|
İHRACAT İSTİSNASINDAN KAYNAKLANAN KATMA DEĞER VERGİSİ HAKKINDAKİ İADE
VE MAHSUP TALEPLERİNDEN DOĞAN UYUŞMAZLIĞIN DEVLET HARCAMA BELGELERİ
YÖNETMELİĞİNİN 77.MADDESİNDE DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK
HÜKÜMLERİ İLE 28 SERİ NOLU KATMA DEĞER VERGİSİ GENEL TEBLİĞİNİN (A)
BENDİNDE GÖSTERİLEN ESASLAR ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMEK SURETİYLE
ÇÖZÜMLENMESİ GEREKTİĞİ HK.
Yükümlü şirketin 1993 ve 1994 yıllarına ait vergi borçlarının, katma
değer vergisi iade alacağından mahsup edilmesi yönündeki isteminin ka-
bul edilmemesi üzerine vergi borçlarının tahsili amacıyla adına
26.2.1996 gün ve 96/66 takip numaralı ödeme emri düzenlenmiştir. İs-
tanbul 2.Vergi Mahkemesi 28.6.1996 gün ve ... sayılı kararıyla, Devlet
Harcama Belgeleri Yönetmeliğinin 77.maddesinde Değişiklik Yapılmasına
Dair Yönetmeliğin, 1.maddesinde, Katma Değer Vergisi Kanununa göre
yapılacak iadelerde, iade hakkına sahip mükelleflerden ihracatçılara,
ihraç kaydıyla mal teslim eden imalatçılar ile tecil-terkin sistemin-
den yararlanmasına müsade edilerek mal teslim eden mükelleflere ve
uluslararası anlaşmalar gereğince vergi muafiyeti tanınan uluslarara-
sı kuruluşlarla bunların mensuplarına mal tesliminde veya hizmet ifa-
sında bulunanlara vergi inceleme raporu ve teminat aranmaksızın mahsup
işlemi yapılacağının öngörüldüğü, 28 seri Nolu Katma Değer Vergisi Ge-
nel Tebliğinde ise, ihracatçılara ve bunlara ihraç kaydıyla mal teslim
edenlerin lehlerine doğacak katma değer vergisi iadelerinin kendileri-
nin veya kendilerine mal veya hizmet satanların vergi borçlarına mah-
subunu talep etmeleri halinde mahsup talebinin inceleme raporu ve te-
minat aranmaksızın gerekli belgelerin ibrazı şartıyla yerine getirile-
ceğinin ifade edildiği, dosyanın incelenmesinden, yükümlü şirketin sü-
resinde ve genel hatlarıyla mahsup talebinde bulunduğu, alacağın vergi
borçlarını karşıladığı hususunda taraflar arasında ihtilaf bulunmadı-
ğının anlaşıldığı, bu durumda mahsup talebi yerine getirilmeyerek ver-
gi borçlarının tahsili amacıyla yükümlü şirket adına düzenlenen ödeme
emrinde yasal isabet görülmediği gerekçesiyle ödeme emrini iptal et-
miştir. Vergi dairesi tarafından, yükümlü şirket adına düzenlenen öde-
me emrinde yasal isabetsizlik bulunmadığı ileri sürülerek kararın bo-
zulması istenilmektedir.
Uyuşmazlık, yükümlü şirketin ihracatla ilgili iade alacağından
vergi borçlarının mahsubu yönündeki isteminin reddi üzerine vergi
borçlarının tahsili amacıyla düzenlenen ödeme emirlerinden kaynaklan-
maktadır.
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanununun 11/1(a) maddesinde,
ihracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin hizmetlerin katma değer
vergisinden müstesna olduğu kuralına yer verilmiş, 32.maddesinde ise
bu kanunun 11., 13., 14., ve 15. maddeleri uyarınca vergiden istisna
edilmiş bulunan işlemlerle ilgili fatura ve benzeri vesikalarda göste-
rilen katma değer vergisinin, mükellefin vergiye tabi işlemleri üze-
rinden hesaplanacak katma değer vergisinden indirileceği, vergiye tabi
işlemlerin mevcut olmaması veya hesaplanan verginin indirilecek vergi-
den az olması halinde indirilemeyen katma değer vergisinin, Maliye ve
Gümrük Bakanlığı' nca tespit edilecek esaslara göre bu işlemleri ya-
panlara iade olunacağı hükme bağlanmıştır.
Devlet Harcama Belgeleri Yönetmeliğinin 77.maddesinde Değişik-
lik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin 1.maddesinde, iade hakkına sahip mü-
kelleflerden; a) ihracatçılara, b) ihraç kaydıyla ihracatçılara mal
teslim eden imalatçılar ile tecil-terkin sisteminden yararlanmasına
müsaade edilerek mal teslim eden mükelleflere, c) uluslararası anlaş-
malar gereğince vergi muafiyeti tanınan uluslararası kuruluşlarla bun-
ların mensuplarına mal tesliminde veya hizmet ifasında bulunanlara
Katma Değer Vergisi Kanununa göre yapılması gereken iadelerin, hak sa-
hiplerince, kendilerinin veya mal veya hizmet satın aldıkları mükel-
leflerin katma değer vergisi veya diğer vergi borçlarına mahsubu talep
edildiği takdirde vergi inceleme raporu ve teminat aranmaksızın mahsup
işleminin yapılacağı, ayrıca mahsup işlemleri ile ilgili belgeleri
tespit etmeye Maliye ve Gümrük Bakanlığı'nın yetkili olduğu belirtil-
miştir.
Anılan yönetmelik uyarınca Maliye ve Gümrük Bakanlığı'nca ha-
zırlanarak 1.8.1988 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan 28 seri Nolu
Katma Değer Vergisi Genel Tebliğinde, Katma Değer Vergisi Kanununun
11.maddesinde yer alan ihracat teslimlerinden doğan katma değer vergi-
si iade alacaklarına ilişkin yükümlü taleplerinin, gümrük çıkış beyan-
namesinin aslı veya noterce onaylı örneği ile vergi iadesi talep edi-
len ihracatla ilgili döviz alım belgesi aslının ibraz edilmesi şartıy-
la inceleme raporu ve teminat aranmaksızın yerine getireleceği, ihra-
catçıların ve ihraç kaydıyla mal teslim edenlerin lehlerine doğacak
katma değer vergisi iadelerinin, kendilerinin veya kendilerine mal ve
hizmet satanların vergi borçlarına mahsubunu talep etmeleri halinde
mahsup talebinin, inceleme raporu ve teminat aranmaksızın, yukarıda
belirtilen belgelerin ibrazı şartıyla yerine getirileceği, ancak mah-
sup isteminin, mahsup talep edilen verginin vade tarihinden önce ya-
pılmasının zorunlu olduğu ve mahsubun dilekçenin vergi dairesine ve-
rildiği tarih itibarıyla yapılacağı açıklanmıştır.
Ayrıca, yine aynı tebliğde, mahsuba ilişkin başvurunun zamanın-
da yapılmış olmasına rağmen, mahsup işleminin mükellefin elinde olma-
yan nedenlerle gecikmesi halinde zamamında yapılmayan mahsup için ge-
cikme zammı uygulanmayacağı, mükelleflerin katma değer vergisi iade a-
lacaklarının, kendilerine mal ve hizmet satanların vergi borçlarına
mahsubunu talep edebilecekleri miktarın, bu kişilerden satın aldıkları
mal veya hizmetler için ödenmesi gereken katma değer vergisinden fazla
olamayacağı öngörülmüştür.
Dosyanın inclenmesinden, yükümlü şirketin 1993 ve 1994 yılları-
na ait vergi borçlarının katma değer vergisi iade alacağından mahsubu-
nu talep ettiği halde mahsup istemi yerine getirilmeyerek vadesi gelen
vergi borçlarının tahsili amacıyla ödeme emirleri tebliğ edildiği, ö-
deme emirlerinin iptali istemiyle açılan davada her ne kadar, vergi
mahkemesince; yükümlü şirketin ihracat teslimlerinden doğan katma de-
ğer vergisi iade alacaklarının vergi borçlarını karşıladığı hususunda
taraflar arasında ihtilaf bulunmadığı, bu durumda, genel hatlarıyla ve
süresinde mahsup talebinde bulunan yükümlü şirketin bu istemi yerine
getirilmeyerek vergi borçlarının tahsili amacıyla düzenlenen ödeme e-
mirlerinde yasal isabet görülmediği gerekçesiyle ödeme emirlerinin ip-
taline karar verilmiş ise de; Danıştay Onbirinci Dairesinin ... günlü
ara kararı üzerine davalı vergi dairesi başkanlığından getirtilen bel-
gelerin değerlendirilmesi sonucunda, yükümlü şirketin ihracat teslim-
lerinden doğan katma değer vergisi iade alacağının bir kısım vergi
borçlarını karşılamadığı, davalı idarece bir kısım mahsup isteminin
yerine getirilmesine rağmen aynı vergi borçlarının tahsili için tekrar
ödeme emri düzenlendiği, bir kısım vergi borçları için hiç mahsup ta-
lebinde bulunulmadığı, bir kısmı için vadesinde talepte bulunulduğu ve
gümrük çıkış beyannamesi ile döviz alım belgeleri ibraz edildiği halde
istemin yerine getirilmediği, bir kısmının ise vergi borçlarının vade-
sinden sonra mahsubunun istenildiği, bir kısım ihracata ait gümrük çı-
kış beyannamesi ile döviz alım belgesinin ibraz edilmediği, katma de-
ğer vergisi beyanamelerinde gösterilen ve iade alacağını doğuran ihra-
catın bazı dönemlerde tamamının gerçekleşmediği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, yükümlü şirket mahsup talebinin, yukarıda anılan
yönetmelik ve tebliğde gösterilen esaslar çerçevesinde değerlendiril-
mek suretiyle bir karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayalı
olarak tesis edilen vergi mahkemesi kararında maddi ve hukuki isabet
görülmemiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulü ile İstanbul 2.
Vergi Mahkemesinin 1996/1572 sayılı kararının, yukarıda belirtilen hu-
suslar gözönünde bulundurularak yeniden bir karar verilmek üzere bo-
zulmasına karar verildi.
(MT/ES)
(DAN-DER; SAYI:95)
|