklı 231.maddesinde i-
se, faturanın düzenlenmesinde uyulması gereken kaideler arasında, bu
Kanununun 232.maddesinin birinci bendine göre (birinci ve ikinci sınıf
tüccarlar) fatura düzenlemek zorunda olanların, müşterinin adı ve so-
yadı ile bağlı olduğu vergi dairesi ve hesap numarasının doğruluğundan
sorumlu oldukları ... hükmüne yer verilmiştir.
Bu durumda, 213 sayılı Kanunun 229.maddesinde tanımlandığı üze-
re fatura, bir vergi incelemesinde karşıt incelemeyi sonuçlandıran,
müşterinin borçlandığı ve ödemesi gereken meblağı, dolayısıyla daha
sonraki kademelerde indirime konu edilebilecek katma değer vergisini
göteren bir belge niteliğinde olması nedeniyle 213 sayılı Kanunda, bu
konuda açık bir hüküm olmasa dahi doğruluğundan, düzenleyenle birlikte
adına fatura düzenlenen kişinin de sorumlu olduğu bir vesika olduğunda
tartışma bulunmamaktadır.
Dosyada mevcut, Çiğdem Dış Ticaret Tekstil Sanayi Limited Şir-
keti'nin işyeri adresinde bulunup bulunmadığı, bulunamıyor ise, başka
bir yere naklen gidip gitmediğinin tespiti amacıyla mal sahibi nezdin-
de düzenlenen ve tarhiyata dayanak ikinci veri olan ... sayılı yoklama
fişinin incelenmesinden; söz konusu yoklama fişi ile de tespit edildi-
ği üzere, şirketin iş yeri adresinde bulunamadığı, çevrede yapılan a-
raştırmada, ilgili şirketin Bakırköy'e naklen gittiği, açık adresini
bilene ve şirketi tanıyana rastlanılamadığı hususlarının tespit edil-
diği anlaşılmış olup, idare tarafından, bu bulgular, söz konusu şirke-
tin bulunamadığına karine kabul edilerek tüm bu veriler ışığında, as-
lında böyle bir şirketten mal alımı, dolayısıyla katma değer vergisi
ödemesi olmadığından söz konusu faturada yer alan katma değer vergisi-
nin indirime konu edilemeyeceği şeklinde ... tarihli vergi inceleme
raporu düzenlenmişse de, yukarıda belirtildiği üzere yoklama fişinde,
Çiğdem Dış Ticaret Tekstil Sanayi Limited Şirketi'nin Bakırköy'e nak-
len gittiği tespit edilmesine rağmen, araştırma bu boyutuyla derinleş-
tirilip, Bakırköy Vergi Dairesi Müdürlüğü nezdinde yapılacak araştırma
ile mükellefiyet kaydı bulunup bulunmadığı, mükellefiyet kaydı varsa,
yükümlülüklerini yerine getirip getirmediği şeklinde bir araştırmaya
yönelinmeden, söz konusu yoklama fişindeki tespitler yeterli bulunarak
limited şirketin bulunamadığı sonucuna ulaşılıp, bu firma tarafından
düzenlenen faturada yer alan katma değer vergisinin, indiriminin kabul
edilmemesinde isabet bulunmamıştır.
Bu durumda, yeterli bir araştırma ve incelemeye dayanmayan in-
celeme raporuna istinaden tarh edilen kaçakçılık cezalı katma değer
vergisi ve dahili tevkifatta isabet bulunmadığından cezalı tarhiyatın
terkini yönünde verilen İstanbul 6.Vergi Mahkemesinin 1994/1425 sayılı
kararında sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin reddine karar verildi.
AYRIŞIK OY
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 3.maddesinin (B) kısmının 1.
bendinde, vergilendirmede vergiyi doğuran olayın ve bu olaya ilişkin
muamelelerin gerçek mahiyetinin esas olduğu, aynı kısmın 3.bendinde
ise, iktisadi, ticari ve teknik icaplara uymayan veya olayın özelliği-
ne göre normal ve mutad olmayan bir durum iddia olunması halinde ispat
külfetinin bunu iddia eden tarafa ait olduğunun belirtildiği, olayda
ise, yükümlü şirket yetkilisi, mal aldığı Çiğdem Dış Ticaret Tekstil
Sanayi Limited Şirketi'ni tanımadığını belirttiği gibi,bu mal alımına
ilişkin olarak katma değer vergisi ödemesi yapıp yapmadığını hatırla-
madığını da beyan ettiği, öte yandan, ilgili dönemde mal alındığı ile-
ri sürülen söz konusu limited şirketin, işyeri adresinde yapılan ara-
mada bulunamadığı ve 1987 yılı Ekim ayından itibaren bağlı olduğu Göz-
tepe Vergi Dairesi Müdürlüğü'ne hiç bir beyanname vermediği hususları
tespit edilmiş olup, bu durumda, aslında gerçek olmayan mal alımı ne-
deniyle yüklenilmediği sabit olan katma değer vergisinin, 3065 sayılı
Kanunun 29.maddesi hükmüne göre indirime konu edilmesinde isabet bu-
lunmadığı anlaşıldığından idarece yapılan cezalı tarhiyatın onanması
ve bu nedenle mahkeme kararının bozulması gerekirken aksi yönde oluşan
çoğunluk görüşüne katılmıyoruz.
(MT/ES)
(DAN-DER; SAYI:93)
|